• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

لباس مشکی و پیشینه آن

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


کلیدواژه: لباس مشکی، پیشینه، عزاداری، امام حسین (علیه‌السلام)، شهادت.

پرسش: از چه وقت لباس مشکی بین مسلمانان رواج پیدا کرد؟

پاسخ: لباس سیاه مانند دیگر رنگ‌ها از ابتدا در میان مسلمانان وجود داشت و در عزاداری‌ها نیز مورد استفاده قرار می‌گرفت.


لباس سیاه مانند دیگر رنگ‌ها از ابتدا در میان مسلمانان وجود داشت و در عزاداری‌ها نیز مورد استفاده قرار می‌گرفت. وقتی حسین بن علی (علیه‌السلام) کشته شد، زنان بنی‌هاشم لباس مشکی پوشیدند. از گرما و سرما شکایتی نداشتند. حضرت علی بن الحسین (علیه‌السلام) به علت این‌که آنان ماتم زده بودند، برای ایشان غذا می‌فرستاد.
[۱] برقی، احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، ج۲، ص۴۲۰، قم، دارالکتب الاسلامیة، چاپ دوم، ۱۳۷۱ق.    


اما این‌که چرا مردم در مصیبت‌ها و عزاداری‌ها لباس سیاه بر تن می‌کنند، یا پرچم‌های سیاه بر پا می‌نمایند؛ دلیلش این است که رنگ سیاه شاد نیست، از این جهت با مصیبت‌زدگی هماهنگ است. این مسئله نه‌تنها میان ایرانیان و مسلمانان، بلکه در کشورهای دیگر نیز رواج داشته و جزو سنت‌ها و فرهنگ‌های کشورهاست.

اینک به روایاتی اشاره می‌شود که از آن‌ها پیشینه پوشیدن لباس سیاه در عزاداری‌ها فهمیده می‌شود:

۳.۱ - روایت اول

رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) در آستانه رحلت خود سیاه پوشیده بودند؛ امام صادق (علیه‌السلام) در این باره می‌فرماید: «رسول خدا هنگام رحلت پیراهنی سیاه بر تن کرده بود».
[۲] شیخ صدوق، محمد بن علی، الامالی، ص۱۸۳، تهران، کتابچی، چاپ ششم، ۱۳۷۶ش.


۳.۲ - روایت دوم

بعد از شهادت امام علی (علیه‌السلام)، عبدالله بن عباس به سوی مردم بیرون آمد و گفت: امیرالمؤمنین از میان ما رفت و برای خود جانشینی گذاشت که اگر دوست دارید به سوی شما بیرون آید، وگرنه کسی را بر کسی (اجباری) نیست. مردم به گریه افتادند و گفتند: بیرون آید؛ پس امام حسن (علیه‌السلام) در حالی که جامه‌های سیاه پوشیده بود، به سوی مردم بیرون آمد و برای آنان خطبه خواند.
[۳] ابن ابی‌الحدید، عبد‌الحمید بن هبة الله، شرح نهج البلاغة، ج۱۶، ص۲۲، قم، مکتبة آیة‌الله المرعشی النجفی، چاپ اول، ۱۴۰۴ق.    


۳.۳ - روایت سوم

سکینه دختر امام حسین (علیه‌السلام) خطاب به یزید گفت: «دیشب خواب دیدم که... خادم بهشتی دستم را گرفت و داخل قصر نمود. آن‌جا با پنج بانوی بزرگ و نورانی روبه‌رو شدم که در میان آن‌ها زنی بزرگوار و نورانی‌تر از همه به چشم می‌خورد که موی پریشان کرده و لباس سیاه پوشیده بود و در دستش پیراهنی خون‌آلود...، او فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیها) بود».
[۴] مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۴۵، ص۱۹۵ – ۱۹۶، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.    


با وجود مطالب یادشده، لباس سیاه تا اواخر زمان بنوامیه و خروج سیاه‌جامگان و به قدرت رسیدن بنی‌عباس، هیچ‌گاه به عنوان لباس رسمی مسلمانان به شمار نمی‌آمد.

۱. ↑ برقی، احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، ج۲، ص۴۲۰، قم، دارالکتب الاسلامیة، چاپ دوم، ۱۳۷۱ق.    
۲. ↑ شیخ صدوق، محمد بن علی، الامالی، ص۱۸۳، تهران، کتابچی، چاپ ششم، ۱۳۷۶ش.
۳. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبد‌الحمید بن هبة الله، شرح نهج البلاغة، ج۱۶، ص۲۲، قم، مکتبة آیة‌الله المرعشی النجفی، چاپ اول، ۱۴۰۴ق.    
۴. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۴۵، ص۱۹۵ – ۱۹۶، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.    


پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «لباس مشکی و پیشینه آن»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱/۱۶.    



جعبه ابزار