شرط سن دختران در انتخابات
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: سن دختران، ازدواج، شرکت در انتخابات.
پرسش: به گفته پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) یک دختر می‌تواند در نه سالگی ازدواج کند که این فرمایش پیامبر حاکی از آن است که در این سن به تکامل می‌رسد؛ پس چرا در قانون انتخابات و اداری کشور شرط سن از شانزده سال به بالا است؟
پاسخ: ازدواج و تشکیل
خانواده نیازمند فراهم شدن شرایطی است که یکی از آن‌ها آمادگی جسمی است و به عبارت دیگر، بلوغ جسمی شرط لازم ازدواج است؛ ولی برای تحقق آن کافی نیست و باید به شرایط روحی و اجتماعی و بلوغ فکری و ... نیز توجه کرد؛ ولی بلوغ لازم در شرکت در انتخابات و سایر امور اجتماعی، بلوغ فکری و اجتماعی است و این دو با یکدیگر متفاوت هستند. کسی که در
انتخابات شرکت می‌کند و ر‌أی می‌دهد، در واقع قصد دارد که علاوه بر دخالت در امور خود، در امور اجتماع نیز دخالت کرده و تأثیر بگذارد. لازمه این دخالت، فعال بودن عقل تجربی است. نظر دادن از کسی بایسته است که رشد فکری دارد.
بلوغ دارای ابعاد مختلفی است شامل بلوغ جسمی،
بلوغ اقتصادی، بلوغ فکری،
بلوغ اجتماعی و سیاسی و ... .
بلوغ جسمی و صلاحیت برای
ازدواج با
بلوغ فکری و اجتماعی برای شرکت در انتخابات و مسائل اداری و ... دو مسئله کاملاً متفاوت است و این دو را نمی‌توان یکسان برشمرد؛ زیرا اولاً نشانه‌هایی که برای بلوغ شرعی دختران در
روایات آمده، صرفاً بیانگر تکامل جسمی و آمادگی برای امر مهم ازدواج در این
سن است؛ اما باید در نظر داشت که اعلام سن نه سالگی به معنای لزوم و وجوب ازدواج نیست؛ بلکه صرفاً بیانگر آغاز
سن تشکیل خانواده و ازدواج است.
و روشن است که باید در کنار آمادگی جسمی، به شرایط دیگر ازدواج از جمله آمادگی روحی، اجتماعی و ... نیز توجه کرد.
در حقیقت ازدواج و تشکیل خانواده نیازمند فراهم شدن شرایطی است که یکی از آن‌ها آمادگی جسمی است و به عبارت دیگر، بلوغ جسمی شرط لازم ازدواج است؛ ولی برای تحقق آن کافی نیست و باید به شرایط روحی و اجتماعی و بلوغ فکری و ... نیز توجه کرد.
ثانیاً مقوله بلوغ با مقوله شرکت در انتخابات تفاوت ماهوی دارند. بلوغ در امر ازدواج، بلوغ جسمی است؛ ولی بلوغ لازم در شرکت در
انتخابات و سایر امور اجتماعی، بلوغ فکری و اجتماعی است و این دو با یکدیگر متفاوت هستند. کسی که در انتخابات شرکت می‌کند و ر‌أی می‌دهد، در واقع قصد دارد که علاوه بر دخالت در امور خود، در امور اجتماع نیز دخالت کرده و تأثیر بگذارد. لازمه این دخالت، فعال بودن عقل تجربی است. نظر دادن از کسی بایسته است که رشد فکری دارد و همان‌گونه که در مسائل اقتصادی نیاز به
رشد و بلوغ اقتصادی است، در مسائل اجتماعی نیز نیاز به رشد و آگاهی سیاسی و اجتماعی است که فراتر از سن بلوغ جسمی است.
در پایان متذکر می‌شویم که سخنی که از
پیامبر نقل کردید، در متون حدیثی ما بدین صورت آمده است:
عن ابی‌عبدالله (علیه‌السلام) قال: حدّ بلوغ المراة تسع سنین؛
ملاک بلوغ زن نُه سالگی است.
و از
امام باقر (علیه‌السلام) نقل شده: عن ابی‌جعفر (علیه‌السلام) قال: الجاریة اذا بلغت تسع سنین ذهب عنها الیتم و زوجّت و اقیمت علیها الحدود التامه لها و علیها؛
وقتی دختر نُه ساله شد، دوره طفولیت و کودکی او سپری شده و می‌تواند ازدواج کند و حدود تماماً، چه به نفع او یا به ضرر او جاری می‌شود.
۱. بلوغ دختران، علی عطایی اصفهانی، چاپ دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
۲. فقه و عقل، ابوالقاسم علی‌دوست، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
۳. سن بلوغ از دیدگاه فقه شیعه و مکاتب چهارگانه، دکتر سیدمحمدمهدی احمدی، دارالنشر اسلام، قم.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «شرط سن دختران در انتخابات»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۱/۱۳.
