کمک مرد در خانه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: حدیث «النکاح سنتی...» .
پرسش: روایت منقول از
جامع الاخبار: روزی رسول خدا (صلی‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم) وارد منزل شد و در حالی که
فاطمه (علیهاالسلام) به پختن غذا مشغول بود و علی نیز عدس پاک می‌کرد... پیامبر فرمود: ای علی! هر مردی که در منزل به زنش خدمت کند و ترشرو نباشد، خداوند نام او را در دفتر شهدا می‌نویسد و...»؛ ۱. آیا سند حدیث صحیح و بدون مشکل است؟ ۲. اصل حدیث را نقل فرمایید؟ ۳. آیا کتاب جامع الاخبار کتاب جامع و خوبی است؟
پاسخ: حدیث «النکاح سنتی فمن رغب عن سنتی فلیس منی» در متون معتبر حدیثی
اهل سنت و
شیعه، آمده است (اگرچه در مواردی نقل‌های آن متفاوت می‌باشد) و
فقها نیز براساس آن عمل نمودند (و
فتوا دادند)؛ لذا آن را از
احادیث معتبر به حساب آورده‌اند.
قبل از بیان پاسخ، متن روایت را به طور خلاصه آورده و سپس ترجمه بخشی از آن را نیز بیان می‌داریم:
عن علی (عليه‌السلام) قال: دخل علینا رسول الله (صلی‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم) و فاطمة جالسة عند القدر و انا انقّی العدس قال: یا ابا الحسن! قلت: لبیک یا رسول الله، اسمع منی و ما اقول الّا من امر ربی، ما من رجل یعین امراته فی بیتها الّا کان له بکل شعرة علی بدنه عبادة سنته، صیام نهار و قیام لیلها... یا علی! من کان فی خدمة العیال فی البیت و لم یانف کتب الله اسمه فی دیوان الشهداء؛
از امیرالمؤمنین
علی (علیه‌السلام) روایت شده که فرمود: پیامبر خدا (صلی‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم) برما وارد شد؛ در حالی که فاطمه (عليهاالسلام) نزد دیگ غذا نشسته بود و من نیز مشغول پاک کردن عدس بودم،
پیامبر فرمود: ای اباالحسن! عرض کردم بله یا
رسول الله! فرمود: بشنو از من که من چیزی را جز از نزد
خداوند نمی‌گویم؛ مردی در خانه به همسرش کمک نمی‌کند مگر این‌که باشد برای او به هر مویی که در بدنش است
عبادت یک سال، در حالی که روزها را
روزه دارد و شب‌ها مشغول عبادت باشد... ای علی! کسی که در خانه در خدمت عیال خود باشد (و از کمک کردن به او)
کراهت نورزد،
خداوند نام او را در
دیوان شهدا می‌نویسد.
در این
کتاب شریف (جامع الاخبار) روایات زیادی از
ائمه معصوم (علیهم‌السلام) با سند‌های مختلف در موضوعاتی متفاوت نقل شده است، روایت فوق الذکر نیز از جمله آن‌ها می‌باشد که فقط در دو مورد از کتاب‌های روایی آمده، یکی همین
کتاب و دیگری در
بحارالانوار علامه مجلسی؛ ولی درباره سند آن چیزی ذکر نشده است.
این
روایت از نظر سند مرسله می‌باشد. مرسله به روایتی می‌گویند که حدیث را از معصوم (عليه‌السلام) در حالی نقل کند که اصلاً به محضرش مشرف نشده و آن امام را ملاقات نکرده باشد و از کسانی نیست که بتواند حدیث را بدون واسطه نقل کند؛ اعم از این‌که به طور کلی واسطه را ترک کرده یا آن را به از روی
فراموشی یا از جهت دیگری به طور مبهم و مجمل ذکر کرده باشد.
لذا هر چند نام
راویان ذکر نشده، ولی از باب مشهود بودن و اخلاقی بودن آن قابل اعتنا و
عمل است.
اما آن چه درباره کتاب جامع الاخبار می‌خواهید بدانید این است که: این کتاب منسوب به
محمد بن محمد الشعیری می‌باشد. ما در این مقام نظریات علما را درباره
کتاب فوق بیان می‌کنیم.
علامه تهرانی صاحب کتاب الذریعه می‌نویسد: در فصل ۷۸ در تقلیم الاظفار آورده که پدر مؤلف وصیتی برای او نوشت به
اسم محمد؛ چون نام پدر او
محمد بود و اسم مؤلف نیز
محمد است؛ لذا
محمد بن محمد ثابت است؛ اما این‌که الشعیری است یا خیر فقط علامه مجلسی فرموده که نام‌برده الشعیری است، غیر از او شاهدی نیست و این کتاب نسبت داده شده به صاحب کتاب
مکارم الاخلاق حسن بن فضل طبرسی.
برای اطلاع بیش‌تر می‌توانید به کتاب‌هایی که در پاورقی آدرس آن بیان شده مراجعه نموده و در این زمینه اطلاعات بیش‌تری به دست آورید.
با مقدمه‌ای که بیان شد این دو بزرگوار از کسانی هستند که
علما تشیع نسبت به ایشان حسن ظن دارند و لذا مؤلف کتاب هر کدام که باشند، از علمای برجسته تشیع می‌باشند؛ زیرا شخصیتی مانند علامه مجلسی که از اعاظم برجسته
روحانیت تشیع می‌باشد، از او و از کتابش روایاتی زیاد
روایت کرده که این خود گواه بر این است که ایشان مورد
اطمینان بوده و آن‌ها نیز روایات را از کتب مختلف جمع‌آوری کردند. در مجموع از کسی درباره بد بودن آن یا جعلی بودن
احادیث در آن چیزی نقل نشده است و در نتیجه می‌توان گفت: این
کتاب قابل استفاده است.
۱. بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۱۰۱، ص۱۳۲، انتشارات دارالکتب الاسلامیه.
۲. معجم رجال الحدیث، سید خویی، نشر مدینة العلم، ج۶، ص۸۷.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «کمک مرد در خانه»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۲/۲۱.
