• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دعا برای بخشش حق الناس

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه:حق الناس، حق الله، دعا، بخشش.
پرسش :آیا دعایی برای بخشیدن مردم، نسبت به کسانی که حقی از آنان تباه گردیده است وجود دارد؟



در صورتی که نتوانیم و یا نخواهیم به نفسه از مردم بپرسیم، آیا دعایی برای بخششان وجود دارد؟ در آن صورت آن دعا را ذکر کنید.


حقوقی که به عهده انسان گذاشته شده، بر دو قسم است که از آن به حق الله و حق الناس تعبیر می شود.

۲.۱ - جبران حق الله

راه جبران قسم اول "حق الله" جبران واجباتی است که در گذشته ترک شده و همچنین دوری از محرمات و توبه و بازگشت واقعی به سوی خداوند است.

۲.۲ - جبرانحق الناس

اما جبران قسم دوم (حق الناس) به این است که اگر حقوقی از مردم از بین برده ایم به مقدار توان، رضایت آنان را جلب نماییم و در صورت عدم دسترسی به آنان و یا مفسده ای که از راه آگاهی آنان به وجود می آید، به دستوراتی که در آموزه های دینی آمده است عمل نماییم:

۲.۲.۱ - استغفار

از رسول خدا نقل شده است:کسی که غیبت شخصی را کرده باشد، سپس از خداوند برای او طلب آمرزش کند، خداوند او را مورد آمرزش قرار می دهد.
[۱] ورام بن أبی فراس، مسعود بن عیسی، مجموعة ورّام، ج ۲، ص ۲۶۴، مکتبه فقیه، قم، ۱۴۱۰ ق‌.


۲.۲.۲ - دعای قبل از شروع به نمازهای واجب

امام علی (علیه السلام) به یاران خود چنین فرمود:کسی بعد از اقامه (اقامه بعد از اذان ) نماز واجب و قبل از گفتن الله اکبر ( تکبیرة الإحرام ) این دعا را بخواند:"یا مُحْسِنُ قَدْ أَتَاکَ الْمُسِی‌ءُ وَ قَدْ أَمَرْتَ الْمُحْسِنَ أَنْ یتَجَاوَزَ عَنِ الْمُسِی‌ءِ وَ أَنْتَ الْمُحْسِنُ وَ أَنَا الْمُسِی‌ءُ فَبِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ تَجَاوَزْ عَنْ قَبِیحِ مَا تَعْلَمُ مِنِّی" ای نیکوکار، بدکار به درگاهت آمده، و خود امر فرمودی که نیکوکار از بدکار درگذرد، تو نیکوکاری و من بدکارم، پس به حقّ محمّد و آل محمّد، بر محمّد و آل محمّد درود فرست، و از اعمال زشتم که خود آگاهی، در گذر. خداوند می‌فرماید:ای ملائکه من، شاهد باشید که من او را مورد آمرزش قرار داده و کسانی را که حقّی بر او دارند خشنود نمودم.
[۲] ابن طاووس، علی بن موسی، فلاح السائل و نجاح المسائل، ص ۱۵۵، بوستان کتاب‌، قم، ۱۴۰۶ ق.‌


۲.۲.۳ - تلاوت سوره توحید

تلاوت سوره قل هو الله احد ۱۲ مرتبه با دعای بعد از آن در تعقیبات نماز های پنج گانه ؛ امام علی (علیه السلام) فرمود:هر کس بخواهد وقتی از دنیا می رود در حالی بمیرد که از گناهان پاک شده باشد، همچون طلا که از ذرّات ناخالصی پاک و ناب می ‌شود و هیچ کدورتی در آن نمی ‌ماند، و هیچ کس از او طلب ستم و مظلمه‌ای نکند، پس باید که بعد از نمازهای پنج گانه ، دوازده بار شناسنامه خدا را یعنی سوره قل هو اللَّه را بخواند، سپس دستهایش را بگشاید و این دعا را بخواند:"اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الْمَکْنُونِ الْمَخْزُونِ الطَّاهِرِ الطُّهْرِ الْمُبَارَکِ وَ أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الْعَظِیمِ وَ سُلْطَانِکَ الْقَدِیمِ‌ أَنْ تُصَلِّی عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ یا وَاهِبَ الْعَطَایا یا مُطْلِقَ الْأُسَارَی یا فَکَّاکَ الرِّقَابِ مِنَ النَّارِ أَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّی عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تُعْتِقَ رَقَبَتِی مِنَ النَّارِ وَ أَنْ تُخْرِجَنِی مِنَ الدُّنْیا آمِناً وَ أَنْ تُدْخِلَنِی الْجَنَّةَ سَالِماً وَ أَنْ تَجْعَلَ دُعَائِی أَوَّلَهُ فَلَاحاً وَ أَوْسَطَهُ نَجَاحاً وَ آخِرَهُ صَلَاحاً إِنَّکَ أَنْتَ عَلَّامُ الْغُیوب‌" بار خدایا از تو می‌خواهم به حقّ اسم تو آن اسم پنهان و پوشیده که پاک و پاکیزه و پر برکت است، و از تو درخواست می نمایم به حقّ اسم بزرگترت، و به حقّ پادشاهی تو که قدیم است؛ بر محمّد و آل محمّد درود فرستی ای بخشنده عطاها، ای آزاد ساز و رها سازنده اسیران، ای آنکه جان های مردم را از آتش دوزخ آزاد می کنی، از تو می خواهم که بر محمّد و آل او درود فرستی و جان مرا نیز از آتش دوزخ آزاد سازی، و مرا در حالی از این دنیا ببری که با ایمان باشم، و با سلامتی داخل در بهشت گردانی، و اوّل دعای مرا فلاح و رستگاری، و وسط آن را پیروزی و سعادت ، و آخر دعایم را صلاح قرار دهی، به درستی که تو خود بر غیب و پنهان کاملا دانا و آگاهی).
سپس أمیر مؤمنان (علیهالسلام) فرمود:این دعا از جمله دعاهایی است که در نزد من به ودیعت گذاشته شده است و رسول خدا (صلی الله علیه وآله) به من آموخت و به من دستور فرمود که آن را به حسن و حسین (علیهماالسلام) آموزش دهم.

۲.۳ - تذکر

گفتنی است آثاری که برای زدودن گناهان در روایات آمده است؛ مخصوص کسانی است که تصمیم جدی در رعایت حقوق خداوند و مردم دارند و شامل افرادی که اصرار بر انجام گناهان دارند نمی شود.


۱. ورام بن أبی فراس، مسعود بن عیسی، مجموعة ورّام، ج ۲، ص ۲۶۴، مکتبه فقیه، قم، ۱۴۱۰ ق‌.
۲. ابن طاووس، علی بن موسی، فلاح السائل و نجاح المسائل، ص ۱۵۵، بوستان کتاب‌، قم، ۱۴۰۶ ق.‌
۳. ابن بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، ج ۱، ص ۳۲۴‌، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه، قم‌، ۱۴۱۳ ق.    



پایگاه اسلام کوئست    


رده‌های این صفحه : اخلاق اسلامی | حق الناس




جعبه ابزار