دین و دنیا
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: دین، دنیا، آخرت، مؤمنان.
پرسش: چگونه می‌توان دین و دنیا یا دنیا و آخرت را با هم داشت؟
پاسخ:
باید دقت کرد که تضاد بین
دین و
دنیا چیست؟ آیا مؤمنان از
خواب و خوراک منع شده‌اند؟ آیا
مؤمنان نمی‌توانند خانواده تشکیل دهند و با
اقوام و دوستان
معاشرت کنند؟ آیا مؤمنان نمی‌توانند شادی کنند و به تفریح بپردازند؟ آیا لذت و تمایلی در انسان وجود دارد که مؤمن به‌طور کامل از آن منع شده باشد؟ یا...
اگر اندکی بنگریم، می‌بینیم که در این ظواهر دنیوی فرقی بین
مؤمن و کافر نیست. اگر فقر وجود دارد، کافر
فقیر هم داریم، کما اینکه مؤمن فقیر هم داریم. اگر بیماری وجود دارد، کافر بیمار هم داریم کما اینکه مؤمن بیمار هم داریم.
با این حال
احساس تعارض بین
دنیا و آخرت، احساس غلطی نیست؛ کما اینکه
امام علی ـ علیه‌السلام ـ می‌فرمایند: هم‌چنان که روز و شب با هم جمع نمی‌شوند، خدادوستی و
دنیادوستی نیز با هم گرد نمی‌آیند.
و سر مطلب در نوع نگاه انسان به دنیاست. که به دنیا چگونه بنگریم. آن را وسیله بدانیم یا هدف که هر دو نوع نگاه ممکن است؛ مثلا یک وقت
انسان با عینک نگاه می‌کند و عینک را وسیله قرار می‌دهد که در نتیجه آنچه پیش روی دارد، می‌بیند؛ اما یک وقت به‌جای آنکه با عینک نگاه کند، به عینک نگاه می‌کند. و در این حال جز عینک نمی‌بیند. در حالی که وقتی عینک را وسیله قرار داده بود، اصلا متوجه عینک نبود و چه‌بسا شیشه عینک کثیف بوده و متوجه آن نشده، یا عینک بر روی چشمانش بوده و دنبالش می‌گشته است.
درباره دنیا نیز همین‌گونه است. کسی که دنیا را وسیله می‌بیند، با آن
آخرت را به دست می‌آورد. و دنیا برای او بهترین بازار کسب سود است؛ اما کسی که دنیا را هدف قرار داده، نه‌تنها آخرت خود را آباد نکرده، بلکه خروج از دنیا و رفتن به سوی آخرت، برایش عذابی دردناک است. و همه متون دینی همین نکته را به ما می‌گویند که اگر
دنیا هدف نباشد، بهترین چیز است:
امام علی ـ علیه‌السلام ـ فرمودند: دنیا چه سرای نیکویی است برای کسی که آن را خانه (همیشگی) خویش نداند و چه جایگاه خوبی است برای کسی که آن را وطن خود قرار ندهد.
درجایی دیگر امام علی ـ علیه‌السلام ـ فرمودند: بد سرایی است دنیا برای کسی که خود را در آن (برای آخرت) آماده نکند و در آن بیمناک نباشد.
پیامبر خدا ـ صلي‌الله‌عليه‌وآله ـ فرمودند: به دنیا ناسزا مگویید که آن نیکو مَرکبی است برای مؤمن؛ زیرا به وسیله آن به
خیر و خوبی می‌رسد و از
شر و بدی می‌رهد.
بنابراین آخرت‌جویی با دنیا، یک نوع جهت‌گیری است که ضمن اشتراکات بسیار با کفار در بهره‌مندی از دنیا، فقط در بعضی مقاطع انسان باید ضوابطی را رعایت کند. که اگر دقت کند، آن ضوابط هیچ محرومیتی برای او به ارمغان نیاورده؛ بلکه او را از یک مریضی دور می‌کند. چون دنیادوستی همیشه با خود
طمع را به همراه می‌آورد. (پیامبر خدا صلي‌الله‌عليه‌وآله)
و طمع چیزی نیست که بهره بیشتری نصیب انسان کند؛ بلکه تنها سبب می‌شود از داشته‌های خود بهره نبرد و جمع‌کننده‌ای برای دیگران باشد. حال آنکه اگر به اندازه نیاز خودش از دنیا استفاده می‌کرد، و جهت الهی را رعایت می‌کرد، همان بهره بردن از دنیا هم می‌توانست برای او
ثواب و
عبادت محسوب شود. تا آن‌جا که کسب
معیشت از بزرگ‌ترین عبادات است، یا
ازدواج مقدس و آسمانی است و... .
در پایان حدیثی نقل می‌کنیم که ابی‌یعفور می‌گوید: به امام صادق ـ علیه‌السلام ـ عرض کردم: ما دنیا را دوست داریم.
امام ـ علیه‌السلام ـ فرمود: تا با آنچه کنی؟ عرض کردم: ازدواج کنم، حج بروم، خرج خانواده‌ام را بدهم، به برادرانم رسیدگی کنم و صدقه بدهم. حضرت فرمود: این از دنیا نیست، این از آخرت است.
پایگاه شهر سؤال.
