برخورد ائمه با طغیان کنندگان از امر به معروف
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: امام، امر،
معروف، نهی،
منکر،
ائمه.
پرسش: سیره عملی امامان در مواجهه با کسانی که
امر به معروف می‌شدند و به صحبت‌های آنان اهمیتی نمی‌دادند، چه بود؟
پاسخ: اگرچه هیبت و جذبه
ائمه (علیه‌السّلام) به گونه‌ای بود که حتی دشمن‌ترین دشمنان در بیشتر موارد در ظاهر هم که شده، با دقت به سخنان آن حضرات توجه کرده و آن‌را مهم تلقی می‌کردند؛ اما ائمه (علیه‌السّلام) تقریبا در تمام زمان‌ها از قدرت اجرایی برخوردار نبودند و در برابر افرادی که به توصیه‌های آنات عمل نمی‌کردند، چاره‌ای جز
تقیه و سکوت نداشتند، با این وجود در برخی از موارد (به ویژه در برابر
شیعیان و افرادی که آن حضرات را به عنوان امام قبول داشتند) عکس العمل‌های دیگری نیز داشتند ازجمله: تنبیه کردن افراد طغیان‌گر، تلاش بر هدایت، احترام به شخصیت افراد و افراط نیز پرهیز می‌کردند.
امام علی (علیه‌السّلام) در بازارها راه می‌رفت و تازیانه‌ای در دست داشت که با آن،
کم‌فروشان و نیرنگ‌بازان در
تجارت با
مسلمانان را
تنبیه می‌کرد.
سلیمان بن جعفر جعفری گفت: در منزل
امام رضا (علیه‌السّلام) بودم. چشم آن‌حضرت (علیه‌السّلام) به غلامان افتاد که برای چارپایان آخور درست می‌کردند. در بین آنها غلام سیاهی را دید که از غلامان آن‌جناب نبود. فرمود: این مرد کیست که به شما کمک می‌کند؟! گفتند: کمک می‌کند و به او مبلغی خواهیم داد. فرمود: مزدش را معین کرده‌اید؟ گفتند: نه؛ هر مقدار به او بدهیم، راضی خواهد شد. امام (علیه‌السّلام) بسیار خشمگین شد و با شلاق غلامان را تنبیه کرد. سلیمان به امام (علیه‌السّلام) گفت: ناراحت نشوید! امام (علیه‌السّلام) فرمود: من چند مرتبه آنها را نهی کردم از این‌که کسی را به کاری وادار نمایند، مگر آن‌که اجرتش را قطعی کنند.
ائمه (علیه‌السّلام) به پیروی از
آیات قرآن کریم، مانند «وَ لا تـَسـُبُّوا الَّذیـنَ یَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللّهِ»، از اهانت در هنگام امر به معروف خودداری می‌نمودند. امام عـلی (علیه‌السّلام) به فـرزندشان،
امام حسن (علیه‌السّلام) فرمود: «زیاده‌روی در سرزنش، آتش
لجاجت را برمی‌افروزد».
امام صادق (علیه‌السّلام) هرگاه به گروهی می‌گذشت که مشغول دعوا بودند، از آنان نمی‌گذشت، مگر آن‌که سه بار با صدای بلند به آنها خطاب می‌کرد: از
خدا پروا کنید.
فردی از یاران امام صادق (علیه‌السّلام) مرتکب لغزشی شد. زمانی به کمک حضرت نـیـازمند شد. خدمت امام رسید و تقاضایش را مطرح کرد. امام (علیه‌السّلام) به او کمک کرد، از او دلجویی نمود و فرمود: «کار خوب، از هر کس سر بزند خوب است و از تو خوب‌تر است؛ زیرا تو به ما وابسته‌ای! و کار بد از هر کس صادر شود بد است و از تو بدتر است».
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «طغیان کنندگان از امر به معروف و نهی از منکر»، تاریخ بازیابی۱۴۰۱/۸/۲۸.
