خطاب کن فیکون در آیات قرآن
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: انسان،
خلقت،
اراده،
قدرت،
تکوین، کن فیکون.
پرسش: در مرحله قبل از آفرینش، هیچ چیز وجود نداشت. پس
خداوند چه چیزی را با خطاب «کُنْ» و یا «باش» مورد خطاب قرار داد تا او موجود شود؟!
پاسخ اجمالی: همه اشیاء، قبل از تحقق و آفریده‌شدن در علم ذاتی و در ذات خدا معلوم است؛ سپس اراده به آفرینش آن تعلق می‌گیرد و به محض آن‌که چنین اراده‌ای به وجود آمد، بدون هیچ درنگی به مرحله فعلیت و تحقق خواهد رسید.
قدرت خداوند نامحدود است و آنچه در تعریف قدرت خداوند آمده این است که اگر بخواهد انجام می‌دهد و بین اراده خداوند و انجام امور هیچ فاصله‌ای نیست؛ به بیان دیگر منظور از اراده در این آیات، اراده تکوینی است، خداوند بقدری قوی و پرقدرت است که اگر هر شی‌ء و موجودی مورد تعلق
اراده الهی قرار گرفت، شان خداوند این است که آن شی‌ء حتما موجود می‌شود. آیات متعددی از
قرآن کریم بر این امر تصریح دارد:
«وَ هُوَ الَّذی خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْاَرْضَ بِالْحَقِّ وَ یَوْمَ یَقُولُ کُنْ فَیَکُون؛
و او کسی است که آسمان‌ها و زمین را به حق آفرید، و هرگاه که می‌گوید: «باش»، بی‌درنگ موجود خواهد شد.»
«هُوَ الَّذی یُحْیی وَ یُمیتُ فَاِذا قَضی اَمْراً فَاِنَّما یَقُولُ لَهُ کُنْ فَیَکُون؛
او همان کسی است که زنده می‌کند و می‌میراند، و چون به کاری حکم کند، همین قدر به آن می‌گوید: «باش» و او بی‌درنگ موجود می‌شود.»
«اِنَّما اَمْرُهُ اِذا اَرادَ شَیْئاً اَنْ یَقُولَ لَهُ کُنْ فَیَکُون ؛
چون به چیزی اراده فرماید، همین بس که بگوید: «باش»؛ پس
[بی‌درنگ
] موجود خواهد شد.»
خلاصه این‌که همه اشیاء، قبل از تحقق و آفریده‌شدن، نزد خدا و در علم ذاتی و در ذات خدا معلوم است؛ سپس اراده به آفرینش آن تعلق می‌گیرد و به محض آن‌که چنین اراده‌ای به وجود آمد، بدون هیچ درنگی به مرحله فعلیت و تحقق خواهد رسید؛ بنابر‌این، طرف خطاب در این‌گونه خطاب‌های قرآنی،
آن‌چیزی است که در ذات خدا قبل از تعلق اراده وجود دارد؛ و این آیات کنایه از آن است که بین اراده خداوند و به فعلیت رسیدن آنچه او اراده کرده، هیچ زمانی فاصله نیست و این واقعیت بدون استفاده از الفاظ صورت می‌پذیرد و این تعابیر تنها برای تبیین عرفی این واقعیت برای مردم است.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «خطاب کن فیکون در آیات قرآن»، تاریخ بازیابی۱۴۰۰/۷/۱۱.
