• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سخن نگفتن خدا با برخی افراد در روز قیامت

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: سخن نگفتن، نگاه نکردن، محبت، خداوند، قیامت، گناه.

پرسش: خداوند در قیامت با چه کسانی سخن نمی‌گوید و به آنها با نگاه محبت نمی‌نگرد؟

پاسخ: هر فردی که مرتکب گناهی شود، نباید انتظار داشته باشد که در روز قیامت با محبت خداوند روبرو شود یکی از بی‌مهری هایی که به او می‌شود و در قرآن و روایات با آن اشاره شده این است که خداوند با او نگاه نمی‌کنید و با او سخن نمی‌گوید. از جمله این افراد کسانی هستند که کتابی که خدا نازل کرده است را پنهان می‌دارند و یا کسانی که عهد خدا و سوگندهای خود را به بهایی‌ اندک می‌فروشند و ...



در آیات قرآن صریحاً به این موضوع اشاره شده است که برخی گناهان چنان زشت و قبیح‌اند که خداوند در قیامت با مرتکبان آنها سخن نمی‌گوید و نگاه مهربانانه‌ای به آنها ندارد:
«اِنَّ الَّذینَ یَکْتُمُونَ ما اَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ الْکِتابِ وَ یَشْتَرُونَ بِهِ ثَمَناً قَلیلاً اُولئِکَ ما یَاْکُلُونَ فی‌ بُطُونِهِمْ اِلاَّ النَّارَ وَ لا یُکَلِّمُهُمُ اللَّهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ وَ لا یُزَکِّیهِمْ وَ لَهُمْ عَذابٌ اَلیم؛ کسانی که کتابی که خدا نازل کرده است را پنهان می‌دارند، تا بهای‌ اندکی بستانند، شکم‌های خود را جز از آتش انباشته نمی‌سازند و خدا در روز قیامت با آنها سخن نمی‌گوید و پاکشان نسازد و بهره آنها عذابی دردآور است.»
این آیه اشاره به افرادی دارد که چون واسطه در ابلاغ و رساندن آیین و دستورات الهی هستند، باید آن‌را آن‌گونه که از جانب خدا نازل شده اعلام نمایند؛ اما اگر با انگیزه‌های نفسانی که جلب رضایت عوام و متنفذین است آن‌را اعلام نکنند، و یا تحریف نمایند، اینان آیات الهی را کتمان کرده‌اند. اینها به غیر از رضایت خدا و سعادت خلق، هر چه از این معامله به دست آرند بهای‌ اندک است.
به عبارت روشن‌تر، این آیه می‌فرماید تمام کسانی که احکام خدا و حقایق مورد نیاز مردم را از آنها کتمان کنند و برای کسب مقام و یا به دست آوردن ثروتی مرتکب این خیانت بزرگ شوند، باید بدانند که حقیقت گران‌بهایی را به بهای ناچیزی فروخته‌اند؛ زیرا حق‌پوشی اگر با تمام دنیا مبادله شود باز مرتکب شونده آن، ضرر و زیان کرده است.
[۲] طالقانی، سید محمود، پرتوی از قرآن، ج‌۲، ص۴۷، تهران، شرکت سهامی انتشار، چاپ چهارم، ۱۳۶۲ش.

«اِنَّ الَّذینَ یَشْتَرُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَ اَیْمانِهِمْ ثَمَناً قَلیلاً اُولئِکَ لا خَلاقَ لَهُمْ فِی الْآخِرَةِ وَ لا یُکَلِّمُهُمُ اللَّهُ وَ لا یَنْظُرُ اِلَیْهِمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ وَ لا یُزَکِّیهِمْ وَ لَهُمْ عَذابٌ اَلیمٌ؛ کسانی که عهد خدا و سوگندهای خود را به بهایی‌ اندک می‌فروشند در آخرت هیچ نصیبی ندارند و خدا در روز قیامت با آنان سخن نمی‌گوید، به آنان نگاه نمی‌کند، آنها را پاکیزه نمی‌سازد و برایشان عذابی دردآور است خداوند در این آیه، به مجازات شدید پیمان‌شکنان اشاره می‌کند.»
روشن است که منظور از سخن نگفتن خداوند سخن با زبان نیست؛ زیرا خداوند از جسم و جسمانیات پاک و منزه است، بلکه منظور سخن گفتن از طریق الهام قلبی و یا ایجاد امواج صوتی در فضا است، مانند سخنانی که موسی (علیه‌السّلام) از شجره طور شنید.
ممکن است منظور این باشد که خدای متعال اصلاً با آنها حرف نمی‌زند و حساب آنان با کلام ملائکه است و خدا ملائکه را امر می‌کند که آنها را ذلیل و خوار بدارند.
به‌هر‌حال، هر فردی که مرتکب گناهی شود، باید انتظار آن‌را داشته باشد که در روز قیامت با بی‌مهری خداوند روبرو شود و هرچه گناه بزرگ‌تر باشد، خشم خدا نیز بیشتر خواهد بود. در همین راستا روایات فراوانی وجود دارد که هر کدامشان تعدادی از گناه‌کارانی را معرفی می‌کند که احتمال کمتری وجود دارد تا آنان مورد لطف و رحمت خداوند قرار گیرند.


در این‌جا بدون بررسی سندی به برخی از این روایات این باب اشاره می‌شود:
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم):
خدای متعال در روز قیامت با سه طایفه سخن نمی‌گوید، نگاهشان نمی‌کند، آنها را پاک نمی‌گرداند و آنان را به عذاب دردناک گرفتار خواهد نمود: پیرمرد زناکار، پادشاه ستمگر و فقیر متکبر و خودخواه.
امام صادق‌ (علیه‌السّلام):
خدای متعال روز قیامت با سه طایفه سخن نمی‌گوید: آن‌که بدون مجوزی از طرف خداوند، ادعای امامت کند، کسی که منکر امام بر حق شود، و کسی که معتقد باشد این دو نفر بهره‌ای از اسلام دارند.
سه گروه‌اند که در قیامت خدا با آنان سخن نمی‌گوید...: پیرمرد زناکار، فرد دیوث، و زن شوهردار زناکار.
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم):
خدای متعال روز قیامت با سه طایفه سخن نمی‌گوید...: فردی که بیعتش تنها برای رسیدن به منافع دنیوی باشد که اگر به خواسته‌اش رسید، به بیعتش وفادار بوده و گرنه پیمان می‌شکند و مردی که هنگام فروش به خدا سوگند یاد کند که این جنس را به فلان مبلغ خریده‌ام و مشتری نیز به گمان راست‌گویی او، آن جنس را بخرد، ولی در حقیقت، آن جنس را به آن مبلغ ادعایی نخریده باشد! و مردی که در بیابانی آب زیادتر از مصرف خودش داشته باشد؛ اما آن‌را از رهگذران (تشنه) دریغ نماید.
[۱۱] کراجکی، محمد بن علی، معدن الجواهر و ریاضة الخواطر، ص۴۹، محقق، مصحح، حسینی، احمد، تهران، المکتبة المرتضویة، چاپ دوم، ۱۳۵۳ش.

رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم):
خداوند با سه گروه سخن نمی‌گوید: کسی که جز با منت، هیچ انفاق نمی‌کند، کسی که با تکبر دامن‌کشان راه می‌رود، کسی که از کالای خود با سوگند تبلیغ می‌کند.
[۱۲] کراجکی، محمد بن علی، معدن الجواهر و ریاضة الخواطر، ص۱۸۴.

پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم):
خداوند روز قیامت با سه طایفه سخن نمی‌گوید...: کسی که دامنش را از روی خودبزرگ‌بینی بر زمین رها می‌کند، کسی که جنس و متاعش را به دروغ می‌ستاید، و مردی که با چهره گشاده با تو روبرو می‌شود، ولی دلش نسبت به تو پر از کینه است.
خدای متعال با سه طایفه سخن نمی‌گوید، و نگاهشان نمی‌کند: حاکم ستمگر، پیرمرد زناکار و عابد متکبر.
امام صادق (علیه‌السّلام):
روز قیامت خداوند با سه کس سخن نمی‌گوید و به آنان نگاه نمی‌کند و آنان را پاک نمی‌گرداند و عذاب دردناکی خواهند داشت: کسی که موی سفید خود را بکند، و کسی که خودارضایی کند، و مردی که خود را در اختیار همجنس‌گرایان قرار دهد.
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم):
چهار گروه هستند که خداوند در روز قیامت نظر رحمت به آنها نمی‌کند کسانی که مورد عاق والدین قرار گرفتند، منت‌گذار، تکذیب کنندگان قدر الهی، کسی که شراب می‌نوشد.
امام سجاد (علیه‌السّلام):
سه طایفه هستند که خدا در روز قیامت نظر مرحمت به آنان نخواهد داشت و آنان را پاک و پاکیزه نمی‌کند و برای آنها عذاب دردناکی خواهد بود: آن کسی که از ما اهل‌بیت نباشد و خود را در بین خانواده ما داخل کند. آن کسی که از خانواده ما باشد و خود را از بین ما خارج نماید و آن کسی که بگوید این دو فرد را از اسلام بهره و نصیبی خواهد بود.
پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم):
پنج گروه هستند که روز قیامت نگاهشان نمی‌کند، آنانی که هنگام عبادت‌های شبانه خوابند و هنگام عبادات روزانه در غفلت به سر می‌برند، با چیزهای شوم (مانند آلات قمار) بازی می‌کنند، شراب می‌خورند و با دشنام‌دادن به پدران و مادران شادی می‌کنند!
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم):
بدترین مردم کسانی هستند که مؤمنان را دشمن داشته و مؤمنان نیز آنان را دشمن بدارند، و نیز سخن‌چینان، آنانی که بین دوستان جدایی می‌افکنند، آنانی که برای پاک‌دامنان گناه می‌تراشند. خداوند در روز قیامت به چنین افرادی نمی‌نگرد و...
امام صادق (علیه‌السّلام):
سه گروه هستند که خدا روز قیامت نگاهشان نمی‌کند...:
مردان دیوث، افراد بدزبانی که همواره در حال ناسزاگفتن به دیگران هستند، کسانی که از مردم کمک می‌خواهند با آن‌که خود سرمایه کافی دارند.
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم):
«خداوند در روز قیامت به دو گروه نظر رحمت نمی‌کند، کسی که ارتباط با خویشاوندانش را ترک نماید و کسی که همسایه خود را آزار دهد. و...
همان‌گونه که مشاهده کردید، در روایات بالا، مدعیان ناحق امامت، منکران امام برحق، پیرمردان و زنان شوهردار زناکار، سوء استفاده‌کنندگان از وابستگی به اهل‌بیت (علیه‌السّلام)، همسایه‌آزاران، قطع‌ ارتباط کنندگان با خویشاوندان، افراد منافق و دوچهره، سخن‌چینان و تفرقه‌افکنان، افراد بی‌غیرت و دیوث، کینه‌ورزان نسبت به مؤمنان، مدعیان دروغین تنگدستی، افراد عاق والدین، حاکمان ستمگر، عابدان متکبر، منت‌گذاران هنگام انفاق، فروشندگان دروغگو، فقیران متکبر، منحرفان جنسی، شرابخواران، قماربازان و... از جمله افرادی به شمار آمده‌اند که خداوند با آنان با نگاه رحمت خویش نمی‌نگرد و سخن نمی‌گوید و این کنایه از آن است که چنین کسانی کمتر از دیگران شایسته رحمت بوده، زیرا پروردگار بر آنان غضب کرده و آنان را از لطف خود دور نموده است.
گفتنی است که این روایات در صدد بیان تمام مصادیق نبوده، بلکه بسیاری از آنها ممکن است با توجه به شرایط پیرامونی و مخاطبان خاص باشد؛ از‌این‌رو نباید گفت که دیگر گناهان به خشم خدا نخواهد انجامید؛ اما در طرف مقابل، توبه و کارهای شایسته می‌تواند اثر منفی این گناهان را تا حدودی بزداید.


۱. بقره/سوره۲، آیه۱۷۴.    
۲. طالقانی، سید محمود، پرتوی از قرآن، ج‌۲، ص۴۷، تهران، شرکت سهامی انتشار، چاپ چهارم، ۱۳۶۲ش.
۳. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج‌۱، ص۵۹۱، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.    
۴. آل‌عمران/سوره۳، آیه۷۷.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج‌۲، ص۶۲۷.    
۶. شیخ طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج۲، ص۵۰۷، مقدمه، تهرانی، شیخ آقابزرگ، تحقیق، قصیرعاملی، احمد، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.    
۷. مجلسی، محمد‌باقر، بحار الانوار، ج۶۴، ص۲۹۸، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.    
۸. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۲، ص۳۱۱، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.    
۹. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص۳۷۳.    
۱۰. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج‌۵، ص۵۳۷.    
۱۱. کراجکی، محمد بن علی، معدن الجواهر و ریاضة الخواطر، ص۴۹، محقق، مصحح، حسینی، احمد، تهران، المکتبة المرتضویة، چاپ دوم، ۱۳۵۳ش.
۱۲. کراجکی، محمد بن علی، معدن الجواهر و ریاضة الخواطر، ص۱۸۴.
۱۳. طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، ص۱۱۰، قم، شریف رضی، چاپ چهارم، ۱۴۱۲ق.    
۱۴. ورام بن ابی فراس، مسعود بن عیسی، تنبیه الخواطر و نزهة النواظر المعروف بمجموعة ورام، ج۲، ص۱۲۱، قم، مکتبة الفقیه، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.    
۱۵. شیخ صدوق، خصال، ج۱، ص۱۰۶.    
۱۶. مجلسی، محمد‌باقر، بحار الانوار، ج۷۳، ص۱۰۶.    
۱۷. حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج۲، ص۱۳۱، قم، مؤسسة آل البیت، ۱۴۰۹ق.    
۱۸. شیخ صدوق، خصال، ج‌۱، ص۲۰۳.    
۱۹. کراجکی، محمد بن علی، معدن الجواهر و ریاضة الخواطر، ص۴۹، محقق، مصحح، حسینی، احمد، تهران، المکتبة المرتضویة، چاپ دوم، ۱۳۵۳ش.    
۲۰. شیخ طوسی، محمد بن حسن‌، الامالی، ص۴۶۲، قم، دار الثقافة، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.    
۲۱. عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیّاشی، ج۱، ص۱۷۸-۱۷۹‌، محقق، مصحح، رسولی محلاتی،‌هاشم‌، تهران، المطبعة العلمیة، چاپ اول، ۱۳۸۰ق.    
۲۲. پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله)‌، نهج الفصاحة، ص۱۶۵، تهران، چاپ چهارم، ۱۳۸۲ش.    
۲۳. ر.ک:سایت اسلام کوئست، مقاله «بی‌غیرتی برخی از شوهران نسبت به بدحجابی زنان».    



پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «سخن نگفتن خدا با برخی افراد در روز قیامت»، تاریخ بازیابی۱۴۰۱/۴/۶.    


رده‌های این صفحه : قیامت | مباحث حدیثی | مباحث قرآنی | مجازات




جعبه ابزار