کشف بقاع متبرکه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: کشف بقاع متبرکه، خواب دیدن، امام‌زادگان.
پرسش: تقدس‌سازی‌هایی از قبیل کشف بقاع متبرکه، خواب دیدن که در فلان منطقه امام‌زاده یا ... مدفون است، چه حجیتی دارد؟
پاسخ: براساس
آیه ۳۶
سوره اسراء، نه در عمل شخصی خود از غیر
علم پیروی کن، و نه هنگام قضاوت درباره دیگران، نه
شهادت به غیر علم بده، و نه به غیر علم اعتقاد پیدا کن. پیروی کردن از
گمان و تخمین و شایعات و هر آنچه غیر از علم و
یقین است، خطرات بزرگی برای فرد و جامعه ایجاد می‌کند که هر کدام به‌تنهایی زیان‌هایی را دربر دارد؛ اولاً بازار شایعات و شایعه‌سازان را داغ و پررونق می‌کند و ثانیاً روحیه تحقیق و
کنجکاوی را از
انسان گرفته و او را فردی زودباور و ساده‌اندیش بار می‌آورد.
در کشف بقاع متبرکه و استناد امام‌زاده‌ای به امامی هم باید دنبال سند و مدرک باشیم و هرگز بدون دلیل، چیزی را نپذیریم و با خواب نسبت امام‌زاده‌ای ثابت نمی‌شود، مگر اینکه در
تاریخ ائمه (علیهم‌السلام) چنین امری تأیید شده باشد، وگرنه با
خواب نسبت قبری به امام‌زاده‌ای هرگز ثابت نمی‌شود؛ البته خواب‌هایی که مورد پذیرش بزرگان از
دین باشد، می‌تواند زمینه را برای تحقیق و جست‌وجو ایجاد کند.
بنابراین در تمام امور، مستند شرعی لازم داریم و هیچ مطلبی را نمی‌توان به ائمه نسبت داد، مگر مدرک معتبر قوی و غیر قابل تردید وجود داشته باشد.
وقتی
مسلمان شدیم و در چهارچوبه‌ای که از طرف
اسلام مشخص شده، حرکت نمودیم و از تمام جهات تابع مقررات و قوانین آسمانی اسلام شدیم و خط‌مشی ما را
قرآن که با بیان
معصومین همراه است تعیین کرد و در
حوادث واقعه که حکمش به صراحت در دین نیامده، به جانشین
امامان که همان مجتهدان و سنگر‌بانان خبیر و آگاه آیین
مقدس اسلام هستند مراجعه کردیم و در هر امری نیازمند به دلیل قوی و مورد
اعتماد شدیم و هیچ اعتقادی را بدون دلیل نپذیرفتیم و در استناد و صحت و سقم هر جریانی در تاریخ و
سیره ائمه غور نمودیم و از
تبعیت کردن بدون علم اجتناب نمودیم و تابع هر صدایی نشدیم، معلوم است در کشف بقاع متبرکه و استناد امام‌زاده‌ای به امامی هم دنبال سند و مدرک باید بگردیم و هرگز بدون دلیل، چیزی را نمی‌پذیریم و با خواب نسبت امام‌زاده‌ای ثابت نمی‌شود، مگر اینکه در تاریخ ائمه (علیهم‌السلام) چنین امری تأیید شده باشد، وگرنه با خواب نسبت قبری به امام‌زاده‌ای هرگز ثابت نمی‌شود؛ البته خواب‌هایی که مورد پذیرش بزرگان از دین باشد، می‌تواند زمینه را برای تحقیق و جست‌وجو ایجاد کند.
بلی در زمان‌هایی از حکومت
بنی‌عباس و
بنی‌امیه که خفقان شدید بر جامعه حاکم بود و هر کس را به جرم انتسابش با معصومین تحت شدیدترین شکنجه‌ها قرار می‌دادند، فرزندان ائمه در اختفا به سر می‌بردند یا در شهرها و بلاد فراری بودند و نسبت خود را به
پیامبر و ائمه شدیداً مخفی می‌کردند و گاهی اوقات در درگیری‌ها یا با اجل طبیعی از
دنیا می‌رفتند و در گوشه‌گوشه‌های بلاد مدفون می‌شدند. بعد از مدتی انتسابش به پیامبر و ائمه
آشکار می‌شد و گنبد و بارگاه می‌ساختند. در این موارد هم مستند تاریخی لازم داریم و دلیل قانع‌کننده مورد نیاز هست، صرف ادعا و خواب دیدن هرگز کافی نیست.
قرآن مجید می‌فرماید:
«
وَلَا تَقْفُ مَا لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ اِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ کُلُّ اُولَئِکَ کَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا»؛
«از آنچه نمی‌دانی پیروی مکن؛ زیرا که گوش و چشم و دل‌ها همه مسئول‌اند».
براساس
آیه یادشده، نه در
عمل شخصی خود از غیر علم پیروی کن، و نه هنگام قضاوت درباره دیگران، نه شهادت به غیر
علم بده، و نه به غیر علم اعتقاد پیدا کن. دنباله‌روی از غیر علم، مفهوم وسیعی دارد و همه این امور را شامل می‌شود. پیروی کردن از
گمان و تخمین و شایعات و هر آنچه غیر از علم و
یقین است، خطرات بزرگی برای فرد و جامعه ایجاد می‌کند که هر کدام به‌تنهایی ضایعات بزرگی دارد؛ از آن جمله:
۱. اعتماد به غیر علم، بازار شایعات و شایعه‌سازان را داغ و پررونق می‌کند.
۲. پیروی از غیر علم، روحیه تحقیق و
کنجکاوی را از
انسان گرفته و او را فردی زودباور و ساده‌اندیش بار می‌آورد.
پس در تمام امور، مستند شرعی لازم داریم و هیچ مطلبی را نمی‌توان به ائمه نسبت داد مگر مدرک معتبر قوی و غیر قابل تردید وجود داشته باشد.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «کشف بقاع متبرکه»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۶/۲۱.
