• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

گوش دادن به موسیقی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


کلیدواژه: موسیقی، لهو و لعب، گوش دادن، بی‌غیرت.

پرسش: آیا چنین روایتی از حضرت علی (علیه‌ السلام) وجود دارد که اگر کسی ۴۰ روز موسیقی لهو و لعب گوش کند، بی‌غیرت می‌شود؟ سند آن را ذکر کنید؟

پاسخ: هر عملی یک اثر وضعی همراه دارد؛ به عنوان مثال، اگر کسی شراب بنوشد، اثر وضعی این عمل این است که عقل او ـ هر چند به گونه موقت ـ زائل می‌شود؛ اگرچه شراب‌خورنده جاهل به این مسئله باشد و نداند آن‌چه را که می‌نوشد، شراب است؛ ولی این عمل اثر وضعی خود را دارد، یا این‌که اگر کسی زهری را بنوشد؛ هر چند جاهل به زهر بودن آن باشد، باز هم آن زهر اثر وضعی خود را دارد و گوش دادن به لهو و لعب و موسیقی و به راه ‌انداختن مجالس لهو و لعب و رفت و آمد مردان بی‌مبالات، اثر وضعی خود را که بی‌غیرتی و بی‌ناموسی است، خواهد گذاشت. پس دلالت حدیث بسیار روشن است و کم‌ترین پیام موسیقی و آلات لهو و لعب، بی‌ناموسی و بی‌غیرتی است.


یکی از چیزهایی که لازم است انسان در سراسر زندگی خود آن را مراعات کند این است که عزت و شرافت خود را حفظ نماید و از کارهای لغو و بیهوده پرهیز کند؛ زیرا ارزش و اعتبار هر فردی بالاتر از لهویات و لغویات است، باباطاهر آن عارف وارسته در این زمینه گفته:
دلا غافل ز سبحانی چه حاصل مطیع نفس و شیطانی چه حاصل
بود قدر تــو افـزون از ملائک تو قدر خود نمی‌دانی چه حاصل

در رابطه با سؤال باید گفت: که چنین حدیثی از امام صادق (علیه‌السلام) وجود دارد و از امام علی (علیه‌السلام) نقل نشده است؛

مرحوم ثقة الاسلام کلینی در کتاب شریف کافی چنین نقل می‌کند:
«عدة من اصحابنا عن احمد بن محمد بن خالد عن عثمان بن عیسی عن اسحاق بن جریر قال سمعت ابا عبدالله (علیه‌السلام) یقول ان شیطانا یقال له القفندر اذا ضرب فی منزل رجل اربعین یوما بالبربط و دخل علیه الرجال وضع ذلک الشیطان کل عضو منه علی مثله من صاحب البیت ثم نفخ فیه نفخة فلا یغار بعدها حتی تؤتی نساؤه فلا یغار؛
[۱] حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۱۷، ص۳۱۲، ح۲۲۶۲۶، مؤسسه آل البیت، چاپ دوم، ۱۴۱۴ق، به نقل از کتاب کافی.    
[۲] محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۶، ص۴۳۳، ح۱۴، دارالکتب اسلامیه، آخوندی، چاپ سوم، ۱۳۶۷.    
عده‌ای از اصحاب ما از احمد بن محمد بن خالد از عثمان بن عیسی از اسحاق بن جریر نقل می‌کنند که گفته: شنیدم از امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرمود: وقتی که در منزل شخصی چهل روز به ربط (نوعی از آلات لهو) نواخته شود و مردان اجنبی در آن‌جا وارد شوند، شیطان قبیح المنظری به اسم قَفَندر تمام اعضای بدن خود را بر اعضای بدن صاحب خانه قرار می‌دهد؛ سپس بر صاحب خانه می‌دمد که در نتیجه آن شخص پس از آن غیرت به کار نمی‌برد؛ حتی اگر به زنش هم تجاوز شود، در او اثری نمی‌کند.

در بررسی اسناد این حدیث می‌یابیم که احمد بن محمد بن خالد برقی
[۳] نجاشی، احمد بن عباس، رجال نجاشی، ش۱۸۲، ص۷۶، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۰۷ق.    
و اسحاق بن جریر
[۴] نجاشی، احمد بن عباس، رجال نجاشی، ش۱۷۰، ص۷۱، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۰۷ق.    
هر دو مورد وثوق و اطمینان هستند؛ اما عثمان بن عیسی! درباره ایشان بحث و گفت‌وگو زیاد شده که آیا مورد اطمینان هست یا نه؟

۴.۱ - عثمان بن عیسی
با مراجعه به کتب رجال می‌بینیم که در کتاب‌های رجالی، کسی عثمان بن عیسی را توثیق نکرده و همه قائل‌اند به این‌که ایشان یکی از بزرگان فرقه واقفی بوده (گروهی که به حضرت موسی بن جعفر (علیه‌السّلام) توقف کردند و امامت [[|امام هشتم (علیه‌السّلام)]] را نپذیرفتند.) و بعدها از آن فرقه روی‌گردان شد؛
[۵] نجاشی، احمد بن عباس، رجال نجاشی، ش۸۱۷، ص۳۰۰، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۰۷ق.    
از این رو وجود چنین شخص مجهول الحال در بین اسناد، این حدیث را از اعتبار می‌اندازد.

در توجیه این روایت باید گفت: هر عملی یک اثر وضعی همراه دارد؛ به عنوان مثال: اگر کسی شراب بنوشد، اثر وضعی این عمل این است که عقل او ـ هر چند به گونه موقت ـ زائل می‌شود؛ اگر چه شراب‌خورنده جاهل به این مسئله باشد و نداند آن‌چه را که می‌نوشد، شراب است؛ ولی این عمل اثر وضعی خود را دارد، یا این‌که اگر کسی زهری را بنوشد؛ هر چند جاهل به زهر بودن آن باشد، باز هم آن زهر اثر وضعی خود را دارد و گوش دادن به لهو و لعب و موسیقی و به راه‌ انداختن مجالس لهو و لعب و رفت و آمد مردان بی‌مبالات، اثر وضعی خود را که بی‌غیرتی و بی‌ناموسی است، خواهد گذاشت.
به هر تقدیر دلالت حدیث بسیار روشن است و کم‌ترین پیام موسیقی و آلات لهو و لعب بی‌ناموسی و بی‌غیرتی است.

۱. ↑ حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۱۷، ص۳۱۲، ح۲۲۶۲۶، مؤسسه آل البیت، چاپ دوم، ۱۴۱۴ق، به نقل از کتاب کافی.    
۲. ↑ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۶، ص۴۳۳، ح۱۴، دارالکتب اسلامیه، آخوندی، چاپ سوم، ۱۳۶۷.    
۳. ↑ نجاشی، احمد بن عباس، رجال نجاشی، ش۱۸۲، ص۷۶، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۰۷ق.    
۴. ↑ نجاشی، احمد بن عباس، رجال نجاشی، ش۱۷۰، ص۷۱، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۰۷ق.    
۵. ↑ نجاشی، احمد بن عباس، رجال نجاشی، ش۸۱۷، ص۳۰۰، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۰۷ق.    



سایت ‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «گوش دادن به موسیقی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۲/۱۹.    



جعبه ابزار