امام‌زاده‌ها
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: امام‌زاده،
امام کاظم علیه‌السلام.
پرسش: انبوه امام‌زاده‌ها در
گیلان و
مازندران که اغلب با پسوند کیا و منتسب به
امام کاظم ـ علیه‌السلام ـ هستند، آیا واقعاً امام‌زاده هستند ؟
پاسخ: این سوال را به چهار قسمت تقسیم می‌کنیم و جواب می‌دهیم:
۱. به چه کسانی امام‌زاده گفته می‌شود؟ ۲. علت اینکه در مازندران و گیلان امام‌زاده‌های زیادی وجود دارد، چیست؟ ۳. چرا بسیاری از
امام‌زادگان گیلان و مازندران پسوند کیا دارند؟ ۴. درصد خیلی زیادی از امام‌زاده‌ها به امام
کاظم ـ علیه‌السلام ـ منسوب هستند؛ در‌حالی‌که به
ائمه دیگر کمتر منسوب هستند، آیا همه اینها واقعاً از فرزندان امام کاظم ـ علیه‌السلام ـ هستند. به ترتیب شماره به پاسخ سؤالات بالا می‌پردازیم:
امام‌زاده؛ یعنی کسانی که فرزند یکی از ائمه
معصومین باشند یا اینکه نسبشان با یک یا چند واسطه از طرف پدری به
امام معصوم ـ علیه‌السلام ـ برسد.
ورود
علویان و
سادات به ایران در چهار دوره انجام شد:
زمان
حجاج بن یوسف که برای فرار از
ظلم او به ایران پناه آوردند؛
زمان
ولایت‌عهدی امام رضا علیه‌السلام؛
زمان خروج و
قیام علویان بر علیه
عباسیان و شکست آنها و پناه آوردن به شرق؛
جمعی انبوه از ساداتی هستند که وقتی علویان زیدی
مذهب در
طبرستان (مازندران و گیلان) سلسله حکومتی برای خود تشکیل دادند، این سادات به ایشان پیوستند.
اسفندیار در تاریخ طبرستان آورده که در این وقت (اواسط سال ۲۵۳) به عدد اوراق اشجار (برگ درختان)
سادات علویه و
بنوهاشم از حجاز و اطراف
شام و عراق به خدمت
حسن بن زید رسیدند.
به همین دلیل امام‌زاده‌ها در گیلان و مازندران زیاد می‌باشند؛ مثلاً در قائم‌شهر تعداد ۲۱ امام‌زاده و بابل ۱۱ امام‌زاده وجود دارد... و لوحه‌ای که در روز فوت بر مزار این بزرگواران فراهم می‌آمد، به
خط کوفی بود و زمان‌های بعد که آن را به
خط ثلث یا
نسخ برمی‌گرداندند، دشواری‌های خط کوفی در
اعراب و
قرائت و گاه فرسوده شدن و ریختن برخی کلمات سبب تحریف و تصحیف می‌گردید و چنانچه حسین به‌صورت حسن و نقی به‌صورت تقی و... درمی‌آمد و در بسیاری از موارد در
ذکر پدران صاحب مرقد تا اتصال به
معصوم از باب اختصار در نسب نام یک یا چند واسطه حذف شده است؛ بدین‌سان که اکنون امام‌زاده‌های فراوانی می‌بینیم که فرزندان امام موسی کاظم ـ علیه‌السلام ـ معرفی شده‌اند، حال آنکه حضرت را به این کثرت فرزند نبود.
بنابراین تعداد زیادی از آنها از فرزندان باواسطه امام کاظم ـ علیه‌السلام ـ هستند.
پسوند «کیا» در لغت مازندران و گیلان به‌معنای رئیس و مانند آن از کلمات تعظیم است و برای احترام به کار می‌رود.
این امام‌زادگان همگی فرزند بلافصل
امام کاظم ـ علیه‌السلام ـ نیستند؛ بلکه همچنان‌که در بالا ذکر شد، خیلی از ایشان نسلشان با چند واسطه به امام کاظم ـ علیه‌السلام ـ می‌رسد و البته
امام کاظم ـ علیه‌السلام ـ ۱۸ فرزند پسر داشتند.
و اولادشان از
ائمه ديگر بيشتر بوده؛ به همين دليل ساداتِ نسل ايشان از ساير امامان بيشتر است.
ولی اگر بخواهيم مشخصات فردی همه
امام‌زادگان معلوم شود، به تحقيق وسيعی نياز است كه در اين مجال نمی‌گنجد و اسامی و محل امام‌زاده‌ها بايد مشخص شود.
۱. دايره المعارف تشيع، جمعی از محققين.
۲. انوار پراكنده.
۳. الارشاد، شيخ مفيد.
سایت اندیشه قم.
