• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عقد بیع

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: بیع، شرح الاسمی، تملیک، عقد، فقها.

پرسش: چه تعریفی را می‌توان برای بیع ارائه داد تا جامع افراد و مانع اغیار باشد؟

پاسخ:



فقها، تعریف‌های متفاوتی از بیع ارائه داده و هرکدام کوشیده‌اند با بهترین و کوتاه‌ترین عبارت، ماهیت این عقد را بیان کنند. از بررسی عبارات فقها در تعریف بیع، روشن می‌شود که همه آنان به دنبال نشان دادن ویژگی‌های اساسی بیع بوده‌اند و اختلافات آنان تنها در تعریف لفظی بیع می‌باشد و در ماهیت آن به‌عنوان یکی از عقود معین، اختلافی ندارند.

۱.۱ - سخنی از صاحب جواهر

به عقیده صاحب جواهر، مراد فقها از تعریف‌هایی که برای عقد بیع ذکر کرده‌اند، تنها کشف فی‌الجمله از ماهیت آن است نه تعریف منطقی.
[۲] جمعی از مؤلفان، مجله فقه اهل بیت علیهم السلام (فارسی)، ج ۲۶، ص ۲۱۵، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، قم، چاپ اول.


۱.۲ - شرح الأسمی بودن بیع

به تعبیر دیگر، تعریف فقها در این‌گونه امور، شرح الأسمی بوده و درصدد توضیح و روشن شدن واژه است، نه تعریف حقیقی و ذاتی که جامع افراد و مانع اغیار باشد.


درهرحال پس از اشکال و جواب‌های بسیار، تعریفی که مورد قبول بسیاری از فقها و حقوق‌دانان قرار گرفته است آن است که « بیع ژ، عبارت است از تملیک عین به عوض معین».
[۳] طاهری، حبیب الله، حقوق مدنی، ج ‌۴، ص ۱۸، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ دوم، ۱۴۱۸ق.
[۴] موسوی بجنوردی، سید محمد، قواعد فقهیه، ج ‌۱، ص ۲۹۴، مؤسسه عروج، تهران، چاپ سوم، ۱۴۰۱ق.



لذا فرق بین بیع و معاوضه تنها از نظر قصد طرفین معامله است، که در بیع قصد تملیک شرط است.



۱. نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، محقق و مصحح:قوچانی، عباس، آخوندی، علی، ‌ ج ۲۲، ص ۲۰۳ ۲۱۰، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ هفتم، ۱۴۰۴ق.    
۲. جمعی از مؤلفان، مجله فقه اهل بیت علیهم السلام (فارسی)، ج ۲۶، ص ۲۱۵، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، قم، چاپ اول.
۳. طاهری، حبیب الله، حقوق مدنی، ج ‌۴، ص ۱۸، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ دوم، ۱۴۱۸ق.
۴. موسوی بجنوردی، سید محمد، قواعد فقهیه، ج ‌۱، ص ۲۹۴، مؤسسه عروج، تهران، چاپ سوم، ۱۴۰۱ق.



پایگاه اسلام کوئست.    



جعبه ابزار