فرصت عمل بودن رجعت برای کافران
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: دنیا،
برزخ،
مرگ.
پرسش: بازگشت کافران به دنیا پس از دیدن
عذاب برزخ و دیدن آنچه پس از مرگ رخ میدهد، موجب میشود که آنان فرصتی دیگر برای عمل پیدا کنند و با یقینی که پیدا کردهاند، به عمل بپردازند. در این صورت، دیگر جایی برای مجازات آنها باقی نمیماند و تفاوتی با مؤمنان نخواهند داشت. آیا این، بیعدالتی نیست؟
خداوند متعال، چنین فرصتی را برای کافران و مجرمان فراهم نمیسازد. آنان خواهان بازگشت به دنیا برای عمل نیک هستند؛ امّا این خواسته اجابت نمیشود. خواسته آنان، از هنگام دیدن نشانههای مرگ آغاز میگردد. و در صحرای محشر، تکرار میشود و میگویند: خدایا! اینک چشمان ما گشوده شد و زین پس، گوش به فرمان تو خواهیم بود. ما را باز گردان تا کار نیک کنیم. دیگر
یقین آوردیم.
«وَ لَوْ تَرَی اِذِ الْمُجْرِمُونَ نَاکِسُواْ رُءُوسِهِمْ عِندَ رَبِّهِمْ رَبَّنَآ اَبْصَرْنَا وَ سَمِعْنَا فَارْجِعْنَا نَعْمَلْ صَلِحًا اِنَّا مُوقِنُونَ؛
و کاش هنگامی را که مجرمان، سرهاشان را پیش پروردگارشان به زیر افکندهاند، میدیدی
[
که میگویند:
]
پروردگارا! دیدیم و شنیدیم. ما را باز گردان تا کار شایسته کنیم. ما یقین داریم»
در اینجا پاسخی به آنان داده نمیشود، تا اینکه آنان را به نزدیکی
دوزخ میبرند و آتش را از نزدیک مشاهده میکنند. در این حال به التماس میافتند و آرزو میکنند که کاش از جمله مؤمنان بودند و نشانههای پروردگار را انکار نمیکردند. در اینجا خداوند متعال بر این موضوع تأکید میکند که باز نمیگردند؛ امّا اگر هم باز گردند، به همان کارهایی باز خواهند گشت که از آنها نهی شدهاند و آنان
دروغ میگویند.
«وَلَوْ تَرَی اِذْ وُقِفُواْ عَلَی النَّارِ فَقَالُواْ یَلَیْتَنَا نُرَدُّ وَ لَا نُکَذِّبَ بَِایَتِ رَبِّنَا وَ نَکُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ• بَلْ بَدَا لَهُم مَّا کَانُواْ یُخْفُونَ مِن قَبْلُ وَلَوْ رُدُّواْ لَعَادُواْ لِمَا نُهُواْ عَنْهُ وَاِنَّهُمْ لَکَذِبُونَ؛ وای کاش
[
منکران را
]
هنگامی که بر آتش عرضه میشوند، میدیدی که میگویند: «کاش باز گردانده میشدیم و
[
دیگر
]
آیات پروردگارمان را تکذیب نمیکردیم و از مؤمنان میگشتیم»
[
ولی چنین نیست؛
]
بلکه آنچه را پیش از این نهان میداشتند، برای آنان آشکار شده است. و اگر هم باز گردانده شوند، قطعاً به آنچه از آن منع شده بودند، بر میگردند و آنان دروغگویند»
آنان پس از این که وارد آتش شدند و گرما و غل و زنجیر داغ و آبهای جوشان را چشیدند، فریادشان بلند میشود که: پروردگارا! ما را از اینجا خارج ساز. قول میدهیم که کارهای نیک کنیم و گذشته را جبران نماییم. به آنان با زبانی خرد کننده خطاب میرسد که: ساکت شوید و سخن نگویید. مگر به قدر کفایت به شما عمر ندادیم تا پند گیرید؟! مگر برای شما به قدر کافی
انذار دهندگان نیامدند؟! حال بچشید که امروز یاوری برای ستمکاران وجود ندارد.
«وَ هُمْ یَصْطَرِخُونَ فِیهَا رَبَّنَآ اَخْرِجْنَا نَعْمَلْ صَلِحًا غَیْرَ الَّذِی کُنَّا نَعْمَلُ اَوَ لَمْ نُعَمِّرْکُم مَّا یَتَذَکَّرُ فِیهِ مَن تَذَکَّرَ وَ جَآءَکُمُ النَّذِیرُ فَذُوقُواْ فَمَا لِلظَّلِمِینَ مِن نَّصِیرٍ؛
و آنان در آنجا فریاد بر میآورند: «پروردگارا! ما را بیرون بیاور، تا غیر از آنچه میکردیم، کار شایسته کنیم». مگر شما را
[
آن قدر
]
عمر دراز ندادیم که هر که باید
عبرت بگیرد، در آن عبرت میگرفت؟ و
[
آیا
]
برای شما هشدار دهنده نیامد؟ پس بچشید، که ستمگران یاوری ندارند»
«رَبَّنَآ اَخْرِجْنَا مِنْهَا فَاِنْ عُدْنَا فَاِنَّا ظَلِمُونَ قَالَ اخْسَُواْ فِیهَا وَ لَا تُکَلِّمُونِ؛
پروردگارا! ما را از این جا بیرون ببر. پس اگر باز هم
[
به بدی
]
برگشتیم، در آن صورت، ستمگر خواهیم بود. میفرماید:
[
بروید
]
در آن گم شوید و با من سخن مگویید! ».
بنابراین، بازگشتی برای کافران وجود ندارد و اگر هم باز گردند، اعمال نیک نخواهند کرد و عدالت بر هم نمیخورد. افزون بر این، رجعت اصطلاحی اصلاً ربطی به این تقاضای بازگشت کافران ندارد. رجعت، برای مجازات است و آن هم مخصوص عدّهای اندک از رئوس گمراهی و
کفر است.
حدیثنت، برگرفته از مقاله «فرصت عمل بودن رجعت برای کافران» تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۱۱/۱۱.