• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

زمین و آسمان‌

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: زمین و آسمان.
پرسش: لطفاً تفسیر آیه:« یوم تبدل الارض غیر الارض » را بیان فرمایید.
پاسخ: در معنای مبدل شدن زمین و آسمان‌ ها: « یَوْمَ تُبَدَّلُ الْأَرْضُ غَیْرَ الْأَرْضِ وَ السَّماواتُ... »، مفسران دیدگاه‌های مختلفی دارند که در این‌جا به‌صورت خلاصه برخی از آنها بیان می‌شود:





۱.۱ - دیدگاه اول

آن روز (قیامت) زمین نقره و آسمان طلا می‌شود.
[۲] فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ج ۱۹، ص ۱۱۲، دار احیاء التراث العربی، بیروت، ۱۴۲۰ ق، (وی این نظر را از ابن مسعود نفل می‌کند).
[۳] حقی بروسوی اسماعیل، روح البیان، ج ۴، ص ۴۳۶، (به نقل از قرطبی)، دارالفکر، بیروت، بی‌تا.
چه‌بسا تعبیر کرده‌اند که زمین مانند نقره پاک و آسمان مانند طلا درخشان می‌شود.

۱.۲ - ۲. دیدگاه دوم

در روز رستاخیز، زمین جهنم و آسمان بهشت می‌شود.

۱.۳ - ۳. دیدگاه سوم

زمین یک‌پارچه نان خوش‌طعمی می‌شود که مردم در طول روز قیامت از آن می‌خورند.

۱.۴ - ۴. دیدگاه چهارم

زمین برای هر کسی به مقتضای حال او مبدل می‌شود. برای مؤمنان به‌صورت نانی در‌می‌آید که در طول روز محشر از آن می‌خورند و برای بعضی دیگر نقره و برای کفار آتش می‌شود.

۱.۵ - ۵. دیدگاه پنجم

مقصود از تبدیل زمین، کم و زیاد شدن آن است؛ به این معنا که کوه‌ها و تپه‌ها و گودی‌ها و درختان همه از بین رفته، زمین مانند سفره گسترده تخت می‌شود و دگرگونی آسمان‌ها به این است که آفتاب و ماه و ستارگان از بین می‌روند و خلاصه آنچه در زمین و آسمان است، وضعش عوض می‌شود.
[۷] فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ج ۱۹، ص ۱۴۶، دار احیاء التراث العربی، بیروت، ۱۴۲۰ ق.





۲.۱ - دلیل اول

منشأ این اختلاف در تفسیر تبدیل، اختلاف روایاتی است که در تفسیر این آیه آمده است و اختلاف روایات در صورتی که معتبر باشند، خود بهترین شاهد بر این است که ظاهر آیه شریفه مقصود نیست و این روایات به‌عنوان مصداق آمده‌اند.

۲.۲ - دلیل دوم

دقت کافی در آیاتی که پیرامون تبدیل آسمان‌ها و زمین بحث می‌کند، بیانگر این است که این مسئله در عظمت مانندی ندارد که در تصور بگنجد و هرچه در آن‌باره فکر کنیم ـ مثلاً تصور کنیم زمین نقره و آسمان طلا می‌شود و یا بلندی‌ها و پستی‌های زمین یکسان گردد و یا کره زمین یک‌پارچه نان پخته گردد ـ باز آنچه را که هست، تصور نکرده‌ایم.

۲.۲.۱ - نمونه‌ای از آیات قرآن

این‌گونه تعبیرها تنها در روایات نیست؛ بلکه در آیات کریمۀ قرآن نیز آمده است؛ مانند آیه " وَ أَشْرَقَتِ الْأَرْضُ بِنُورِ رَبِّها " وَ سُیِّرَتِ الْجِبالُ فَکانَتْ سَراباً و... که مانند روایات از نظامی خبر می‌دهد که ربط و شباهتی به نظام معهود دنیوی ندارد؛ چون بدیهی است که روشن شدن زمین به نور پروردگارش غیر از روشن شدن به نور آفتاب و ستارگان است.

۲.۳ - دلیل سوم

و شاید منشأ اختلاف روایات، بزرگی مطلب و عدم فهم راویان باشد که ائمه معصومان (ع) پاسخ سؤال هریک از راویان را به‌قدر فهم آنها می‌دادند که قانع گردند؛ زیرا برای عموم بشر مادامی که در لباس دنیوی طبیعی هستند، ممکن نیست کیفیت و کمیت اوضاع جهان آخرت را به‌درستی بفهمند، مگر بعضی از نفوس پاک که در شاهد ، غایب را می‌بینند، آن‌هم به‌طور اجمال.
[۱۱] امین، سیده نصرت، مخزن العرفان در تفسیر قرآن، ج ‌۷، ص ۱۰۶، نهضت زنان مسلمان، تهران، ۱۳۶۱ ش.



۱. ابراهیم (۱۴)، آیه ۴۸؛ "و (در آن روز) زمین به نور خداوند خود روشن شود...".    
۲. فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ج ۱۹، ص ۱۱۲، دار احیاء التراث العربی، بیروت، ۱۴۲۰ ق، (وی این نظر را از ابن مسعود نفل می‌کند).
۳. حقی بروسوی اسماعیل، روح البیان، ج ۴، ص ۴۳۶، (به نقل از قرطبی)، دارالفکر، بیروت، بی‌تا.
۴. طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ‌۶، ص ۳۲۵، ناصر خسرو، تهران، ۱۳۷۲ ش.    
۵. طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ‌۶، ص ۳۲۴، ناصر خسرو، تهران، ۱۳۷۲ ش.    
۶. طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ‌۶، ص ۳۲۵، ناصر خسرو، تهران، ۱۳۷۲ ش.    
۷. فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ج ۱۹، ص ۱۴۶، دار احیاء التراث العربی، بیروت، ۱۴۲۰ ق.
۸. زمر (۷۸)، آیه ۶۹؛ "و (در آن روز) زمین به نور خداوند خود روشن شود...".    
۹. نبأ (۷۸)، آیه ۲۰؛ "و کوه‌ها به گردش آید، پس سرابی شود؛ یعنی حقیقت خود را از دست بدهد و ریگی روان گردد ".    
۱۰. طباطبایی، سید‌محمد‌حسین، المیزان، ترجمه، موسوی همدانی، سید‌محمد‌باقر، ج ‌۱۲، ص ۱۲۹ ۱۳۰. دفتر انتشارات اسلامی، قم، ۱۳۷۴ ش.    
۱۱. امین، سیده نصرت، مخزن العرفان در تفسیر قرآن، ج ‌۷، ص ۱۰۶، نهضت زنان مسلمان، تهران، ۱۳۶۱ ش.



پایگاه اسلام کوئیست.    


رده‌های این صفحه : تفسیر | قرآن شناسی




جعبه ابزار