تولد پیامبر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: ولادت پیامبر، اهل سنت، شیعه.
پرسش: دلایل اختلاف دیدگاه
شیعه و اهل سنت نسبت به زمان تولد پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ چیست؟
پاسخ: درباره روز
تولد پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ میان علمای شیعه و
اهل سنت دو دیدگاه اصلی وجود دارد: دوازدهم ربیع الاول و هفدهم ربیع الاول. یکی از علت‌های مهم این اختلاف نظر این است که اختلاف در رویدادهای تاریخی، از همان آغاز وجود داشته و امری عادی و طبیعی است؛ اما علم
تاریخ به معنای اصیل آن، یعنی دانستن تاریخ ولادت و وفات، جزو علوم عربی و سنت تاریخ‌نگاری اسلامی از آغاز شکل‌گیری این
علم در
دنیای اسلام است؛ و لازم است در اختلاف تواریخ، راه‌های خاصی برای تعیین تاریخ درست ارائه داد؛ درحالی‌که به‌صورت منظم و روشمند تاکنون در این‌باره چیزی نوشته نشده است.
ثبت تاریخ‌های ولادت، وفات و
شهادت پیامبران،
ائمه اطهار ـ علیهم‌السلام ـ و اولیای الهی، یکی از قدیمی‌ترین کارهای علمی است که مورخان اسلامی بدان پرداخته‌اند و کتاب‌ها و مقالاتی نیز در این موضوع به رشته
تحریر درآورده‌اند؛ اما با وجود توجه فراوان به این تاریخ‌ها، اختلافات بسیاری در ثبت و ضبط آنها به‌چشم می‌خورد. یکی از این اختلاف‌ها مربوط به ولادت پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ است.
عموم سیره‌نویسان اتفاق دارند که، تولد پیامبر گرامی اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ در عام‌الفیل، سال ۵۷۰ میلادی بوده است؛ زیرا آن حضرت به‌طور قطع، در سال ۶۳۲ میلادی در گذشته است و سن مبارک او ۶۲ تا ۶۳ بوده است. بنابراین
ولادت او در حدود ۵۷۰ میلادی خواهد بود. اکثر محدثان و مورخان بر این قول اتفاق دارند که تولد پیامبر، در ماه ربیع‌الاول بوده.
اما درباره روز تولد پیامبر
اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ میان علمای شیعه و اهل سنت اختلاف نظر وجود دارد:
این نظریه، میان
اهل سنت مشهور است که ظاهراً کهن‌ترین نص آن، مربوط به ابن اسحاق است که آرای او در بسیاری از اخبار
سیره، رسمیت یافته‌اند. عبارت ابن اسحاق، این است: «ولد رسول الله ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ یوم الاثنین، لاثنتی عشرة لیله خلت من شهر ربیع الاول، عام الفیل»؛
رسول خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ در روز دوشنبه، دوازدهم ربیع الاول
عام الفیل متولد شد و بیشتر منابع اهل سنت نیز از ابن اسحاق آن را نقل کرده‌اند.
در میان شیعیان، شیخ کلینی (ره) این نقل را در
روز جمعه پذیرفته است: «وُلِدَ النَّبِی ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ لِاثْنَتَی عَشْرَةَ لَیلَةً مَضَتْ مِنْ شَهْرِ رَبِیعٍ الْأَوَّلِ فِی عَامِ الْفِیلِ یوْمَ الْجُمُعَةِ...»؛
پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ در روز جمعه دوازدهم ربیع الاول عام الفیل متولد شد.
مسعودی در «اثبات الوصیة»، روز
ولادت پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ را ابتدا دوم ربیع‌الاول و پس از آن، روز جمعه دوازدهم ربیع‌الاول دانسته و آن را صحیح‌تر می‌داند.
مشهور میان شیعیان این است که
تولد پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ در هفدهم ربیع‌الاول است.
درباره علت اختلاف مورخان
مسلمان در مورد روز تولد پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ باید گفت:
این اختلاف همچون رویدادهای دیگر تاریخی، از همان آغاز وجود داشته و امری عادی و طبیعی بوده است؛ اما علم تاریخ به معنای اصیل آن، یعنی دانستن تاریخ ولادت و وفات، جزو
علوم عربی و
سنت تاریخ‌نگاری اسلامی از آغاز شکل‌گیری این
علم در دنیای
اسلام است؛ و لازم است در اختلاف تواریخ، راه‌های خاصی برای تعیین تاریخ درست ارائه داد؛ درحالی‌که به‌صورت منظم و روشمند تاکنون در این‌باره چیزی نوشته نشده است.
با توجه به این‌که برای مورخان شیعه تعیین روز ولادت و وفات و شهادت پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ و
ائمه اطهار ـ علیهم‌السلام ـ از اهمیت بیشتری برخوردار بود، بیشتر عالمان این رشته، راه‌حلی برای آسان کردن کار مردم ارائه می‌دادند و آن این‌که، یک روز را براساس شهرتی که محصول بررسی علمی و مسائل دیگر بوده است، برای ولادت و یا وفات، معین می‌کردند.
برای آگاهی بیشتر درباره پرسش مطرح‌شده به مقاله زیر مراجعه شود:
جعفریان، رسول، دیدگاه کلینی، مفید و ... درباره روز میلاد پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله، فصل‌نامه
علوم حدیث، ش ۵۲، سال ۱۳۸۸، ص ۷۱ ـ ۹۷.
آدرس سایت:
http://www.hadith.net/n۲۸۲-e۵۲۱۱-p۷۱.html
پایگاه اسلام کوئست.
