راه استجابت دعا
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه دعا، استجابت دعا.
پرسش چرا دعاهایم مستجاب نمی‌شود؟ راه‌های
استجابت دعا چیست؟
پاسخ راه‌های استجابت دعا، عبارت‌اند از: ۱. نفع دیگران را در نظر داشتن؛ ۲. دعا درباره حاجات معنوی؛ ۳. تعارض نداشتن با قوانین؛ ۴. اعتماد به خداوند و ... .
نکته اصلی پاسخ شما با دقت در این آیه قرآن روشن می‌شود: «
وَ قالَ رَبُّکُمُ ادْعُونی أَسْتَجِبْ لَکُمْ إِنَّ الَّذینَ یَسْتَکْبِرُونَ عَنْ عِبادَتی سَیَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرین»؛ پروردگار شما گفته است: «مرا بخوانید تا (دعای) شما را بپذیرم! کسانی که از
عبادت من
تکبر می‌ورزند، به‌زودی با
ذلت وارد
دوزخ می‌شوند!».
در آیه علاوه بر اینکه دعا از جنبه مقدمی و برای رسیدن به مقصود و
حاجت، مورد توجه قرار گرفته است (ادعونی استجب لکم)، از جنبه ذی المقدمی نیز لحاظ شده است (ان الذین یستکبرون عن عبادتی...).
یعنی دعا هم طلب است و هم مطلوب (چه مستجاب شود و چه نشود، مطلوب است)، هم وسیله است و هم غایت، هم مقدمه است و هم نتیجه و هدف و سرّ اصرار و تأکید روایات هم در همین نکته نهفته است.
به عبارت دیگر، فلسفه و هدف اولی دعا کردن، خود دعا کردن و زنده نگه داشتن حالت دعاست و اگر کسی توفیق
دعا کردن پیدا کرد، باید مطمئن باشد که مورد عنایت خدا قرار گرفته و در حقیقت خواسته اصلی او که
مناجات، سخن گفتن و ارتباط با خدا بوده به دست آمده است؛ اما دریافت خواسته مورد نظر، هدفِ در مرتبه دوم است که برای به
اجابت رسیدن آن، باید شرایطی را در نظر داشت و رعایت کرد؛ از جمله اینکه:
راه‌های استجابت دعا، عبارت‌اند از:
انسان از خدا چیزی را بخواهد که حرام نباشد یا به ضرر دیگران نباشد و یا ... .
هم‌چنین دعایی که در روایات و آیات، سفارش فراوان به آن شده، دعا و درخواست درباره حاجات و حوایج معنوی است؛. مانند درخواست توفیق برای اطاعت اوامر الاهی و ترک
محرمات و دعا برای جامعه اسلامی و مؤمنان و ... .
اگرچه آموزه‌های دینی به ما می‌گوید در امور کوچک و بزرگ دعا کنیم و در دعا اصرار و پی‌گیری داشته باشیم، ولی برای تشخیص صلاح و
مصلحت در دعا، باید به این نکته توجه کرد که دعا نیز امری قانون‌مند است؛ لذا نباید با قوانین تشریعی و تکوینی پروردگار در تعارض باشد.
در حصول نتیجه هم نباید شتاب کرد و باید استجابت را از جهت زمان به خدا واگذار نمود، تا آنچه مصلحت است،
عمل نماید.
از طرفی نیز اموری نظیر «ذکر
صلوات در ابتدا و انتهای هر دعا، مراقبت از
قلب در برابر
وسوسه های
شیطان، قطع
امید از غیر خدا و تنها تکیه نمودن بر او» به
استجابت دعا کمک می‌کنند.
انسانی که در همه امور ذاتاً
فقیر و محتاج به وجود بی‌نیاز خداست، بدون تردید، دعا کردن در همه شرایط، در صورت اجابت و یا عدم اجابت آن به نفع
انسان است؛ زیرا اگر دعا به زبان استعداد باشد، دست رد به سینه سائل نمی‌خورد و دعایش پذیرفته خواهد شد. از آن جهت که فیض خداوند کامل و فوق
کمال است و اگر پذیرنده، استعداد پذیرش فیض را داشته باشد، فیض الهی از خزینه‌هایی که پایان ندارد و کمبودی در آنها ایجاد نمی‌شود، بر او افاضه خواهد شد.
چگونه می‌توان از درگاه چنین خدایی ناامید و مأیوس شد؟ خداوندی که نگاه لطف و رحمتش عالم‌گیر است، دعا و
مناجات و
توبه و بازگشت، را عمومیت بخشیده و همه انسان‌ها را به درگاه خویش فرا خوانده است. چنانچه می‌فرماید: «
یا عِبادیَ الَّذینَ اسْرَفُوا عَلی انْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ»؛ «ای بندگان من که بر خود
ستم و
اسراف کرده‌اید، از
رحمت خدا ناامید نشوید».
صفت
یأس و ناامیدی از رحمت خدا، از جمله بزرگ‌ترین
گناه و
کفران الهی محسوب شده و موجبات محرومیت و
هلاکت ابدی انسان را فراهم می‌سازد و باز می‌فرماید: «
وَ مَنْ یَقْنَطُ مِنْ رَحْمَةِ رَبِّهِ الا الضَّالُّونَ»؛ «کیست که ناامید از رحمت خدا شود، مگر گمراهان و اهل
ضلالت».
بلکه از بعضی آیات معلوم می‌شود که: «
لا یَیْأَسُ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ الا الْقَوْمُ الْکافِرُونَ»؛ «مأیوس نمی‌شوند از رحمت خدا مگر
کفار».
پس هیچ‌گاه نباید از
توسل و
دعا به درگاه الهی ناامید و مأیوس شد.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «راه استجابت دعا»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۶/۱۷.
