• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

وظایف مرد در برابر مادر و همسر

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه:احترام به پدر و مادر، حقوق پدر و مادر، حقوق همسر، وظایف مرد.

پرسش: ده ماه است که عروسی کرده‌ام، طی این مدت مادرم از من ناراضی است و می‌گوید تو به ما بی‌احترامی می‌کنی و پیش خانواده همسرت خودت را کوچک می‌کنی و باید تمام مسائل زندگی‌ات را به من بگویی و از من اجازه بگیری، هر شب به من سر بزنی و... و از من در این مورد تعهد کتبی گرفته و حتی گفته ماشینت را بفروش و نصف پولش را به ما بده و گرنه به خانه پدرت نیا؛ البته وضع مالی خودشان خوب است. حال سوال من این است که اولاً وظایف من نسبت به مادر و همسرم چیست؟ ثانیاً آیا برای هر کاری از مادرم اجازه بگیرم؟

پاسخ:




احترام و تکریم پدر و مادر بر هر فرزندی واجب است و فرزند باید سعی کند حتی‌المقدور از پدر و مادر خود اطاعت نماید. حال باید دانست که برای اطاعت پدر و مادر هم در شرع مقدس اسلام محدوده‌ای مشخص شده است و اسلام مشخص کرده است که اگر حقوق پدر و مادر با حقوق همسر متعارض شد و در مقابل هم قرار گرفت، کدام را باید ترجیح داد و همچنین همسر نسبت به شوهرش حق و وظایفی دارد که باید رعایت شود. در این نوشتار به طور کلی این ملاک‌ها بیان شده است.


بر هر مسلمانی واجب است که نهایت سعی را در احترام پدر و مادر و بزرگ داشتن آنها بنماید و کوتاهی و تقصیر در خدمت ایشان ننماید و با ایشان به نیکی رفتار نماید و اگر به چیزی نیاز ضروری داشته باشد، صبر نکند آنها از وی بخواهند؛ بلکه قبل از اینکه ایشان درخواست کنند، به ایشان بدهد. اگر بر وی عصبانی شوند، حتی افّ هم نگوید و اگر او را بزنند، قیافه‌اش را هم عبوس نکند و حتی برای آنها در آن موقع آمرزش بطلبد. به ایشان تند نگاه نکند، صدای خود را بالاتر از صدای ایشان نکند و دست خود را بالای دست ایشان نگذارد وجلوی ایشان راه نرود.


ممکن است از مطالب پیشین چنین نتیجه بگیرید که پدر و مادر سال‌ها برایم زحمت کشیده‌اند و بر گردنم حق دارند، باید از اوامرشان پیروی کنم و آن‌ها را راضی نگه دارم، ولی باید بدانید که چنان‌که پدر و مادر بر شما حق دارند، همسر شما هم حق دارد، او با صدها امید و آرزو با شما ازدواج کرده که دور از دخالت دیگران باشد، زندگی مستقل و راحتی داشته باشد، هیچ‌کس حتی پدر و مادر حق ندارند زندگی را بر شما و همسرتان تلخ کنند و مزاحم آسایش و آرامش شما باشند. شما ازدواج کرده‌اید و در این باره مسئولیت دارید، باید در تحکیم بنیاد ازدواج و تامین آرامش و آسایش همسرتان تلاش کنید و با عوامل مزاحم مبارزه نمایید. پدر و مادر به گردن شما حق دارند؛ لیکن حق ندارند اسباب ناراحتی شما و همسرتان و متلاشی کردن بنیاد ازدواجتان را فراهم سازند. در صورتی که احساس کردید چنین قصدی دارند، لازم بلکه جایز نیست که از آنها اطاعت کنید. البته با پدر و مادرتان خوش‌رفتاری و احترام کنید و حتی‌الامکان آنها را راضی نگه دارید، لیکن اگر احساس کردید می‌خواهند زندگی شما را متلاشی سازند، حفظ خانواده را مقدم بدارید. گرچه به قیمت رنجش و ناراحت شدن آنها تمام شود. آنها هم پدر و مادر هستند و بالاخره از شما راضی خواهند شد. البته هنگام مخالفت با نظر آنها بهتر است با‌ آرامش و التماس، نظر آنها را تغییر دهید، که برخی از این راه‌ها را ذکر خواهیم کرد.


در رابطه با وظایف شوهر نسبت به همسرش به طور خلاصه باید گفت:
اولا باید به طرف مقابل اعتماد داشته باشید و از طرف دیگر احترام بسیاری چه در اجتماعات و چه در خانه به همسر بگذارید و همچنین خوش‌اخلاقی در همه رفتارها، ایراد نگرفتن زیاد از کارهای همسر، چشم‌پوشی از اشتباهات همسر، حفظ شخصیت و دفاع از او در همه زمان‌ها و مکان‌ها که نوعی بی‌احترامی به همسرشما صورت می‌گیرد، قدردانی و تشکر از همه کارهای همسر، سعی در کمک کردن در کارهای خانه بدون دخالت کردن درکارهای مربوط به همسر، چشم پوشیدن از غیر همسر و قناعت کردن به همسر، تعریف نکردن زنان دیگر در نزد همسر، تعریف کردن از فامیل همسر و... .


آن‌گونه که از مطالب نامه شما برمی‌آید، مادرتان توقع بیش از حد از شما دارد و سعی می‌کند در زندگی شما دخالت کند. برای حل این مشکل شما می‌توانید به نکات زیر توجه نمایید:

۵.۱ - صحبت کردن با مادر

باید به وسیله صحبت کردن مستقیم یا با واسطه بزرگان فامیل یا فردی که مادرتان او را قبول دارد، به مادرتان ابراز دارید که این‌گونه دخالت‌ها زندگی شما را متلاشی می‌کند و خداوند و پیامبر و ائمه معصومین (علیهم‌السلام) راضی به این‌گونه کارهای ایشان نمی‌باشند.

۵.۲ - کم کردن رفت و آمدها

اگر این راه نتیجه نداد، سعی کنید به خانه پدر و مادرتان کمتر رفت و آمد کنید. اگر به همسرتان یا خودتان بی‌احترامی می‌شود، رفت و آمد را کمتر کنید و به‌وسیله تلفن احوال‌پرسی کنید و در عین اینکه به مادرتان احترام می‌کنید، سعی کنید قاطعیت خود را در مورد خانواده خودتان و استقلال زندگی شخصی‌تان به مادرتان نشان دهید و به او بفهمانید که احترام کردن به او دلیل بر این نمی‌شود که در هر کاری از او اطاعت کنید و حقوق همسرخود را ضایع کنید، حفظ حق همسر و خانواده بر کارهای نادرستِ مادر اولویت دارد.

۵.۳ - تعریف از پدر و مادر خود

سعی کنید در پیش فامیل همسر از پدر و مادر خود تعریف و تمجید کنید و هم‌چنین در مورد خانواده همسر هم سعی کنید احترام کنید؛ ولی اطاعتی که استقلال خانواده شما را به هم بزند نکنید و اگر رفت و آمد بیش‌تری با خانواده همسر دارید، سعی کنید پدر و مادر شما از این مسئله آگاه نشوند تا زمینه ناراحتی آن‌ها فراهم نشود؛ همچنین سعی کنید اسرار خانواده خود را به هیچ‌کس نگویید؛ مگر به مشاوری که مطمئنید که قصد حل مشکلات شما را دارد؛ و گرنه بقیه افراد با دانستن اسرار شما در مواقع مناسب از شما سوء‌استفاده می‌کنند.
[۱] مصطفوی، سیدجواد، بهشت خانواده، ج۱، ص۲۹۰، انتشارات‌هاتف، چاپ پنجم، ۱۳۷۶ ش.


۵.۴ - سر زدن به پدر و مادر

اگر در زندگی خصوصی شما دخالت منفی نمی‌کند و حق همسرت ضایع نمی‌شود و ناراحت نمی‌شود، هر شب باید به او سر بزنید؛ ولی اگر قصد تخریب همسرتان و یا سوء‌استفاده از شما را داشته باشد و یا حق همسرتان ضایع می‌شود، لزومی ندارد هر شب به آن‌ها سر بزنید. هفته‌ای یک‌ بار در اوایل ازدواج به خانه پدر و مادر رفتن کافی است و اگر دوست دارد شما را ببیند، او به شما سر بزند.

۵.۵ - عاق والدین و عاق ولد

عاق والدین در صورتی می‌باشد که به ایشان بی‌احترامی کرده باشید؛ ولی شما می‌توانید با کمال احترام از خواسته‌های ناحق وی خودداری کنید و این باعث عاق والدین نمی‌شود. در شرع مقدس اسلام داریم که اگر پدر و مادر فرزند خود را اذیت کند، عاق ولد می‌شود و به همان عقوبت‌ها مبتلا می‌شوند.
[۲] دستغیب، عبدالحسین، گناهان کبیره، ص۱۳۴، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین، چاپ نهم، ۱۳۷۵ ش.


۵.۶ - مشورت با پدر و مادر

البته باید گفت که مشورت با پدر و مادر در بعضی از کارها که تجربه کافی در آن مورد دارند، مفید است؛ ولی باید به دقت فکر کرد که سخنان آنان به نفع زندگی مشترک ما هست یا نه؟ اگر هست، از فکر آن‌ها در تصمیم‌گیری استفاده کنیم و اگر نیست کنار بگذاریم.

۵.۷ - فروش ماشین

اینکه مادرتان می‌گوید ماشینت را بفروش و نصف پولش را به ما بده، در حالی که از لحاظ مالی متمکن هستند و نیازی به پول شما ندارند. در این‌گونه موارد هم چون خودشان پول‌دار هستند و نفقه مادرتان بر گردن شما نیست، در نتیجه چنین درخواستی نابجاست و شما نباید این کار را انجام دهید.

۵.۸ - شرکت در مهمانی‌های سالم

در مورد عروسی فامیل همسرت سعی کنید در مهمانی‌های مختلط شرکت نکنید تا نظر مادرتان که خواسته نابجایی هم نیست، تأمین شود و در میهمانی‌های غیر مختلط لزومی به کسب اجازه از مادرتان نیست.


برخی راهکار‌های بهبود ارتباط با مادر و جلب رضایت وی، عبارت‌اند از:

۶.۱ - هدیه دادن

به مادر خود هدیه بدهید.

۶.۲ - تلفن زدن و سر زدن حضوری

به طور تلفنی و حضوری، جویای حال مادر باشید.

۶.۳ - در گوشی صحبت نکردن

در مقابل مادر، در گوشی صحبت نکنید.

۶.۴ - احترام گذاشتن از سوی اقوام همسر

۴. بیان اینکه اقوام خانم شما به شما احترام می‌گذارند و شما را دعوت می‌کنند.

۶.۵ - کمک گرفتن از باورهای دینی مادر

از باورهای دینی او کمک بگیرید و به او بفهمانید که بداخلاقی و اذیت عروس و فرزند مخالف دستور الهی است؛ البته این کار نباید جلوی جمع باشد، باید خصوصی باشد و به شکل غیر مستقیم انجام شود و بهتر است توسط کسی انجام شود که مورد اعتماد مادر است.

۶.۶ - تعریف از همسر

از مهر و محبت‌های همسرتان و تحمل سختی‌های زندگی توسط او برای مادرتان بگویید؛ البته این امر باید تدریجی باشد، تعریف زیاد در یک جلسه مادر را بیشتر حساس می‌کند.

۶.۷ - گفت‌وگوی صمیمانه با مادر

برای گفت‌وگوی صمیمانه با مادرتان بیشتر وقت بگذارید و تنهایی با او از مسائل مختلف صحبت کنید. در ضمن از او محترمانه بخواهید که چرا در مورد شما این‌قدر نگرانی دارد یا از خواهر و یا پدرتان بخواهید شما را کمک کنند و علت‌های نگرانی او را یکی‌یکی به دست آورید. بعد با دقت کارهایی کنید که او خیالش راحت شود.

۶.۸ - تدریجی بودن تغییر رفتار

هرگز انتظار نداشته باشید مادرتان یک‌دفعه عوض شود. افکاری به تدریج این رفتارهای او را ایجاد کرده، شما هم به تدریج و باحوصله باید این افکار را تغییر دهید.

۶.۹ - رفتار مناسب همسر در برابر مادرشوهر

همسرتان بهتر است کارهایی انجام دهد که مادر گمان نکند او می‌خواهد شما را از دست مادرتان بگیرد؛ مثلا طوری به گوش مادر برساند که او به مادرشوهرش علاقه دارد، به او هدیه دهد، مقابل مادر اصرار کند که بیشتر به مادر شوهر سر بزند و مسائلی مطرح کند که مادر متوجه شود که همسرتان نیز به شما عشق می‌ورزد و خانواده‌ شما را دوست دارد و به سلامتی شما علاقه‌مند است.

۶.۱۰ - ابراز علاقه به مادر

به مادرتان بگویید اگر کمتر سر می‌زنید، به خاطر مشکلات زندگی جدید است و شما هنوز هم مثل گذشته او را دوست دارید.

۶.۱۱ - به دست آوردن دل مادر

در آخر دوباره سفارش می‌کنم که در این میان مراقب باشید زندگی جدید شما آسیب نبیند. دل مادر را به دست آورید؛ ولی زندگی جدیدتان را به او نسپارید.


۱. بهشت خانواده، دکتر سید جواد مصطفوی، انتشارات‌هاتف.
۲. انتخاب همسر، ابراهیم امینی، نشر بین‌الملل، وابسته به انتشارات امیرکبیر.
۳. آیین همسرداری، ابراهیم امینی، انتشارات اسلامی.
۴. اسلام و جامعه‌شناسی خانواده، حسین بستان، پژوهشکده حوزه و دانشگاه.


۱. مصطفوی، سیدجواد، بهشت خانواده، ج۱، ص۲۹۰، انتشارات‌هاتف، چاپ پنجم، ۱۳۷۶ ش.
۲. دستغیب، عبدالحسین، گناهان کبیره، ص۱۳۴، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین، چاپ نهم، ۱۳۷۵ ش.




سایت ‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «وظایف مرد در برابر مادر و همسر»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۱۰/۱۶.    



جعبه ابزار