بهترین دعا برای والدین
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه:دعا، پدر، مادر، والدین، فرزند، استغفار.
پرسش :۱. کدام دعاها بهترین
دعا برای پدر و مادر است؟ ۲.
بهترین فرزند بعد از فوت پدر و مادر کیست؟ ۳. و چه وظایفی بعد از مرگشان به عهده او است؟
پاسخ :
دعا برای عموم مؤمنان و پدر و مادر بویژه، به هر زبان و هر شکلی که باشد پسندیده است؛ فرزندان می‌توانند به تناسب معلومات خود هر نوع دعای را در حق والدین خود داشته باشند. در قرآن و روایات نیز نمونه‌های برای آن بیان شده است؛ مانند:
۱. «رَبِّ ارْحَمْهُما کَما رَبَّیانی صَغیرا»؛
پروردگارا، همان‌گونه که آنها مرا در کوچکی تربیت کردند، مشمول رحمتشان قرار ده.
۲. «رَبَّنَا اغْفِرْ لی وَ لِوالِدَیَّ وَ لِلْمُؤْمِنینَ یَوْمَ یَقُومُ الْحِسابُ»؛
پروردگارا، من و پدر و مادرم و همه مؤمنان را، در آن روز که حساب برپا می‌شود، بیامرز.
۳. «رَبِّ اغْفِرْ لی وَ لِوالِدَیَّ»
پروردگارا مرا، و پدر و مادرم را بیامرز.
۴.
امام سجاد (علیه السلام) در یکی از دعاهای خود در
صحیفه سجادیه ، توصیف جامعی از موقعیت برجسته پدر و مادر، منزلت والای ایشان و حقوق و تکالیفی که فرزندان نسبت به آنان دارند، بیان نموده‌اند. یکی از نکات ارزش‌مندی که از این دعای شریف به دست می‌آید، این است که باید در
حق والدین خود دعا کنیم. حضرتش در فرازی از این دعا چنین می‌فرماید:«اللَّهُمَّ لَا تُنْسِنِی ذِکْرَهُمَا فِی أَدْبَارِ صَلَوَاتِی، وَ فِی إِنًی مِنْ آنَاءِ لَیْلِی، وَ فِی کُلِّ سَاعَةٍ مِنْ سَاعَاتِ نَهَارِی. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اغْفِرْ لِی بِدُعَائِی لَهُمَا، وَ اغْفِرْ لَهُمَا بِبِرِّهِمَا بِی مَغْفِرَةً حَتْماً، وَ ارْضَ عَنْهُمَا بِشَفَاعَتِی لَهُمَا رِضًی عَزْماً، وَ بَلِّغْهُمَا بِالْکَرَامَةِ مَوَاطِنَ السَّلَامَةِ. اللَّهُمَّ وَ إِنْ سَبَقَتْ مَغْفِرَتُکَ لَهُمَا فَشَفِّعْهُمَا فِیَّ، وَ إِنْ سَبَقَتْ مَغْفِرَتُکَ لِی فَشَفِّعْنِی فِیهِمَا حَتَّی نَجْتَمِعَ بِرَأْفَتِکَ فِی دَارِ کَرَامَتِکَ وَ مَحَلِّ مَغْفِرَتِکَ وَ رَحْمَتِکَ، إِنَّکَ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ، وَ الْمَنِّ الْقَدِیمِ، وَ أَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ»؛
خداوندا ، پس از هر
نماز من و در هر وقت دیگر از اوقات شب و در هر ساعت از ساعات روز، پدر و مادرم را از یاد من مبر.
بار خدایا، درود فرست بر محمد و خاندانش و مرا به سبب دعایی که در حق ایشان می‌کنم بیامرز و آن دو را به سبب نیکی و مهربانی که در حق من کرده‌اند از مغفرت خویش بهرمند فرما و به
شفاعت من از ایشان خشنود شو و نیک خشنود شو. و آنان را گرامی دار و به جاهای امن و آسایش
بهشت رسان.
خداوندا، آن دو را شفیع من گردان اگر آنها را پیش از من آمرزیده‌ای، و مرا شفیع ایشان گردان اگر مرا پیش از ایشان آمرزیده‌ای، تا من و پدر و مادرم در سایه لطف و رأفت تو، در سرای
کرامت و جایگاه
مغفرت و رحمت تو، همنشین هم گردیم، که تو را بخشایش بزرگ است و نعمت قدیم. و تو مهربان‌ترین مهربانانی.
در وجوب
نیکی به والدین و
دعای خیر برای آنان فرقی بین زنده بودن و بعد از مرگشان نیست؛ یعنی فرزند وظیفه دارد همیشه از درگاه پروردگار برای آنان دعا و
استغفار نماید.
امام صادق (علیه السلام) در زمینه
نیکی به پدر و مادر می‌فرمایند:«مَا یَمْنَعُ الرَّجُلَ مِنْکُمْ أَنْ یَبَرَّ وَالِدَیْهِ حَیَّیْنِ وَ مَیِّتَیْنِ یُصَلِّیَ عَنْهُمَا وَ یَتَصَدَّقَ عَنْهُمَا وَ یَحُجَّ عَنْهُمَا وَ یَصُومَ عَنْهُمَا فَیَکُونَ الَّذِی صَنَعَ لَهُمَا وَ لَهُ مِثْلُ ذَلِکَ فَیَزِیدَهُ اللَّهُ بِبِرِّهِ وَ صَلَاتِهِ خَیْراً کَثِیراً»؛
چه چیز مانع از آن می‌شود که به پدر و مادرتان در
دنیا و پس از
مرگ نیکی کنید؟! برای آنها
نماز بخوانید،
صدقه دهید،
حج بگذارید،
روزه بگیرید و...؛ زیرا خداوند به نیکی شما
خیر زیاد می‌دهد.
در روایت آمده است، روزی فردی به
پیامبر (صلی الله علیه وآله) گفت:مرا
نصیحت کنید. پیامبر فرمودند:«...فَأَطِعْهُمَا وَ بَرَّهُمَا حَیَّیْنِ کَانَا أَوْ مَیِّتَیْنِ وَ إِنْ أَمَرَاکَ أَنْ تَخْرُجَ مِنْ أَهْلِکَ وَ مَالِکَ فَافْعَلْ فَإِنَّ ذَلِکَ مِنَ الْإِیمَانِ»؛
تو را به پدر و مادرت سفارش می‌کنم که به آنان در زنده بودن و بعد از مرگشان نیکی کنی و اگر به تو امر کردند که از خانواده و مالت بگذری، چنین کن؛ زیرا این جزئی از
ایمان است.
علامه مجلسی در شرح نیکی به پدر و مادری که از دنیا رفته‌اند، می‌گوید:«با
طلب مغفرت و آمرزش برای پدر و مادر و پرداخت دیون و قرض‌های آنان و به جا آوردن قضای عباداتشان و انجام کارهای خیر و صدقه برای آنان و تمام کارهایی که باعث رسیدن
ثواب به ایشان می‌شود، به آنان نیکی کن».
بنابر این، بهترین کاری که فرزند می‌تواند برای پدر و مادر خویش بعد از مرگشان انجام دهد، عبارت است از:
۱. انجام واجباتی که از آنها در حال زنده بودنشان از انجام آن بازمانده‌اند؛ مانند حج، نماز، روزه و
پرداخت بدهی مالی که داشته‌اند.
۲. عمل به آنچه
وصیت نموده‌اند.
۳. فراموش نکردن آنها تا آخر عمر؛ یعنی به نیابت از آنها صدقه دهد و اعمال مستحبی را به قصد ایشان انجام دهد و تا می‌تواند برایشان خیرات بفرستد و....
۴.
طلب مغفرت برای والدین یکی دیگر از وظایف مهم فرزند در قبال پدر و مادر بعد از مرگ آنها است. فرزند باید در حق آنها دعای خیر کند و طلب مغفرت نماید، بویژه در صورتی که
انسان بداند که پدر و مادرش در زندگی خود از نظر اعمال، رفتار و
انجام عبادات خدای نکرده، نواقصی داشته‌اند، در این صورت طلب عفو و مغفرت می‌تواند بسیار مفید باشد.
۵. به نیکی یاد کردن از پدر و مادر:انسان وظیفه دارد که احترام پدر و مادر را حتّی بعد از مرگشان حفظ کند و همیشه از آنها به خوبی یاد کند.
۶. نگه‌داشتن حرمت آنها بعد از مرگشان. فرزند با رفتار و کردار شایسته در جامعه باعث دعای خیر مردم برای پدر و مادر خویش شده و وجود خود را
صدقه جاریه‌ای برای والدینش قرار می‌دهد.
«إِنَّ الْعَبْدَ لَیَکُونُ بَارّاً بِوَالِدَیْهِ فِی حَیَاتِهِمَا ثُمَّ یَمُوتَانِ فَلَا یَقْضِی عَنْهُمَا دُیُونَهُمَا وَ لَا یَسْتَغْفِرُ لَهُمَا فَیَکْتُبُهُ اللَّهُ عَاقّاً وَ إِنَّهُ لَیَکُونُ عَاقّاً لَهُمَا فِی حَیَاتِهِمَا غَیْرَ بَارٍّ لَهُمَا فَإِذَا مَاتَا قَضَی دَیْنَهُمَا وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمَا فَیَکْتُبُهُ اللَّهُ بَارّاً»؛
امام باقر (علیه السلام) فرمود:همانا بنده‌ای نسبت به پدر و مادر خویش در زمان حیاتشان نیکوکار است، سپس آنها می‌میرند و او بدهی آنها را نمی‌پردازد و برای آنها آمرزش نمی‌خواهد؛ لذا
خدا او را عاق و نافرمان می‌نویسد. اما بنده دیگر در زمان حیات پدر و مادر خود، عاق آنها است و نسبت به آنها نیکی نمی‌کند، ولی چون از دنیا رفتند بدهی آنها را می‌پردازد و برای آنها آمرزش می‌خواهد و خدای عز و جل او را نیکوکار می‌نویسد.
و
رسول خدا (صلی الله علیه وآله) در مورد فرزندان نیکوکار فرمود:سرور نیکان در
روز قیامت مردی است که بعد از مرگ پدر و مادرش به آنان نیکی کرده باشد.
بنابر این فرزند خوب فرزندی است که هر آنچه در توان دارد نسبت به پدر و مادرش انجام دهد، اعم از دعا و خیرات.
پایگاه اسلام کوئست
