مادر شوهر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: مادرشوهر، عروس، محبت، وظایف.
پرسش: آیا در
اسلام احادیث یا قواعدی در مورد تنظیم روابط مادر شوهر و عروس وجود دارد؟
پاسخ: اگرچه از نظر فقهی وظیفه خاصی بر عهده هر یک از مادر شوهر و عروس نسبت به یک‌دیگر نیست و وظیفه این دو نسبت به هم‌دیگر همسان با وظایف دختر نسبت به مادرش یا مادر نسبت به فرزندنش نیست؛ اما از منظر اخلاقی در
دین مبین
اسلام، اگرچه همه انسان‌ها نسبت به یک‌دیگر وظیفه دارند که خیرخواه هم باشند و اساس و معیار روابط آنان بر اصل محبت و تعاون و همکاری باشد که حاجتی را از هم‌دیگر بر آورده سازند، اما این وظیفه در مورد سؤال دو صد چندان می‌شود؛ زیرا شکی نیست که ارتباط مادر شوهر و عروس همسان با روابط مردم عادی نیست و این دو به جهت خویشاوندی سببی باید نسبت به یک‌دیگر محبت بیش‌تری را روا دارند. علاوه بر این‌که گاهی نبود یک رابطه محبت‌آمیز و عاطفی بین این دو، به آزار و اذیت شوهر یا اذیت شوهر نسبت به مادرش منجر می‌شود که این‌ها مورد نهی خداوند و شارع
مقدس قرار گرفته است.
اگرچه از نظر فقهی وظیفه خاصی بر عهده هر یک از مادر شوهر و عروس نسبت به یک‌دیگر نیست و از این جهت مانند هر یک از
والدین و فرزندان نسبت به دیگری،
تکلیف و حقی را ندارند. به عبارت دیگر؛ وظیفه این دو نسبت به هم‌دیگر همسان با وظایف دختر نسبت به مادرش یا مادر نسبت به فرزندنش نیست.
اما از منظر اخلاقی در دین مبین
اسلام همه انسان‌ها نسبت به یک‌دیگر وظیفه دارند که خیرخواه هم باشند، به هم‌دیگر
ظلم نکنند و اساس و معیار روابط آنان بر اصل
محبت و
تعاون و همکاری باشد. در‌صدد این نکته باشند که حاجتی را از
مسلمان و مؤمنی بر‌آورده سازند.
در حدیثی از
امام صادق علیه‌السلام آمده است: «مَنِ احْتَاجَ إِلَیْهِ أَخُوهُ
الْمُسْلِمُ فِی قَرْضٍ وَ هُوَ یَقْدِرُ
عَلَیْهِ فَلَمْ یَفْعَلْ حَرَّمَ اللَّهُ
عَلَیْهِ رِیحَ الْجَنَّةِ»؛ کسی که برادر مسلمانش به او نیاز داشته باشد و او بر رفع حاجتش نیز قادر باشد؛ اما در‌عین‌حال اقدامی در این امر نکند، خداوند بوی
بهشت را بر چنین شخصی حرام می‌گرداند.
البته این وظیفه در مورد سؤال دو صد چندان می‌شود؛ زیرا شکی نیست که ارتباط مادر شوهر و عروس همسان با روابط مردم عادی نیست و این دو به جهت خویشاوندی سببی باید نسبت به یک‌دیگر محبت بیش‌تری را روا دارند. علاوه بر این‌که گاهی نبود یک رابطه محبت‌آمیز و عاطفی بین این دو به آزار و اذیت شوهر یا اذیت شوهر نسبت به مادرش منجر می‌شود که این‌ها مورد نهی
خداوند و شارع مقدس قرار گرفته است.
نگاهی به
روایات این باب خالی از لطف نیست:
پیامبر ـ صلیالله
علیهوآله ـ فرمود: مَنْ کَانَ لَهُ امْرَأَةٌ تُؤْذِیهِ لَمْ یَقْبَلِ اللَّهُ صَلَاتَهَا وَ لَا
حَسَنَةً مِنْ عَمَلِهَا حَتَّی تُعِینَهُ وَ تُرْضِیَهُ وَ إِنْ صَامَتِ الدَّهْرَ وَ قَامَتْ وَ أَعْتَقَتِ الرِّقَابَ وَ أَنْفَقَتِ الْأَمْوَالَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ کَانَتْ أَوَّلَ مَنْ تَرِدُ النَّارَ ثُمَّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ وَ عَلَی الرَّجُلِ مِثْلُ ذَلِکَ الْوِزْرِ وَ الْعَذَابِ إِذَا کَانَ لَهَا مُؤْذِیاً ظَالِماً...»
معنای این
روایت آن است که همسرآزاری، یا این‌که زن
حق شوهرش را ادا نکند، عدم قبولیِ
نماز را در پی دارد.
امام صادق ـ
علیه
السلام ـ نیز فرمود: «أَلَا وَ أَیُّمَا امْرَأَةٍ لَمْ تَرْفُقْ بِزَوْجِهَا وَ حَمَلَتْهُ عَلَی مَا لَا یَقْدِرُ
عَلَیْهِ وَ مَا لَا یُطِیقُ لَمْ تُقْبَلْ مِنْهَا
حَسَنَة»؛ اگر زنی شوهرش را بر کاری اجبار نماید که قادر بر انجامش نباشد و نسبت به او رفق و مدارا نداشته باشد، خداوند از او
حسنه‌ای را قبول نمی‌کند.
بر این اساس،
زن برای این‌که بتواند به روابط خود با شوهرش استحکام بخشد، باید نسبت به مادر شوهرش احترام ورزد و همان رفتاری را نسبت به او روا دارد که دوست دارد در آینده اگر عروسی گرفت، عروسش با او روا دارد و همین‌طور مادر شوهر همان‌گونه با عروسش رفتار کند که در دورانی که عروس خانواده‌ای بود، دوست می‌داشت مادر شوهرش با او انجام دهد. در روایات آمده است: «بر مردم بپسند آن‌چه را بر خود می‌پسندی».
پایگاه اسلام کوئست.
