• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شکایت همسایه فقیر در قیامت

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه:همسایه، فقر، همسایه فقیر، قیامت، حقوق همسایه.
پرسش :آیا در روز قیامت ، همسایه فقیر دامن همسایه سرمایه‌دار را می‌گیرد و می‌گوید:پروردگارا! از او بپرس که چرا در را به روی من بست و احسان خود را از من منع نمود؟!



این حدیث که در کتاب « معراج السعادة » در بحث حقوق همسایگان آمده، از کیست؟ آیا سند دارد؟ زیرا راوی این کتاب شخص عالمی است، ولی از گوینده حدیث نام نبرده است:«در روز قیامت، همسایه فقیر چنگ زند بر دامن همسایه غنی و گوید: پروردگارا ! از او بپرس که چرا در را بر روی من بست و احسان خود را از من منع نمود»؟




۲.۱ - منبع حدیث

ابوحامد غزالی (متوفای:۵۰۵ ه.ق) در کتاب «إحیاء علوم الدین» کلامی را نقل می‌کند -البته نه به‌عنوان حدیث- که متن عربی آن چنین است:«...إذ یقال إنّ الجار الفقیر یتعلّق بجاره الغنی یومَ القیامة، فیقول یا ربّ سَل هذا لم مَنَعَنی معروفه، و سَدّ بابَه دونی»؟؛
[۱] غزالی، محمد بن محمد، إحیاء علوم الدین‌، ج ‌۶، ص ۳۹، بیروت، دار الکتب العربی‌، چاپ اول، بی‌تا؛
در روز قیامت، همسایه فقیر چنگ زند بر دامن همسایه غنی، و گوید:پروردگارا! از او بپرس که چرا در را بر روی من بست و احسان خود را از من منع نمود؟!
همان‌طور که گفته شد؛ این‌را غزالی به عنوان حدیث نقل نکرده، بلکه تنها به عنوان یک کلام حکیمانه بیان نمود که صاحب معراج السعادة نیز آن‌را نقل کرده است.
[۲] نراقی، ملا احمد، معراج السعادة، ص ۵۳۸، قم، هجرت، چاپ ششم، ۱۳۷۸ش.

به هر حال؛ این سخن چه حدیث باشد و یا نباشد؛ با توجه به روایات دیگر؛ یک کلام به حقّی است و بعید نیست که چنین چیزی در قیامت برای برخی از افراد پیش بیاید.

۲.۲ - کمک به همسایه در روایات

اکنون به احادیثی در موضوع جویا شدن از احوال همسایه و کمک به او، اشاره می‌شود:
۱. پیامبر خدا (صلی الله علیه وآله) در سخنانی فرمود:«هر کس کالایی از همسایه خود دریغ دارد؛ خداوند، در روز رستاخیز ، خیر خود را از او دریغ دارد و او را به خودش وا گذارد و چه بد وضعی دارد کسی که خداوند او را به حال خودش وا گذارد».
۲. «به من ایمان نیاورده است آن‌کس که شب با شکم سیر بخوابد و همسایه مسلمانش گرسنه باشد».
[۴] شیخ طوسی، محمد بن حسن‌، الأمالی، ص ۵۲۰، قم، دار الثقافة، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.

۳. «اهل هر آبادی که شب را بگذرانند و در میان ایشان گرسنه‌ای باشد، روز قیامت خداوند به آنان نظر رحمت نمی‌افکند».
۴. امام علی (علیه السلام) فرمود:«از نشانه‌های حُسن همسایگی، جویا شدن از احوال همسایه است».


۱. غزالی، محمد بن محمد، إحیاء علوم الدین‌، ج ‌۶، ص ۳۹، بیروت، دار الکتب العربی‌، چاپ اول، بی‌تا؛
۲. نراقی، ملا احمد، معراج السعادة، ص ۵۳۸، قم، هجرت، چاپ ششم، ۱۳۷۸ش.
۳. شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج ‌۴، ص ۱۴، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق.    
۴. شیخ طوسی، محمد بن حسن‌، الأمالی، ص ۵۲۰، قم، دار الثقافة، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.
۵. کلینی، محمد بن یعقوب، الاصول من الکافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج ‌۲، ص ۶۶۸، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.    
۶. ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول عن آل الرسول(صلی الله علیه و آله)، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ص ۸۵، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق.    



پایگاه اسلام کوئست    



جعبه ابزار