حلال و حرام
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: تحقیق، حلال و حرام،
اعراب،
شناخت دین،
کفر،
نفاق.
پرسش: عن أبی‌جعفر ـ علیه‌السلام ـ قال:"تفقهوا فی الحلال و الحرام و إلا فأنتم أعراب"، لطفاً بفرمایید منظور این
روایت چیست؟
پاسخ:
روایتِ "تَفَقَّهُوا فِی الْحَلَالِ وَ الْحَرَامِ وَ إِلَّا فَأَنْتُمْ أَعْرَاب"؛
در
حلال و حرام تحقیق و جستوجو کنید؛ وگرنه مانند بادیه‌نشین‌های
عر ب خواهید بود، از امام محمدباقر ـ علیه‌السلام ـ نقل شده و معنایش این است که درباره
شناخت حلال و حرام و احکام و معارف دینتان تحقیق کنید و دنبال آموختن آنها باشید؛ وگرنه شما هم از نظر
جهل و دوری از
تمدن، نظیر اعراب
خواهید بود.
بنابراین منظور این روایت، تحقیق و جستوجو و رفتن به دنبال شناخت دین است که اگر کسی
دین و دستوراتش را نشناخت، مانند بادیه‌نشینان عرب خواهد بود که
قرآن درباره آنها فرمود: «
الْأَعْرابُ أَشَدُّ کُفْراً وَ نِفاقاً...»؛
بادیه‌نشینان عرب، کفر و نفاقشان شدیدتر است و به ناآگاهی از حدود و احکامی که خدا بر پیامبرش نازل کرده، سزاوارترند و خداوند دانا و حکیم است!
کفر و نفاق آنان (اعراب) از این جهت شدیدتر است که به‌سبب دوری‌شان از تمدن و محرومیتشان از
برکات انسانیت (از قبیل
علم و ادب) خشن‌تر و سنگدل‌تر از سایر طبقاتند؛ هم‌چنین از شنیدن
قرآن و بیم دادن پیامبر
اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ دورتر بودند.
معنای آیه این است که بادیه‌نشینان اگر
کافر یا
منافق بودند، در کفر و نفاق خود سخت‌تر از مردم شهر هستند، به‌دلیل آن‌که از دست‌رسی و شنیدن حجت‌های الاهی و مشاهده
معجزات و برکات
وحی دورند و به همین جهت از هر طبقه دیگری به نفهمیدن و ندانستن حدودی که خدا نازل کرده و معارف اصلی و احکام فرعی از قبیل
واجبات و
مستحبات و
حلال و حرام‌ها سزاوارترند.
این آیه در واقع بیانگر این است که مذمت
اعراب فقط به علت کفر و نفاق و جهل آنان به
احکام خدا که آنها را بر پیامبر
اسلام نازل کرده بوده است، ولی صرف بدوی بودن، موجب مذمت اعراب نمی‌تواند باشد. آری، زندگی بدوی و دوری آن از مردم متمدن است که باعث غلظت طبع
انسان و تجاوز از حد می‌گردد. بنابراین
گناه از
محیط زیست است، نه از شخص بدوی.
پایگاه اسلام کوئست.
