اختلاف متن احادیث دوازده خلیفه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: جابر بن سمره، پیامبر، اثنا عشر خلیفه.
پرسش: متن حدیث جابر بن سَمُره در مورد سخن پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) که جانشینانش دوازده نفرند، به گونه‌های مختلفی گزارش شده است. چرا؟
متن حدیث جابر بن سَمُره، به گونه‌های مختلفی گزارش شده است. در بیشتر گزارش‌ها «
اثنا عشر خلیفه (دوازده خلیفه)»، در
صحیح بخاری «اثنا عشر امیرا (دوازده امیر)» و در گزارش‌های دیگر، «اثنا عشر اماما (دوازده امام)»، «اثنا عشر ملکا (دوازده پادشاه)» و «اثنا عشر قیّما (دوازده
سرپرست)» آمده است و مطابق برخی از نقل‌ها، متن حدیث با عبارت «لا یَزالُ اَمرُ النَّاسِ ماضیا ما وَلیَهُم اثنا عَشَرَ رَجُلاً؛
همواره کارهای مردم انجام می‌شود، مادام که دوازده مرد، سرپرست آنها باشند» گزارش شده است.
همه این گزارش‌ها، نشان‌دهنده آن است که پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، در پی معرّفی جانشینان خود و رهبران آینده جهان اسلام بوده و راوی و یا
راویان حدیث، سخن پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را نقل به معنا کرده‌اند.
نکته قابل توجّه، این که: پس از معرّفی دوازده نفر به عنوان جانشینان پس از پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) توسّط ایشان، هم‌همه و هیاهو مجلس را فرا می‌گیرد،
به‌گونه‌ای که جابر بن سَمُره تصریح می‌کند که سخن پایانی پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را نشنیده
و از پدر یا عموی خود می‌پرسد که: ایشان چه گفت؟ و او پاسخ می‌دهد که ایشان فرمود: «کلّهم من قریش؛ همه آنها از قریش‌اند»، یا «کلّهم من بنی‌هاشم؛ همه آنها از بنی‌هاشم‌اند».
این صحنه نشان می‌دهد که فضای سیاسی برای اعلان رهبران آینده جهان اسلام، مناسب نبوده است، چنان‌که جمله «وَ اللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ؛
خداوند، تو را از آسیب مردمان حفظ می‌کند» در
جریان غدیر، اشاره به همین واقعیت است. البتّه بعد از غدیر نیز هنگامی که پیامبر اسلام در بیماریِ منجر به وفاتش می‌خواهد به صورت مکتوب، مشکل رهبری آینده جهان اسلام را حل کند، با کارشکنی و هم‌همه و غوغا رو‌به‌رو می‌شود و در نتیجه، تصریح به این امر، میسّر نمی‌گردد.
حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «اختلاف متن احادیث دوازده خلیفه» تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۲/۹.
