• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

زیبایی حضرت مهدی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: زیبایی، حضرت مهدی عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف، طاووس، اهل بهشت، حضرت علی علیه‌السلام.
پرسش: چگونه حدیث «المهدی طاووس اهل الجنة» با احادیثی که در مذمت طاووس است قابل جمع است؟
پاسخ: در باب ذکر فضائل حضرت مهدی، روایات زیادی از پیامبر گرامی اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ نقل شده است؛ از آن جمله حدیث «المهدی طاووس اهل الجنة» است که در کتاب‌های معتبر شیعه و اهل سنت نقل شده است و از نظر محتوا هم مشکلی ندارد؛ چرا‌که در آموزه‌های دینی ما طاووس به زیبایی و شگفتی در خلقت شهره است؛ همان‌گونه که حضرت علی ـ علیه‌السلام ـ در خطبه‌ای بسیار زیبا شگفتی‌های خلقت این پرنده را بیان می‌فرماید. در این حدیث نیز زیبایی حضرت مهدی ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ در بین بهشتیان به زیبایی طاووس در بین پرندگان تشبیه شده است. بنابراین بر‌اساس این حدیث حضرت مهدی ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ یکی از زیباترین افراد اهل بهشت است؛ همان‌گونه که طاووس یکی از زیباترین پرندگان به شمار می‌آید. اگر روایاتی در مذمت طاووس باشد، علاوه بر ضعف، منافاتی با این روایت ندارد.



از جمله روایاتی که از پیامبر گرامی اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ در باب فضیلت‌های حضرت مهدی ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ از منابع معتبر اهل سنت به یادگار مانده است، این روایت است: «مهدی ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ طاووس اهل بهشت است».
[۱] فیروزی، سید مرتضی، فضائل الخمسة من الصحاح الستة، ج ۳، ص ۳۴۳، اسلامیه، ۱۴۱۰ق.
[۲] شیخ یوسف‌بن یحیی‌بن علی، مقدسی، شافعی، عقد الدرر، فی اخبار المهدی المنتظر، ج ۱، ص ۳۴.



شایان ذکر است، در هر تشبیهی چهار رکن اصلی وجود دارد که عبارتند از: مشبه، مشبه‌به، وجه شبه و حرف تشبیه، که وجه شبه در هر تشبیهی باید نزد مخاطب مشهور و معروف باشد. در مثال «علی چون شیر است»، علی مشبه، شیر مشبه‌به، چون حرف تشبیه و شجاعت شیر وجه شبه است و از آن‌جا که ما از قبل می‌دانیم شیر در شجاعت (وجه شبه) بین حیوانات مشهور و نمونه است، می‌فهمیم که همانندی علی به شیر در شجاعت است، نه در چیزهای دیگر؛ بنابراین ما از این تشبیه می‌فهمیم که علی آدم شجاعی است.
[۴] دهنوی، حسین، ادبیات فارسی، ص ۲۹۱، ظفر، چاپ دوم، قم، ۱۳۷۸ش.



با عنایت به مطالب بالا عرض می‌کنیم که در روایت نبوی ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ نیز این شباهت مد نظر است؛ یعنی همان‌گونه که معروف و مشهور بین مردم این است که طاووس یکی از زیباترین پرندگان است، حضرت مهدی ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ نیز یکی از زیباترین افراد اهل بهشت است. در نتیجه در این گفتار نبوی زیبایی طاووس به‌عنوان وجه شبه مد نظر است؛ پس منافاتی با روایاتی که در مذمت طاووس است، نخواهد داشت،
ضمن این‌که در آموزه‌های دینی ما طاووس به‌عنوان پرنده‌ای زیبا با شگفتی‌های فراوان یاد شده است،و کمتر مذمتی ممکن است در مورد این پرنده وجود داشته باشد. به‌عنوان نمونه حضرت علی ـ علیه‌السلام ـ در نهج‌البلاغه در مورد زیبایی و شگفتی‌های خلقت طاووس در ضمن خطبه‌ای می‌فر مایند:


و از شگفت انگیزترین پرندگان در آفرینش، طاووس است که آن را در استوارترین شکل موزون آفرید، و رنگ‌های پر و بالش را به نیکوترین رنگ‌ها آرایش داد، با بال‌های زیبا که پر‌های آن روی یکدیگر انباشته، ... گویا نی‌های پر طاووس مانند شانه‌هایی است که از نقره ساخته شده و گردی‌های شگفت‌انگیز آفتاب‌گونه که به پرهای اوست از زر ناب و پاره‌های زبرجد بافته شده است. اگر رنگ‌های پر طاووس را به روییدنی‌های زمین تشبیه کنی، خواهی گفت: دسته گلی است که از شکوفه‌های رنگارنگ گل‌های بهاری فراهم آمده است، و اگر آن را با پارچه‌های پوشیدنی همانند سازی، پس مانند پارچه‌های زیبای پر نقش‌و‌نگار یا پرده‌های رنگارنگ یمن است و اگر آن را با زیورآلات مقایسه کنی‌، چون نگین‌های رنگارنگی است که در نواری از نقره با جواهرات زینت شده است.
بر فراز گردن طاووس به جای یال، کاکلی سبز‌رنگ و پر نقش‌و‌نگار روئیده و برآمدگی گردنش مثل آفتابه‌ای نفیس و نگارین است، در اطراف گردنش گویا چادری سیاه افکنده که چون رنگ آن شاداب و بسیار می‌باشد، گمان می‌کنی با رنگ سبز تندی در هم آمیخته است که در کنار شکاف گوش جلوه خاصی دارد.
کمتر رنگی می‌توان یافت که طاووس از آن در اندامش نداشته باشد، یا با شفافیت و صیقل فراوان و زرق‌و‌برق جامه‌اش آن را جلای برتری نداده باشد. طاووس مانند شکوفه‌های پراکنده‌ای است که باران بهار و گرمای آفتاب در پرورش آن نقش چندانی ندارد.
[۵] سید رضی، نهج‌البلاغه، ترجمه محمد دشتی، ص ۳۱۳ و ۳۱۵، مؤسسه الهادی، چاپ نوزدهم ۱۳۸۱ش.



با توجه به فرمایش حضرت علی ـ علیه‌السلام ـ درمورد زیبایی‌های طاووس و شگفتی‌های خلقتش، در‌می‌یابیم که طاووس یکی از زیباترین مخلوقات خداوند در بین پرندگان است. بنابراین روشن است که روایت نبوی در تشبیه حضرت مهدی ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ به طاووس اهل بهشت، ناظر به زیبایی طاووس است، در نتیجه اگر روایاتی در مذمت طاووس باشد، علاوه بر ضعف، منافاتی با این روایت ندارد و قابل جمع است.


۱. فیروزی، سید مرتضی، فضائل الخمسة من الصحاح الستة، ج ۳، ص ۳۴۳، اسلامیه، ۱۴۱۰ق.
۲. شیخ یوسف‌بن یحیی‌بن علی، مقدسی، شافعی، عقد الدرر، فی اخبار المهدی المنتظر، ج ۱، ص ۳۴.
۳. علامه مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۱۰۵، باب اول، حدیث ۴۱، مؤسسه الوفا،لبنان، ۱۴۰۴ق.    
۴. دهنوی، حسین، ادبیات فارسی، ص ۲۹۱، ظفر، چاپ دوم، قم، ۱۳۷۸ش.
۵. سید رضی، نهج‌البلاغه، ترجمه محمد دشتی، ص ۳۱۳ و ۳۱۵، مؤسسه الهادی، چاپ نوزدهم ۱۳۸۱ش.



پایگاه اسلام کوئست.    






جعبه ابزار