• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

صفت لطیف خداوند

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: لطیف، صفت، خداوند.

پرسش: صفت لطیف خداوند را با توجه به لغت، قرآن و حدیث توضیح دهید؟



صفت «لطیف»، بر وزن فعیل، به معنای فاعل و از ریشه «لطف» است که بر همراهی و نرمی و نیز خُردی چیزی دلالت می‌کند. جمله «لَطُفَ الشی‌ء»، به این معناست که: «جسم آن چیز، ظریف است» و مقصود از آن، سِتَبر و بزرگ نبودن است. جمله «لَطَف اللّه بنا لطفاً»، به این معناست که: «خدا با ما همراهی و مدارا کرد، و او با ما دوست و همراه است».


در قرآن کریم، صفت «لطیف»، پنج بار همراه با صفت «خبیر» آمده است و یک بار به صورت: «لَطِيفٌ لِّمَا يَشَاءُ؛ لطیف است در هر آنچه بخواهد» و یک بار به صورت:«اللَّهُ لَطِيفٌ بِعِبَادِهِ؛ لطیف است به بندگانش».
در بحث واژگانی، گفته شد که لطیف، به دو معنای «رفیق» و «صغیر (کوچک) » به‌کار می‌رود. در قرآن و احادیث، معنای نخست، که صفتی فعلی است، درباره خدا به‌کار رفته است؛ زیرا او به بندگانش لطف و کَرَم می‌کند.
امّا معنای دوم در مورد خدا صادق نیست؛ زیرا او جسم نیست تا خُرد باشد. از این‌رو، در احادیث، وقتی درباره معنای دوم لطیف سخن به میان آمده، تصریح شده است که اگر به خدا لطیف گفته می‌شود، از این جهت است که او آفریده‌های ظریف و صغیر را آفریده و به آنها علم دارد.
گاهی نیز، هم‌چون حدیث امام رضا (علیه‌السلام)، لطیف بودن خدا، به این معناست که ذات خدا، درک شدنی نیست. تناسب این معنا با معنای ریز و خُرد، این است که موجودات بسیار ریز به چشم نمی‌آیند. بنا‌بر‌این، اگر بخواهیم «لطیف» را به فارسی معنا کنیم، باید بگوییم: مهربان و باریک بین و غیر قابل ادراک و آفریننده موجودات ریز.


۱. یوسف/سوره۱۲، آیه۱۰۰.    
۲. شوری/سوره۴۲، آیه۱۹.    
۳. محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه عقاید اسلامی، ج۷، ص۲۹.    



حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «صفت لطیف خداوند» تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۲/۵.    



جعبه ابزار