لباس سیاه مانند دیگر رنگها از ابتدا در میان مسلمانان وجود داشت و در عزاداریها نیز مورد استفاده قرار میگرفت. وقتی حسین بن علی (علیهالسلام) کشته شد، زنان بنیهاشم لباس مشکی پوشیدند. از گرما و سرما شکایتی نداشتند. حضرت علی بن الحسین (علیهالسلام) به علت اینکه آنان ماتم زده بودند، برای ایشان غذا میفرستاد.
اما اینکه چرا مردم در مصیبتها و عزاداریها لباس سیاه بر تن میکنند، یا پرچمهای سیاه بر پا مینمایند؛ دلیلش این است که رنگ سیاه شاد نیست، از این جهت با مصیبتزدگی هماهنگ است. این مسئله نهتنها میان ایرانیان و مسلمانان، بلکه در کشورهای دیگر نیز رواج داشته و جزو سنتها و فرهنگهای کشورهاست.
بعد از شهادت امام علی (علیهالسلام)، عبدالله بن عباس به سوی مردم بیرون آمد و گفت: امیرالمؤمنین از میان ما رفت و برای خود جانشینی گذاشت که اگر دوست دارید به سوی شما بیرون آید، وگرنه کسی را بر کسی (اجباری) نیست. مردم به گریه افتادند و گفتند: بیرون آید؛ پس امام حسن (علیهالسلام) در حالی که جامههای سیاه پوشیده بود، به سوی مردم بیرون آمد و برای آنان خطبه خواند.
سکینه دختر امام حسین (علیهالسلام) خطاب به یزید گفت: «دیشب خواب دیدم که... خادم بهشتی دستم را گرفت و داخل قصر نمود. آنجا با پنج بانوی بزرگ و نورانی روبهرو شدم که در میان آنها زنی بزرگوار و نورانیتر از همه به چشم میخورد که موی پریشان کرده و لباس سیاه پوشیده بود و در دستش پیراهنی خونآلود...، او فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) بود».
با وجود مطالب یادشده، لباس سیاه تا اواخر زمان بنوامیه و خروج سیاهجامگان و به قدرت رسیدن بنیعباس، هیچگاه به عنوان لباس رسمی مسلمانان به شمار نمیآمد.