• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خواندن قرآن‌

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: قرائت قرآن، اموات، مستحب، مرگ، زیارت قبور.

پرسش: آیا قرآن خواندن برای اموات صحیح است؟ آیا احادیثی در این زمینه وجود دارد؟

پاسخ: درباره اثبات استحباب قرائت قرآن برای اموات دو نوع دلیل می‌توان بیان کرد: نوع اول، روایاتی که به‌صورت کلی بیان می‌کند که به یاد اموات و گذشتگان باشید و آنها از کارهای نیک شما بهره می‌برند؛ روشن است که قرائت قرآن یکی از کارهای نیک و پسندیده است. دسته دوم، روایاتی است که آثار قرائت قرآن برای اموات را بیان می‌کند.
پیش از پاسخ، بیان نکاتی لازم است:



معنای مرگ از نظر اسلام، این نیست که انسان هیچ و نابود شود؛ بلکه معنایش این است که، روان انسان که فناناپذیر است، علاقه و رابطه خود را از تن، قطع کند و در نتیجه، تن از بین برود و روان بدون تن تا زمان معینی به زندگی خود ادامه دهد و بعداً دوباره به بدن ملحق شود.
[۱] طباطبایی، سید محمدحسین، آموزش دین، جمع‌آوری، تلفیق و تنظیم آیت اللهی، سید مهدی، ص ۱۳۳، دفتر انتشارات اسلامی، وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه قم، چاپ چهارم، ۱۳۸۵ شمسی.


۱.۱ - سخن خداوند متعال

خدای متعال می‌فرماید: «آنها گفتند: آیا هنگامی که (مردیم و) در زمین گم شدیم، آفرینش تازه‌ای خواهیم یافت؟ ولی آنان لقای پروردگارشان را انکار می‌کنند. بگو: فرشته مرگ که بر شما مأمور شده، (روح) شما را می‌گیرد؛ سپس شما را به‌سوی پروردگارتان، باز می‌گرداند».

۱.۲ - روایتی از پیامبر

پیامبر گرامی اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ می‌فرماید: «خروج افراد مؤمن از دنیا همچون بیرون آمدن طفل از شکم مادر است که از تاریکی‌ها، تنگی‌ها و فشارها به فضای روشن و بزرگ وارد می‌شود».

۱.۳ - روایتی از امام علی

حضرت امام علی ـ علیه‌السلام ـ می‌فرماید: «ای مردم! ما و شما برای ماندن آفریده شده‌ایم، نه برای از بین رفتن، شما با مرگ از دنیا نمی‌روید؛ بلکه از خانه‌ای به خانه دیگر منتقل می‌شوید؛ بنابراین زاد و توشه خانه‌ای را که باید به جانب آن حرکت کنید و جاوید باشید، فراهم سازید».
[۴] شیخ مفید، ارشاد، ص ۲۲۹، ترجمه محمدباقر ساعدی خراسانی، انتشارات اسلامیه.


۱.۴ - روایتی از امام حسن

از امام حسن ـ علیه‌السلام ـ سؤال شد که مرگ چیست؟ فرمود: «أعظم سرور يرد على المؤمنين؛ مرگ، بهترین شادی‌هایی است که بر مؤمن وارد می‌شود».

۱.۵ - روایتی از امام حسین

حضرت امام حسین ـ علیه‌السلام ـ می‌فرماید: «مرگ پلی است که شما را از دردسرهای دنیا به رفاه و لطف خدا می‌رساند؛ همان‌گونه که برای دشمنان خدا انتقال از کاخ به زندان است».

پس آیات و روایات همه گواهی می‌دهند که با مردن و پوسیده شدن جسد، لطمه‌ای به روح وارد نمی‌شود؛ بلکه روح ما هم‌چنان باقی است و برای خود استقلال و اصالت دارد؛ زیرا شخصیت ما با روح و جان ماست، نه با بدن و جسد ما و مرگ نیستی و نابودی و فنا نیست؛ بلکه انتقال از عالمی به عالم دیگر است و حیات انسان به‌گونه‌ی ادامه می‌یابد.


پس از مرگ انسان، بر اطرافیان و دیگر مؤمنان اعمالی واجب است؛ مانند غسل، کفن، نماز و دفن و واجباتی که از میت قضا شده بود که باید هرچه زودتر انجام پذیرد؛ اما انجام دادن برخی اعمال برای اموات مستحب می‌باشد که از جمله آنها صدقه دادن، دعا کردن و خواندن قرآن است.


در خصوص اثبات استحباب قرائت قرآن برای اموات، دو نوع دلیل می‌توان بیان کرد:

۳.۱ - دلیل اول

روایاتی است که به‌صورت کلی بیان می‌کند به یاد اموات و گذشتگان باشید و آنها از کارهای نیک شما بهره می‌برند؛ و روشن است که قرائت قرآن، یکی از کارهای نیک و پسندیده است. در این مورد روایاتی وجود دارد که به بعضی اشاره می‌شود:

۳.۱.۱ - روایتی از پیامبر

از پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ نقل شده است: «مردگانتان را که در قبرها آرمیده‌اند از یاد نبرید. مردگان شما امید احسان شما را دارند. مردگان شما زندانی هستند و به کارهای نیک شما رغبت دارند. آنها خود، قدرت انجام دادن کاری را ندارند، شما صدقه و دعایی به آنها هدیه کنید.»
[۷] یزدی، شیخ حسن بن علی، انوار الهدایة، ص ۱۱۵، چاپخانه نعمان، نجف.


۳.۱.۲ - روایتی از امام صادق

حضرت امام صادق ـ علیه‌السلام ـ می‌فرمایند: «مرده به خاطر طلب رحمت و آمرزشی که برای او می‌شود، شادمان می‌گردد؛ همان‌گونه که زنده به‌وسیله هدیه‌ای که به او می‌دهند، خوشحال می‌گردد».

۳.۲ - دلیل دوم

روایاتی است که آثار قرائت قرآن برای اموات را بیان می‌کند؛ مانند این روایت: حضرت امام رضا علیه‌السلام فرمودند: «هر که قبر مؤمنی را زیارت کند و در کنار آن هفت مرتبه إنّا انزلناه بخواند، خداوند او را با صاحب قبر می‌آمرزد».


۱. طباطبایی، سید محمدحسین، آموزش دین، جمع‌آوری، تلفیق و تنظیم آیت اللهی، سید مهدی، ص ۱۳۳، دفتر انتشارات اسلامی، وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه قم، چاپ چهارم، ۱۳۸۵ شمسی.
۲. سجده (۳۲)، آیه ۱۰ و ۱۱.    
۳. پاینده، ابوالقاسم، نهج الفصاحة، حدیث ۲۶۴۵، سازمان چاپ و انتشارات جاویدان.    
۴. شیخ مفید، ارشاد، ص ۲۲۹، ترجمه محمدباقر ساعدی خراسانی، انتشارات اسلامیه.
۵. فیض کاشانی، ملّا محمدمحسن، محجة البیضاء، ج ۸، ص ۲۵۴، چاپخانه صدوق، تهران.    
۶. فیض کاشانی، ملّا محمدمحسن، محجة البیضاء، ج ۸، ص ۲۵۵، چاپخانه صدوق، تهران.    
۷. یزدی، شیخ حسن بن علی، انوار الهدایة، ص ۱۱۵، چاپخانه نعمان، نجف.
۸. فیض کاشانی، ملّا محمدمحسن، محجة البیضاء، ج ۸، ص ۲۹۲، چاپخانه صدوق، تهران.    
۹. مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج ۷۹، ص ۱۶۹، از منشورات چاپخانه اسلامیه، تهران.    



پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «خواندن قرآن»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۰۷/۲۸.    






جعبه ابزار