• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

جهنم و بهشت

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: بهشت و جهنم، زمین ، آسمان .
پرسش: آیا جهنم بر روی زمین بنا نهاده شده است و بهشت در آسمان؟
پاسخ: بعد از اثبات موجود بودن بهشت و جهنم، یکی از بحث‌های مربوط به آن، مکان بهشت و جهنم است. این سؤال از قدیم الایام و حتی در بین پیروان سایر ادیان ، مطرح بوده است.



در برخی از روایات آمده است که مردی یهودی از امام علی ـ علیه‌السلام ـ پرسید:بهشت و جهنم در کجا واقع شده‌اند؟، فرمود:" بهشت در آسمان و دوزخ در زمین است."
[۱] دیلمی، ارشاد القلوب، ترجمه رضایی، ص ۱۷۸.

به راستی؛ بهشت و جهنم در کجا واقع شده است؟
از آن‌جا که بحث بهشت و جهنم و صحبت از وسعت، مکان و کیفیات آن؛ مربوط به عالمی غیر از عالم ماده است، شناخت مسائل آن نیز از طریق اخبار غیبی، آیات و روایات است.
درباره اصل وجود بهشت و جهنم ، آیات و روایات متعددی وجود دارد.
[۲] سایت مقالات علمی ایران، جعفر سبحانی.


۱.۱ - مکان بهشت و جهنم از دیدگاه برخی از علما

درباره مکان بهشت و جهنم آنچه برخی از علما از روایات استفاده کرده‌اند؛ این است که بهشت فوق آسمان‌های هفت‌گانه و جهنم در زمین هفتم قرار دارد.
اما آیا منظور از آسمان و زمین در این‌گونه روایات معنای ظاهری آن است یا نه؟ چیزی نمی‌دانیم.


در قرآن، آسمان به معانی مختلفی آمده است:

۲.۱ - أ. آسمان مادی

قرآن کریم در بسیاری از موارد واژه سما (آسمان) را معنای مادی آن به کار برده است که مصادیق و معانی متعددی از آن اراده می‌شود از جمله:

۲.۱.۱ - ۱. آسمان به معنای جهت بالا

«اصلها ثابت و فرعها فی السماء»؛ مانند درخت پربرکت و پاکیزه که ریشه آن در زمین ثابت و محکم است و شاخه‌های آن به آسمان کشیده شده است.

۲.۱.۲ - ۲. آسمان به معنای جو اطراف زمین

«و نزلنا من السماء ماءً مبارکاً»؛ و از آسمان آب مبارکی را فرو فرستادیم».

۲.۱.۳ - ۳. آسمان به معنای مکان سیارات و ستارگان

«بزرگوار آن خدایی که در آسمان برج‌ها مقرر داشته و در آن چراغ روشن خورشید و ماه تابان را روشن ساخت».

۲.۲ - ب. آسمان به معنای معنوی

قرآن کریم در بسیاری از موارد واژه سما (آسمان) را به معنای معنوی آن به کار برده است که از آن نیز مصادیق و معانی متعددی اراده می‌شود از جمله:

۲.۲.۱ - ۱. آسمان به معنای مقام قرب

آسمان به معنای مقام قرب و مقام حضور که محل تدبیر امور عالم است:«اوست که امر عالم را از آسمان به‌سوی زمین تدبیر می‌کند».

۲.۲.۲ - ۲. آسمان به معنای موجود حقیقی

آسمان به معنای موجود عالی و حقیقی است:
[۸] معارف قرآن، استاد مصباح یزدی، انتشارات در راه حق، قم، ۱۳۶۷ ش، ص ۲۳۴.

[۹] پژوهش در اعجاز علمی قرآن، دکتر محمد علی رضایی اصفهانی، انتشارات مبین، رشت، چ ۱، ۱۳۸۰، ج ۱، ص ۱۳۴.
«روزیتان و آنچه به شما وعده داده می‌شود در آسمان قرار دارد».
[۱۱] سؤال ۱۷۵۶ (سایت:۱۸۵۱).



در مورد مکان بهشت و جهنم اختلاف نظر است:

۳.۱ - ۱. دیدگاه اول

در آسمان‌هاست، چون قرآن خبر از معراج پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ به آسمان‌ها می‌دهد و می‌فرماید:«عندها جنّة المأوی، بهشت جاویدان نزد سدرة المنتهی است، همان نقطه‌ای که برترین مکان آسمان است».

۳.۲ - ۲. دیدگاه دوم

بهشت و جهنم مادی نیست تا نیازی به مکان داشته باشد؛ لذا با برپایی قیامت طومار زمین و کرات آسمانی در هم پیچیده می‌شود؛ ولی بهشت و جهنم موجود بوده و به حال خود باقی است.

۳.۳ - ۳. دیدگاه سوم

بهشت و جهنم در درون و باطن این جهان قرار دارد.
[۱۳] نک:پایگاه پرسمان قرآنی.



همان‌طور که بیان کردیم، چون این مسائل مربوط به عالمی غیر از عالم ماده است، و در آیات و روایات به هر دلیل اشاره واضحی به آن نشده است؛ بنابراین نمی‌توان نظر قاطعی درباره آن داد.


۱. دیلمی، ارشاد القلوب، ترجمه رضایی، ص ۱۷۸.
۲. سایت مقالات علمی ایران، جعفر سبحانی.
۳. علامه مجلسی، بحار الانوار، ج ۸، ص ۲۰۵.    
۴. ابراهیم (۱۴)، آیه ۲۴.    
۵. ق (۵۰)، آیه ۹.    
۶. فرقان (۲۵)، آیه ۶۱؛ «تبارک الذی جعل فی السماء بروجاً و جعل فیها سراجاً و قمرا منیراً».    
۷. سجده (۳۲)، آیه ۵؛ «یدبّر الامر من السماء الی الارض».    
۸. معارف قرآن، استاد مصباح یزدی، انتشارات در راه حق، قم، ۱۳۶۷ ش، ص ۲۳۴.
۹. پژوهش در اعجاز علمی قرآن، دکتر محمد علی رضایی اصفهانی، انتشارات مبین، رشت، چ ۱، ۱۳۸۰، ج ۱، ص ۱۳۴.
۱۰. ذاریات (۵۱)، آیه ۲۲؛ «و فی السماء رزقکم و ما توعدون».    
۱۱. سؤال ۱۷۵۶ (سایت:۱۸۵۱).
۱۲. نجم (۵۳)، آیه ۱۵.    
۱۳. نک:پایگاه پرسمان قرآنی.



پایگاه اسلام کوئیست.    


رده‌های این صفحه : بهشت | قیامت | کلام | معاد شناسی




جعبه ابزار