گمان نیک
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: حسن ظن،
حسن عبادت، گمان نیک،
عبادت،
خداوند، خوش گمانی، مؤمنان.
پرسش: «خوش گمانی از پرستش نیکو است». این روایت
پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) به چه معنا است؟
پاسخ: فردی که خالصانه به عبادت خدا میپردازد، عبادت نیکش این نتیجه را برای او به دنبال خواهد داشت که به
خدا و مؤمنان خوشگمان باشد. همچنین تفسیر دیگری نیز از این حدیث ارائه شده به این بیان که؛ گمان نیک نسبت به خدا و مسلمانان، خود از جمله عبادتهای نیکی است که انسان را به خدا نزدیک میکند.
عبادت خداوند آثار و فوائد دنیوی و اخروی فراوانی دارد. از آیات و روایات به دست میآید که برای عبادات دو نوع اثر وجود دارد:
یکی اثر خاص ناشی از یک عبادت خاص؛ مانند
نماز که آثار ویژه خود - مانند بازداشتن از گناه - را دارد. خداوند میفرماید: «و نماز را برپا دار، که نماز (انسان را) از زشتیها و
گناه بازمیدارد».
اثر دیگری که برای عبادات وجود دارد به اصل عبادت و بندگی برمیگردد، نه به عبادتی خاص!
رسول خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) میفرماید: «گمان نیک، از عبادت نیک سرچشمه میگیرد»؛
یعنی کسی که اهل بندگی خداوند باشد و
روح عبادت را چشیده باشد، نسبت به خداوند و یا بندگان
مؤمن او، بدگمان نمیباشد.
بر این اساس، این حدیث و روایات مشابه، ناظر بدان هستند که فردی که خالصانه به عبادت خدا میپردازد، عبادت نیکش این نتیجه را برای او به دنبال خواهد داشت که به خدا و مؤمنان خوشگمان باشد.
همچنین تفسیر دیگری نیز از این حدیث ارائه شده به این بیان که؛ گمان نیک نسبت به خدا و مسلمانان، خود از جمله عبادتهای نیکی است که انسان را به خدا نزدیک میکند.
شاید هر دو تفسیر صحیح باشد؛ زیرا همانطور که عبادت نیکو، موجب خوشگمانی میشود، خوشگمانی نیز موجب نیکوتر شدن پرستش خواهد شد. در همین زمینه
امام صادق (علیهالسّلام) میفرماید: «خداوند متعال به
حضرت داوود(علیهالسّلام)
وحی فرستاد؛ نعمتهای ظاهری و باطنی مرا به یاد بندگان من بیاور؛ زیرا آنها هرگاه نعمتهای مرا به یاد آورند از من جز نیکی نخواهند دید، و آینده را مثل گذشته خواهند داشت.
گمان نیک آنها را وادار میکند تا عبادتشان نیکو شده و نیتها را خالص کنند. مغرور کسی است که در گناهان فرو رفته، ولی آرزوی
مغفرت و
رحمت میکند. کسی که خوشگمان است از خدا هم اطاعت میکند، از او امید ثواب دارد و از عقابش میترسد».
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «گمان نیک»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۳/۹.