حواس پرتی در مطالعه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: حواس‌پرتی، عدم
تمرکز ،
خستگی .
پرسش: هنگام
مطالعه و یا سر کلاس اکثر اوقات خیلی سریع حواسم پرت می‌شود یا حالت
خواب آلودگی به من دست می‌دهد، برای مطالعه یک صفحه چندین بار حواسم پرت می‌شود و زود خسته می‌شوم. این مشکل را چگونه حل کنم؟
پاسخ: اجبار به مطالعه، فشارهای روانی، دغدغه‌های زندگی، عدم رعایت بهداشت مطالعه و تعدد فعالیت‌ها از عوامل حواس‌پرتی هستند، برای تمرکز حواس باید
برنامه ریزی داشته،
اصول مطالعه را رعایت کرده، بدانید مشکلات زندگی همه گیر است، کارهای متفرقه را انجام ندهید و خواب کافی داشته باشید.
عدم
تمرکز حواس موضوعی است که بسیاری از دانشجویان از آن رنج می‌برند و این مشکل می‌تواند دلائل مختلفی داشته باشد همانطور که می‌دانید تمرکز حواس در هر کاری، از جمله
مطالعه و درس خواندن، ضروری و لازم است. و تمرکز حواس حالتی ذهنی و روانی است که در آن تمام قوای حسی، روانی و فکری
انسان ، روی موضوعی خاص متمرکز می‌شود و تضمین کننده
یادگیری و انجام دادن صحیح کارها و رهایی از خطرهای احتمالی است.
به هر حال، در یک جمع بندی کلی، می‌توان گفت اکثر افراد به دلائل عمده زیر با عدم تمرکز فکر و حواس مواجه می‌شوند:
مجبور ساختن خود به انجام کار یا مطالعه درسی که تمایل چندانی به آن ندارند. در این صورت تمام قوای ذهنی و روانی به طور خودکار از آن موضوع دور می‌شود و فرد دچار حواس‌پرتی می‌گردد.
بیشتر افراد زمانی که با مسأله‌ای مواجه می‌شوند، اگر معتقد باشند که زمان مناسب یا توانایی کافی برای حلّ آن ندارند، دچار
نگرانی و
اضطراب می‌شوند و این نگرانی باعث عدم
اعتماد به نفس و
خیال بافی‌های منفی می‌شود و توان عمل و
خلاقیت و
تمرکز را از فرد می‌گیرد و باعث حواس‌پرتی می‌شود.
حوادث و اتفاقاتی که فضای روانی فرد را دچار اختلال می‌کند، نظیر آن‌چه در زندگی شخصی، تحصیلی، خانوادگی، اجتماعی و اقتصادی رخ می‌دهد.
عدم رعایت بهداشت مطالعه و اصول و قوانین آن و بهره نگرفتن از روش مناسب مطالعه، این امر سبب
خستگی جسمی و روانی شده، آمادگی روانی لازم برای مطالعه و درس خواندن را از بین می‌برد، در این موقعیت احساس بی‌علاقگی و در پی آن عدم تمرکز حواس بر فرد مستولی می‌شود.
تکثّر و تعدد فعالیت‌های فرد، مخصوصاً اگر در توان
انسان نباشد، و انسان توانایی انجام آن‌ها را به صورت مطلوب و راضی کننده نداشته باشد.
برای مقابله با عوامل فوق که هر کدام به گونه‌ای مانع تمرکز حواس می‌شود، باید به راهکار خاصّ و مناسب آن توجه کرد. نکات زیر می‌تواند به عنوان راهکارهای کلّی مؤثر واقع شود. امیدواریم با عمل کردن به آن‌ها نتیجه مطلوب و ثمربخشی به دست آورید.
در ابتدا و قبل از هر چیز برای تمام فعالیت‌های درسی و غیردرسی
برنامه ریزی کنید. اوقات شبانه روز را در یک جدول زمانبندی کنید، و برای هر مقطع زمانی کاری خاص و مناسب تنظیم کنید و در این زمانبندی به کلاس،
مطالعه ،
استراحت ،
عبادت و
ورزش ، توجه داشته باشید. حتی زمانی را برای اندیشیدن درباره تخیلات و
افکار مزاحم اختصاص دهید.
این کار حداقل دو فایده دارد:
الف.
نظم و انضباط در تمام فعالیت‌ها حتی در افکارتان راه پیدا می‌کند که خود بسیار ارزشمند است.
ب. اگر افکار مزاحم در غیر زمان معین به سراغ‌تان آمد و باعث حواس‌پرتی شما شد، می‌توانید به خود وعده دهید. زمان اندیشیدن در این باره فلان ساعت است و بدین وسیله از آن عامل مزاحم نجات یابید. تأکید می‌کنم برای هر کار و فعالیتی وقت معین گردد و در آن وقت به هیچ کار دیگر نپردازید.
اصول و قوانین لازم برای مطالعه سودمند را بشناسید و آن را به دقت رعایت کنید. شماری از این اصول عبارتند از:
الف. با توجه به هدف خود از مطالعه و درس خواندن، احساس نیاز به مطالعه را در خود شعله‌ور سازید.
ب. هنگام مطالعه یا حضور در کلاس از افکار ناامید کننده، کسل کننده و غیرمنطقی پرهیز کنید و همواره امید و قدرت و توانایی را در ذهن خود حفظ کنید.
ج. همیشه هنگام مطالعه یا حضور در کلاس کاغذ و قلم داشته باشید و یادداشت‌برداری کنید یا خلاصه مطالب را بنویسید تا در فضای روانی درس و مطالعه قرار داشته باشید.
د. با پیش مطالعه وارد کلاس شوید و سوالات خود را مطرح کنید و هیچ موقع سوالی را در ذهن بدون جواب نگه ندارید.
ه. در جای مناسب مطالعه کنید و در کلاس هم در منظر استاد باشید.
فعالیت‌های متعدد را اگر در توان شما نیست حذف کنید و کارهای متفرقه انجام ندهید.
اگر مشکلات خانوادگی و عاطفی یا اقتصادی دارید، بدانید که هیچ زندگی خالی از این‌ها نیست و هر کسی مشکلی خاصّ خود را دارد.
از
خواب خود کم نگذارید یک جوان نیاز۷ الی۸ ساعت خواب درشبانه روز دارد.
• علی اکبر سیف، روانشناسی پرورشی، انتشارات آگاه، ۱۳۶۳.
• حسن شعبانی، مهارت‌های آموزش و پرورش، انتشارات سمت، ۱۳۷۱.
• جی گالن و الکساندر سیلور، برنامه‌ریزی درسی برای تدریس و یادگیری بهتر، ترجمه غلامرضا صفری نژاد، آستان قدس رضوی، ۱۳۷۳.
سایت اندیشه قم.
