• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کراهت فوت کردن در غذا

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: غذا، آب، شراب، نوشیدنی، طعام، آشامید، نفوت کردن، دمیدن، باد زدن.

پرسش: روایتی که از فوت‌کردن غذا منع کرده، آیا معتبر است؟

پاسخ: درباره فوت‌کردن غذا دو دسته روایات وجود دارد برخی آن را جایز و برخی مکروه می‌دانند و جمع‌ دو گروه از روایات می‌تواند آن باشد که فوت‌کردن در غذای شخصی اگر با هدف قابل قبولی مانند خنک شدن غذا باشد ایرادی ندارد، اما فوت‌کردن به غذاها و ظرف‌هایی که چند نفر از آن استفاده می‌کنند، شایسته نیست.



در مورد فوت‌کردن و دمیدن در غذاها و آشامیدنی‌ها دو دسته از روایات وجود دارد:

۱.۱ - دسته اوّل

دسته اوّل از روایات دمیدن در غذاها و آشامیدنی‌ها را مجاز دانسته‌اند؛ مانند:
بکار بن ابی ‌بکر حضرمی، از امام صادق‌ (علیه‌السّلام) پرسید: شخصی به ظرف غذای خود می‌دمد، این چه حکمی دارد؟ آن‌حضرت (علیه‌السّلام) فرمود: اشکالی ندارد؛ اما اگر شخص دیگری همراه وی باشد مکروه است، زیرا ممکن است او از غذا خوردن خودداری کند. بکار دوباره پرسید: فوت‌کردن در غذا چه صورت دارد؟ امام (علیه‌السّلام) فرمود: مگر قصدش این نیست که غذا سرد شود؟ بکار گفت: آری! امام (علیه‌السّلام) فرمود: اشکالی ندارد.
امام صادق (علیه‌السّلام) فوت‌کردن در خوراک و نوشیدنی داغ را اجازه داد؛ اما فرمود: برای کسی که در آن غذا شریک دارد مکروه است؛ چون ممکن است او این کار را خوش نداشته باشد.

۱.۲ - دسته دوم

اما دسته دیگر از روایات، دمیدن در غذا را منع کرده است:
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) از دمیدن در ظرف (غذا) یا فوت‌کردن در آن نهی کرد و فرمود: «دمیدن در غذا برکت را از بین می‌برد».
امام علی (علیه‌السّلام) فرمود: «...انسان در جای سجده و خوردنی و آشامیدنی خود فوت نکند».
امام صادق (علیه‌السّلام) فرمود: «دمیدن در رقیه‌ها (دعای نوشته شده) و در خوراک و جای سجده مکروه است.
بر اساس روایات بخش دوم، فقها حکم به کراهت دمیدن و فوت در غذاها و آشامیدنی‌ها داده‌اند.
گفتنی است که بررسی نفع و ضرر فوت‌کردن در غذا و ظرف آن، بر عهده دانش پزشکی است و با بهداشت نوین نیز سازگار است. شاید حکمتش آن باشد که وقتی بر غذا یا نوشیدنی دمیده شود، میکروارگانیسم‌های موجود در دهان وارد غذا یا نوشیدنی می‌شوند، یا این‌که دی اکسید کربنی که در بازدم وجود دارد به آن می‌رسد و این امر می‌تواند به بدن آسیب وارد ‌کند و نیز فوت‌کردن غذا می‌تواند زمینه را برای سرایت بیماری‌های واگیر فراهم کند.
در ضمن نیازی به ارائه یک سلسله سند متقن برای تمام این روایات وجود ندارد و همین که در کتب معتبر نقل شده و منطبق با عقل باشد، قابل پذیرش خواهد بود.


جمع‌بندی دو گروه از روایات می‌تواند آن باشد که فوت‌کردن در غذای شخصی اگر با هدف قابل قبولی مانند خنک شدن غذا باشد ایرادی ندارد، اما فوت‌کردن به غذاها و ظرف‌هایی که چند نفر از آن استفاده می‌کنند، شایسته نیست.


۱. شیخ صدوق، علل الشرائع، ج۲، ص۵۱۸، قم، کتاب فروشی داوری، چاپ اول، ۱۳۸۵ش.    
۲. ابن حیون، نعمان بن محمد مغربی، دعائم الاسلام و ذکر الحلال و الحرام و القضایا و الاحکام، ‌ ج۲، ص۱۱۸، محقق، مصحح، فیضی، آصف، قم، مؤسسة آل البیت (علیه‌السّلام)، چاپ دوم، ۱۳۸۵ق.    
۳. ابن ابی‌جمهور، محمد، عوالی اللئالی العزیزیة فی الاحادیث الدینیة، ج۱، ص۱۷۰، محقق، مصحح، عراقی، مجتبی، قم، دار سید الشهداء للنشر، چاپ اول، ۱۴۰۵ق.    
۴. طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، ص۱۴۶، قم، شریف رضی، چاپ چهارم، ۱۴۱۲ق.    
۵. طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، ص۲۷۶.    
۶. شیخ صدوق، خصال، ج۲، ص۶۱۳، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۶۲ش.    
۷. شیخ صدوق، خصال، ج‌ ۱، ص۱۵۸.    
۸. شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج۱، ص۳۰۴، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق.    
۹. امام خمینی، سید روح‌اللّه، توضیح المسائل، ص۳۷۰.    



پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «کراهت فوت کردن در غذا»، تاریخ بازیابی۱۴۰۱/۵/۲۴.    


رده‌های این صفحه : بهداشت در اسلام | مباحث حدیثی




جعبه ابزار