• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

لکنت زبان موسی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: لکنت زبان، تکلم، دهان، فرعون، حضرت موسی (علیه‌السلام)، آتش، تکلم، لکنت زبان.

پرسش: آیا حضرت موسی (علیه‌السلام) از کودکی دچار لکنت زبان بود و پس از رسیدن به مقام پیامبری، از خدا درخواست برطرف شدن آن را کرد؟

پاسخ: درباره حضرت موسي (علیه‌السلام) گفته‌اند به دليل اينكه در کودکی نزد فرعون آتش به دهان خود گذاشته‌اند، مبتلا به لكنت زبان شده است.



از ظاهر برخی آیات قرآن چنین برمی‌آید که حضرت موسی (علیه‌السلام) در تکلم مقداری مشکل داشت؛ از‌این‌رو در تفسیر آیه «و گره از زبانم باز کن!»، چنین گفته‌اند: موسی (علیه‌السلام) از خدا خواست تا گرهی را که در زبانش وجود دارد، برطرف کند؛ زیرا او دچار مشکلی بود که با وجود آن نمی‌توانست حروف را به طور واضح تلفظ کند. طبق برخی نقل‌ها، پدید آمدن این مشکل را منتسب به رسیدن اثر آتش به زبان ایشان می‌دانند.

۱.۱ - روایتی از امام صادق

امام صادق (علیه‌السلام) در این باره می‌فرماید: «خداوند محبت موسی (علیه‌السلام) را در قلب فرعون و همسرش قرار داد. فرعون ریش بلندی داشت. موسی ریش فرعون را محکم به دست گرفت. اطرافیان او هر کاری کردند، نتوانستند ریش فرعون را از دست موسی خارج کنند تا این‌که خود او، آن را رها کرد. پس از این اتفاق، فرعون تصمیم گرفت تا موسی را به قتل برساند. زن فرعون برای این‌که نشان دهد این رفتار موسی رفتاری بچه‌گانه بود و عمدی در کار نبود، از فرعون خواست تا آزمایشی انجام دهد؛ بدین ترتیب که زغال برافروخته و دیناری بیاورند و در مقابل او قرار دهند. موسی دست بر زغال گذاشت و دستش سوخت و وقتی گرمای آتش را احساس کرد، زغال را در دهانش گذاشت که زبانش بر اثر تماس با آتش دچار آسیب شد (و خدا خواست که با چنین رفتار کودکانه‌ای جان موسی نجات یابد)». پس از آن و هنگامی که موسی (علیه‌السلام) به پیامبری مبعوث شد، از پروردگارش خواست تا گره از زبانش باز کند تا مخاطبانش سخنان او را بفهمند.


درباره لکنت زبان حضرت موسی دیدگاه‌هایی بیان شده است:

۲.۱ - دیدگاه اول

برخی گفته‌اند با توجه به آیه‌ای که خداوند به حضرت موسی (علیه‌السلام) می‌فرماید: «هر آن‌چه که از ما خواسته بودی را به تو عطا کردیم»، خداوند این مشکل تکلم ایشان را نیز برطرف کرد.

۲.۲ - دیدگاه دوم

البته به قرینه آیه‌ای که فرعون خطاب به مردم می‌گوید: «مگر نه این است که من از این مردی که از خانواده و طبقه پستی است و هرگز نمی‌تواند به درستی سخن بگوید، برترم»، گفته شده که اثر بسیار کمی از آن مشکل هم‌چنان باقی مانده بود.
[۷] طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۷، ص۱۵، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.



البته برخی مفسران، با استناد به آیاتی که دلالت بر وجود بلیغ بودن حجت الهی تأکید دارند، معتقدند که پیامبر خدا نیز باید در نهایت بلاغت و فصاحت و عاری از هرگونه عیب در تکلم باشد تا بتواند رسالت خود را به طور کامل به انجام برساند؛ چراکه مهم‌ترین ابزار یک پیامبر برای رساندن پیامبر الهی، ابزار تکلم و سخن گفتن است؛ ازاین‌رو منظور از آن گره‌ای که در آیات از آن یاد شده، «تقیه» است و نه «لکنت زبان»! یعنی موسی (علیه‌السلام) به این دلیل که در خانه فرعون پرورش یافته و نیز شخصی از قوم فرعون را به طور غیر عمد کشته بود، به نوعی مأخوذ به حیا شده و نمی‌توانست به صراحت سخن خود را بیان کرده و نسبت به فرعونیان موضع بگیرد. از این جهت، به خدا چنین عرض می‌کند: «سینه‌ام تنگ است و زبانم حرکت نمی‌کند»؛ از این آیه چنین به نظر می‌رسد که علت عدم حرکت زبان، تنگ بودن سینه است و ارتباطی با مشکل تکلم ندارد.
[۱۱] صادقی تهرانی، محمد، الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن، ج۱۹، ص۷۵ - ۷۷، قم، فرهنگ اسلامی، چاپ دوم، ۱۳۶۵ش.



۱. طه/سوره۲۰، آیه۲۷.    
۲. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج۷، ص۱۷۰، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.    
۳. قطب‌الدین راوندی، سعید بن هبة‌الله، قصص الانبیاء (علیه‌السلام)، ص۱۵۲، مشهد، مرکز پژوهش‌های اسلامی، چاپ اول، ۱۴۰۹ق.    
۴. طه/سوره۲۰، آیه۲۸.    
۵. طه/سوره۲۰، آیه۳۶.    
۶. زخرف/سوره۴۳، آیه۵۲.    
۷. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۷، ص۱۵، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.
۸. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۷، ص۱۹.    
۹. انعام/سوره۶، آیه۱۴۹.    
۱۰. شعراء/سوره۲۶، آیه۱۳.    
۱۱. صادقی تهرانی، محمد، الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن، ج۱۹، ص۷۵ - ۷۷، قم، فرهنگ اسلامی، چاپ دوم، ۱۳۶۵ش.



پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «لکنت زبان موسی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱/۱۶.    



جعبه ابزار