• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کوه‌ها در قرآن

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: کوه، قرآن ، زمین ، میخ.
پرسش: مراد قرآن از اینکه کوه‌ها را میخ زمین اعلام نموده، چیست؟
پاسخ: در منابع اسلامی خصوصیات و فواید مختلفی برای کوه‌ها در نظر گرفته شده، از جمله اینکه آنها چون میخی بر سطح زمین کوبیده شده و چون وزنه‌های تعادلی برای زمین عمل می‌کنند و بدون وجود و پراکندگی آنها در سطح این کره خاکی، از تبدیل آن به منطقه‌ای غیر قابل زیست، جلوگیری به عمل می‌آورد. برخی دانشمندان معاصر نیز نقش متعادل‌کننده کوه‌ها را در ادامه حیات در زمین ضروری دانسته‌اند. بر‌این‌اساس باید مسلم دانست که مراد قرآن از تشیبه کوه‌ها به میخ، این نیست که آنها شکلی همانند میخ دارند، چون به‌راحتی می‌بینیم که بیشتر کوه‌ها چنین شکلی ندارند؛ بلکه آنچه مورد نظر قرآن بوده، این است که همان‌گونه که با استفاده از میخ‌ها می‌توان از متلاشی شدن قطعات به هم پیوسته جلوگیری نمود، کوه‌ها نیز مشابه چنین نقشی را در زمین ایفا می‌نمایند.



در ابتدا باید آیاتی از قرآن را که به نقش کوه‌ها در کره زمین اشاره می‌نمایند، مرور نموده و سپس با توجه به آموزه‌های مذهبی و نیز واقعیات پذیرفته شده در جهان امروز، آنها را مورد بررسی قرار دهیم.
آیات بسیاری از قرآن کریم، به نقش کوه‌ها در کره زمین پرداخته و فواید و خصوصیات آن را بیان می‌نمایند، مانند اینکه:

۱.۱ - ۱. دسته اول

از کوه‌ها می‌توان به‌عنوان خانه و پناهگاهی برای انسان‌ها و دیگر جانداران استفاده نمود.

۱.۲ - ۲. دسته دوم

انواع مختلف سنگ‌ها و خاک‌ها با رنگ‌های مختلف در آن وجود دارد.

۱.۳ - ۳. دسته سوم

آنان بر‌خلاف ثبات ظاهریشان، از حرکت برخوردار می‌باشند.

۱.۴ - ۴. دسته چهارم

کوه‌ها به تسبیح و ستایش خداوند می‌پردازند.

۱.۵ - ۵. دسته پنجم

آنان نقشی میخ‌گونه برای زمین دارند.

۱.۶ - ۶. دسته ششم

کوه‌ها یکپارچگی و تعادل زمین را حفظ می‌نمایند.

۱.۷ - ۷. دسته هفتم

و در نهایت آیات بسیار دیگری به وضعیت کوه‌ها و فروپاشی آنها در روز قیامت می‌پردازد. بخش اول و دوم آیات که نشانگر سکونت انسان و دیگر جانداران و نیز وجود رگه‌های مختلف معدنی در کوه‌ها می‌باشد، امری بدیهی بوده و نیازی به اثبات ندارد.

۱.۷.۱ - توضیح آیات

حرکت کوه‌ها نیز هر‌چند در گذشته، امری عجیب و محال شمرده می‌شد، اما اکنون با اثبات فرضیه حرکت قاره‌ها و جدایی تدریجی آنها از یکدیگر و نیز در مقیاسی کوچک‌تر، با مشاهده رانش کوه‌ها و ایجاد گسل‌ها، بخش سوم اشاره شده در قرآن نیز به‌راحتی قابل اثبات خواهد بود. ستایش و تسبیح کوه‌ها نیز به تصریح قرآن چون تسبیح دیگر موجودات برای بیشتر انسان‌ها قابل درک نبوده و دانش بخش هفتم نیز در اختیار خداوند بوده و تنها به برخی از آنها در قرآن اشاره شده است. بنابر‌این نمی‌توانیم در‌صدد اثبات آن از راه‌های مادی باشیم.

۱.۷.۲ - توضیح آیات دسته پنجم و ششم

اما در مورد آن آیاتی از قرآن کریم که در ارتباط با بخش پنجم و ششم در دسترس ما بوده و پرسش شما نیز با آنها در ارتباط می‌باشد، باید بیان داشت که با وجود آنکه دانش بشری زمان نزول قرآن ، اطلاع چندانی از کیفیت استقرار کوه‌ها در زمین نداشته است، آیاتی از قرآن به مواردی اشاره نموده که بعدها صحت آن به اثبات رسیده است، از جمله اینکه خداوند کوه‌ها را مانند میخ قرار داده است" وَ الْجِبالَ أَوْتادا ".

۱.۷.۳ - مراد قرآن از آیه «وَ الْجِبالَ أَوْتادا»

واضح است که مراد قرآن این نیست که کوه‌ها به شکل میخ هستند، چون بسیاری از کوه‌ها که به‌راحتی توسط بشر قابل مشاهده بود، شکل‌های دیگری داشته‌اند؛ بلکه قرآن در‌صدد آن است که آنها نقشی همانند نقش میخ ایفا می‌نمایند و این موضوع از آیات دیگری که به نصب کوه‌ها در زمین و استوار ساختن آنها در این کره خاکی تصریح می‌نماید، مشخص خواهد شد.

۱.۷.۴ - تفاوت دانش گذشته و دانش امروزی

دانش آن روز، تنها کوه را دیده و از ادامه ریشه‌های آن تا اعماق زمین خبری نداشت؛ اما اکنون واضح است که ریشه کوه‌ها همانند میخی که بر چوبی کوبیده شده و در آن استوار باشد، تا کیلومترها در داخل پوسته زمین ادامه می یابد و نباید کوبیده شدن میخ‌گونه کوه‌ها را امری عبث و بی‌فایده برای زمین و ساکنان آن بدانیم؛ چون بر‌اساس دانش امروز بدیهی است که کوه‌ها چه نقش مهمی در هدایت بادها و آبها و در کل اکوسیستم زمین دارند؛ اما موضوع دیگری نیز در قرآن مورد اشاره قرار گرفته است که بدون وجود کوه‌هایی که چون میخ بر سطح زمین کوبیده شده‌اند، زمین از حالت تعادل خارج شده و در نتیجه زندگی در آن امکان‌پذیر نمی‌باشد. در این آیات، از تعابیری چون " َ أَنْ تَمیدَ بِکُمْ " و " أَنْ تَمیدَ بِهِم‌" استفاده شده که این عدم تعادل را ابراز می‌دارد. حال معنای این عدم تعادل چیست؟ آیا عدم تعادل زمین و انحرافش از مسیر موجود؟ و یا وزش طوفان‌های بسیار شدید و در نتیجه، عدم ثبات اشیایی که در سطح این کره وجود دارند؟ و یا...؟


به‌هر‌حال آنچه در قرآن مسلم شمرده شده و در روایات نیز بدان تصریح شده،
[۲۰] نهج البلاغة، ص ۳۹، خطبه اول، انتشارات دار الهجرة، قم"وتد بالصخور میدان أرضه".
این است که میخکوبی زمین با کوه‌ها، تنظیم‌کننده گردش منظم زندگی در آن می‌باشد.
کتاب‌ها و سایت‌های
[۲۲] http://www.quranology.com - www.quransc.com
مختلف، تفاصیل بیشتری را در این زمینه در اختیار قرار داده‌اند که در صورت تمایل، می‌توانید به آنها مراجعه نمایید.


۱. نحل (۱۶)، آیه ۸۱؛ "وَ جَعَلَ لَکُمْ مِنَ الْجِبالِ أَکْنانا".    
۲. نحل (۱۶)، آیه ۶۸؛ "وَ أَوْحی‌ رَبُّکَ إِلَی النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذی مِنَ الْجِبالِ بُیُوتا..."..    
۳. فاطر (۳۵)، آیه ۲۷؛ "وَ مِنَ الْجِبالِ جُدَدٌ بیضٌ وَ حُمْرٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوانُها".    
۴. نمل (۲۷)، آیه ۸۸؛ "وَ تَرَی الْجِبالَ تَحْسَبُها جامِدَةً وَ هِیَ تَمُرُّ مَرَّ السَّحاب".    
۵. انبیاء (۲۱)، آیه ۷۹؛ وَ سَخَّرْنا مَعَ داوُدَ الْجِبالَ یُسَبِّحْن".    
۶. حج (۲۲)، آیه ۱۸.    
۷. انبیاء (۳۴)، آیه ۱۰.    
۸. نبأ (۷۸)، آیه ۷؛ " وَ الْجِبالَ أَوْتاداً ".    
۹. نحل (۱۶)، آیه ۱۵؛ " وَ أَلْقی‌ فِی الْأَرْضِ رَواسِیَ أَنْ تَمیدَ بِکُم‌" ".    
۱۰. انبیاء (۲۱)، آیه ۳۱.    
۱۱. لقمان (۳۱)، آیه ۱۰.    
۱۲. کهف (۱۸)، آیه ۴۷.    
۱۳. طه (۲۰)، آیه ۱۰۵.    
۱۴. طور (۵۲)، آیه ۱۰.    
۱۵. واقعه (۵۶)، آیه ۵.    
۱۶. معارج (۷۰)، آیه ۹.    
۱۷. اسراء (۱۷)، آیه ۴۴؛ " َ إِنْ مِنْ شَیْ‌ءٍ إِلاَّ یُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَ لکِنْ لا تَفْقَهُونَ تَسْبیحَهُم‌".".    
۱۸. غاشیه (۸۸)، آیه ۱۹؛ " وَ إِلَی الْجِبالِ کَیْفَ نُصِبَت‌"".    
۱۹. نازعات (۷۹)، آیه ۳۲؛ "وَ الْجِبالَ أَرْساها".    
۲۰. نهج البلاغة، ص ۳۹، خطبه اول، انتشارات دار الهجرة، قم"وتد بالصخور میدان أرضه".
۲۱. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ۱۱، ص ۱۸۳.    
۲۲. http://www.quranology.com - www.quransc.com



پایگاه اسلام کوئیست.    


رده‌های این صفحه : تفسیر | قرآن شناسی




جعبه ابزار