افضلیت پیامبر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: افضلیت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله،
انبیا علیهم‌السلام.
پرسش: آیات ۷۴ و ۷۵ سوره اسراء چگونه بر چه چیزی دلالت می‌کنند؟ و آیا افضلیت پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ را نسبت به سایر انبیای الهی اثبات می‌کند؟
پاسخ:
خداوند در آیات مورد بحث می‌فرماید: «اگر ما تو را ثابت‌قدم نمی‌ساختیم (و در پرتو
مقام عصمت، مصون از
انحراف نبودی)، نزدیک بود به آنان تمایل پیدا کنی؛ و اگر چنین می‌کردی، ما دو برابر
مجازات (مشرکان) در زندگی
دنیا، و دو برابر (مجازات) آنها را بعد از
مرگ، به تو می‌چشاندیم؛ سپس در برابر ما، یاوری برای خود نمی‌یافتی!».
تفسیر آیات به شرح زیر است:
خداوند متعال در آیات مورد بحث به
پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله هشدار می‌دهد که از وسوسه‌های این گروه برحذر باشد، مبادا کم‌ترین ضعفی در مبارزه با شرک و
بت‌پرستی به خود راه بدهد، که باید با قاطعیت هرچه تمام‌تر دنبال گردد.
آیه پیش از این آیات، که «نزدیک بود آنها تو را (با وسوسه‌های خود) از آنچه بر تو وحی کرده‌ایم بفریبند، تا غیر آن را به ما نسبت دهی و در آن صورت، تو را به دوستی خود برمی‌گزینند!» باشد، اشاره به حالت بشری پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ است که ایجاب می‌کند وسوسه‌های دشمنان در او اثر بگذارد، به‌ویژه، اگر مصالحی ظاهراً در این انعطاف به چشم بخورد؛ مانند
امید به اسلام سران
شرک بعد از این انعطاف، و یا پیش‌گیری از خون‌ریزی و درگیری‌های بیش‌تر، و هر بشر عادی هر قدر قوی باشد احتمال تحت تأثیر واقع شدن در برابر این وسوسه‌ها را دارد،
اما در آیات بعدی و مورد بحث؛ جنبه روحانی و عصمت الهی و لطف خاص پروردگار را بیان می‌کند که شامل حال پیامبران مخصوصاً پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ که در بحرانی‌ترین لحظات
زندگی بود. خداوند در این آیات به
معصوم بودن پیامبر
اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ اشاره می‌کند و این خصلت را مانع انحراف آن حضرت از راه
حق می‌داند و بر ثابت قدم بودن ایشان تأکید می‌ورزد. این تعبیر، شبیه همان تعبیری است که برای
حضرت یوسف علیه‌السلام بیان می‌فرماید که «آن
زن قصد او کرد و او نیز ـ اگر برهان پروردگار را نمی‌دید ـ قصد وی می‌نمود! این‌چنین کردیم تا بدی و
فحشاء را از او دور سازیم؛ چراکه او از بندگان مخلص ما بود».
آیات فوق، نه‌تنها دلیل بر نفی عصمت نیست، بلکه یکی از آیاتی است که دلالت بر عصمت پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ دارد؛ چراکه مسلماً این تثبیت الهی (تثبیت از نظر فکر و عواطف و تثبیت از نظر گام‌های عملی) منحصر به این مورد نبوده است؛ زیرا دلیل آن در موارد مشابه نیز وجود دارد، و به این ترتیب گواه زنده‌ای بر معصوم بودن
پیامبران و رهبران الهی محسوب می‌شود.
آنچه این آیات شریفه بر آن دلالت دارند،
عصمت پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ است که از جهت این مقام الهی با دیگر پیامبران یکسان است، و افضلیتی از این آیه اثبات نمی‌شود.
پایگاه اسلام کوئست.
