• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کسب رضایت پدر و مادر پس از مرگ

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: عاق والدین، کسب رضایت پدر و مادر، نیکی به پدر و مادر، احسان، دعا، طلب آمرزش.

پرسش: احساس می‌کنم عاق پدر و مادر شده‌ام. هر شکستی در زندگی‌ام را ناشی از بی‌احترامی نسبت به آن‌ها می‌دانم، به زندگی علاقه ندارم. روزی هزار بار آرزوی مرگ می‌کنم. در وجود خود احساس گناه می‌کنم و خود را سرزنش می‌کنم ... تمام فکر و ذکرم تفکر به گذشته و احساس ندامت شده است. به من بگویید چه کار کنم و تکلیف من چیست؟

پاسخ:



از این‌که برای ما نامه نوشته‌اید و درد دل‌هایتان را مطرح نموده‌اید سپاس‌گزاریم. امیدواریم این پاسخ در کنار زدن ابرهای تیره وحشت و آفتابی شدن هوای دلت سهمی ولو‌ اندک داشته باشد. در نامه خویش ماجرای بیماری مادر مهربان‌تان را یادآور شده‌اید و به این نکته اشاره نموده بودید که: «پس از انجام آزمایشات مشخص شد که بیماری ایشان سرطان بدخیم است، با تشخیص پزشکان مورد عمل جراحی قرار گرفت؛ اما عمل نتیجه مطلوب نداد و پس از یک سال به لقاءالله پیوست، پدرم نسبت به این‌جانب بدبین شد که اگر من مادرم را مجبور به عمل نمی‌کردم، از دنیا نمی‌رفت ...».
در نامه‌تان نوشته‌اید که در طول بیماری پدرم، چند بار با عصبانیت با ایشان برخورد کردم و واقعاً به او بی‌احترامی کردم؛ اما بعد از هر برخورد پشیمان می‌شدم ... بعد از وفاتش به شدت نگرانم انگار چیزی وجودم را آزار می‌دهد، احساس می‌کنم عاق پدر شده‌ام، به من بگویید چه کار کنم و تکلیف من چیست؟


از این‌که شما احساس مسئولیت نموده، مادر‌تان را نزد پزشکان متخصص برده‌اید و غرض شما هم این بوده است که بهبود یابد، این کار بسیار شایسته بوده است؛ چون خدمت به والدین به خصوص مادر، لازم است. ولی بهتر بود که قبل از مراجعه به پزشک مسئله را با پدرتان در میان می‌گذاشتید و رضایت ایشان را جلب می‌کردید یا قبل از عمل جراحی و مشخص شدن بیماری مادرتان، به نحوی ایشان را در جریان قرار می‌دادید، اگر لازم بود، یک بار ایشان را نیز همراهتان نزد پزشک معالج می‌بردید، تا از زبان ایشان می‌شنید و برایش مسلم می‌شد که جز عمل جراحی راه دیگری وجود ندارد.


نگرانی بیش از حد شما سودی ندارد، هنوز هم وقت آن باقی است که رضایت پدر مهربانتان را پس از مرگ ایشان به دست آورید. درست است که شما در زمان حیات ایشان یا از روی غرور جوانی و یا شرایط سخت و دشوار زندگی باعث رنجش خاطر ایشان شده‌اید، اما الآن احساس می‌کنید که برخوردها و رفتار شما نادرست بوده است، همین که به این مسئله اعتراف دارید و درصدد کسب رضایت پدرتان هستید، خود نشانه بزرگواری شما است. روایات بسیاری وجود دارد که در آن‌ها به اهمیت و جایگاه والدین اشاره شده است و نیز آمده است که اگر انسان به پدر و مادرش در حال حیات آن‌ها بی‌احترامی کرده باشد، بعد از مرگ آنان چه کارهایی را انجام دهد تا رضایت آنان را کسب نماید. در اینجا به پاره‌ای از آن روایات اشاره نموده، شما را توصیه می‌کنیم که به مضمون آن‌ها عمل نمایید و هیچ وقت از رحمت خداوند ناامید نباشید. امید عفو و نجات برای هر کسی وجود دارد.

۳.۱ - حدیثی از رسول خدا

از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) روایت شده است که فرمود: «هر کس بعد از مرگ پدر و مادرش به آن‌ها نیکی کند و بدهکاری‌شان را بپردازد و به آنان بد نگوید، فرزند نیکوکاری خواهد بود، اگرچه در زمان حیاتشان مورد عاقشان واقع شده باشد».
[۱] نصر اصفهانی، محمد، اخلاق دینی در‌اندیشه شیعی، ص۵۲۶، نهاوندی.

برای ایشان دعا و طلب آمرزش نمایید؛ چراکه در روایت به آن تاکید شده است. بنابراین این احسان به والدین اختصاص به زمان حیات آن‌ها ندارد؛ بلکه اگر فوت نمودند نیز، جای احسان باقی است، چه‌بسا ممکن است فردی در زمان حیات پدر و مادر خود به عللی نتوانسته باشد رضایت آن‌ها را کسب نماید، در این صورت بعد از وفات آن‌ها می‌تواند رضایت والدین خود را به دست آورد.


راه‌های کسب رضایت و احسان به والدین پس از مرگ.

۴.۱ - دعا و طلب آمرزش

دعا کردن در حق آنان و طلب آمرزش نمودن. سعی کنید همیشه به خصوص بعد از هر نماز در حق پدر و مادرتان دعا کنید
[۲] حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل‌الشیعه، ج۱۵، ص۲۰۶، ح ۱.
و بگویید: «اللهم اغفرلی ولوالدیَّ و للمؤمنین یوم یقوم الحساب».

۴.۱.۱ - حدیثی از امام باقر

امام باقر (علیه‌السّلام) فرموده است: «فردی که در زمان حیات پدر و مادر خود عاق آن‌هاست و نسبت به آن‌ها نیکی نمی‌کند، ولی چون مردند برای آنها آمرزش می‌خواهد، خدای عزّوجل او را نیکوکار می‌نویسد».
[۳] مصطفوی، سید جواد، ترجمه و شرح اصول کافی، ج۳، ص۲۳۸.


۴.۲ - ادا نمودن بدهی‌ها و دیون والدین

اگر به نظر شما پدر مرحومتان به کسی بدهکار است، شما می‌توانید با ادا نمودن بدهی‌هایش، رضایت او را کسب نمایید.
[۴] مصطفوی، سید جواد، ترجمه و شرح اصول کافی، ج۳، ص۲۳۷، ح ۱۹.


۴.۳ - انجام دادن اعمال مستحبی

انجام دادن اعمال مستحبی و اهدا نمودن ثواب آن به روح والدین.
شما می‌توانید صدقه بدهید نماز بخوانید، حج به جا آورید و روزه بگیرید و ثواب آن‌ها را نثار روح پدر و مادر بزرگوارتان نمایید. خداوند مانند همان ثواب را برای شما نیز عطا خواهد کرد.
[۵] نصر اصفهانی، محمد، اخلاق دینی در‌اندیشه شیعی، ص۱۸۳.
[۶] مصطفوی، سید جواد، ترجمه و شرح اصول کافی، ج۳، ص۲۳۲، ح ۷.


۴.۴ - رفتار مناسب داشتن

در رفتار و عملکردهای خویش به گونه‌ای باشید که همگان از شما به نیکی یاد کنند. در کارهای خیر پیش‌قدم باشید و با اخلاق شایسته با دیگران برخورد نمائید وقتی مردم این همه خوبی و اخلاق نیکو را از شما ببینند خواهند گفت: خدا رحمت کند پدر و مادرش را که چنین فرزندی تربیت نموده‌اند و خدای نکرده کاری نکنید که مردم‌ آنها را دشنام دهند.
[۷] نصر اصفهانی، محمد، اخلاق دینی در‌اندیشه شیعی، ص۲۳۱، ح ۵.

اگر به مضمون روایات مذکور عمل نمایید، مطمئن باشد که روح پدر و مادرتان از شما خشنود خواهد شد و از این طریق غفلت‌ها و بی‌توجهی‌های شما نسبت به پدرتان جبران می‌شود. هیچ‌گاه از رحمت خداوند مأیوس نبوده و همیشه در رفع کاستی‌ها و نقایص خویش بکوشید.


۱. محمد نصر اصفهانی، اخلاق دینی در‌اندیشه شیعی (شرح و تحلیل اخلاق اصول کافی)، انتشارات نهاوندی، چ اول، ۱۳۷۸ ش.
۲. محمد ارگانی بهبهانی حائری، آداب معاشرت با خویشاوندان، نشر پیام مهدی، ۱۳۸۰ ش، فصل ۶.


۱. نصر اصفهانی، محمد، اخلاق دینی در‌اندیشه شیعی، ص۵۲۶، نهاوندی.
۲. حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل‌الشیعه، ج۱۵، ص۲۰۶، ح ۱.
۳. مصطفوی، سید جواد، ترجمه و شرح اصول کافی، ج۳، ص۲۳۸.
۴. مصطفوی، سید جواد، ترجمه و شرح اصول کافی، ج۳، ص۲۳۷، ح ۱۹.
۵. نصر اصفهانی، محمد، اخلاق دینی در‌اندیشه شیعی، ص۱۸۳.
۶. مصطفوی، سید جواد، ترجمه و شرح اصول کافی، ج۳، ص۲۳۲، ح ۷.
۷. نصر اصفهانی، محمد، اخلاق دینی در‌اندیشه شیعی، ص۲۳۱، ح ۵.
۸. توبه/سوره۹، آیه ۱۰۶.    




سایت ‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «کسب رضایت پدر و مادر پس از مرگ»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۱۰/۰۹.    



جعبه ابزار