هجرت از نفس
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه:هجرت از نفس،مهاجرت.
پرسش:هجرت از نفس به چه معنا است؟ با حدیث این موضوع را بیان کنید.
پاسخ :
«هجرت» مصدر یا اسم مصدر است که به معنای «جدایی» یا «خروج» و «انتقال» از مکانی به مکان دیگر است.
واژه هجرت از واژه‌های مقدس و ارزشی در
مکتب اسلام است که
قرآن کریم در موارد زیادی از آن با نیکویی نام می‌برد: «و کسانى که ایمان آوردند و
هجرت کردند و در راه خدا
جهاد نمودند، و کسانى که (آنها را) جا و پناه دادند و یارى نمودند، آنها همان مؤمنان واقعى‌اند، براى آنان آمرزش و روزی‌اى نیکو و فراوان است».
«آنها که در راه خدا هجرت کردند، و از خانه‌هاى خود بیرون رانده شدند و در راه من آزار دیدند، و جنگ کردند و کشته شدند، بیقین گناهانشان را مى‌بخشم و آنها را در باغ‌هاى بهشتى، که از زیر درختانش نهرها جارى است، وارد مى‌کنم. این پاداشى است از طرف خداوند و بهترین پاداش‌ها نزد پروردگار است».
هر چند با شنیدن کلمه هجرت ابتدا هجرت مکانی به ذهن می‌آید، ولی اولاً هجرت مکانی(بویژه هجرتی که بر اساس دستورات استوار است) ملازم و همراه یک نوع هجرت فکری و معنوی است. علاوه بر این‌که
پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) فرمودند: «مهاجر -حقیقی- کسی است که از
گناه مهاجرت و دوری کند و محرمات را ترک نماید».
به همین جهت اندیشمندان اسلامی بویژه اهل عرفان با تعمق و دقت در مفهوم هجرت، بحث هجرت و سفر از نفس و
اسفار اربعه را مطرح کرده‌اند.
منظور از
نفس در این‌جا همان مرتبه طبیعت و خواهش‌های مادی است.
برخی از
اهل معرفت در این زمینه چنین می‌گویند: نزول برکات تجلیّات در قلب مفتوح از فیض
قلب عالم امکان است و این معناى هجرت است که باید پشت به این شهر و رو به شهر دیگر کرد؛ یعنى از طبیعت به ماوراى آن روى آوردن-است.
امیر المؤمنین می‌فرماید:- لا یقع اسم الهجرة على أحد الّا بمعرفة الحجّة فى الارض فمن عرفها و أقر بها فهو مهاجر.
و این مهاجرت اعراض از نشئه عنصرى است و در این اعراض برکاتى است؛ از جمله تمثلات نوریه در موطن خیال صقع نفس ناطقه که مظهر اسم شریف مصور است و مجبول بر محاکات هیئات ادراکیه است. نوم و احتضار و تنویم مغناطیسى و اشباه و نظائر آنها هیچ‌یک موضوعیت در حصول تمثلات ندارند و ملاک اعراض نفس از نشأه عنصرى و احوال این‌سوئى و توجّه تام و حضور کامل به آن‌سوى داشتن است، -به بیان قرآن کریم-فى مقعد صدق عند ملیک مقتدر
-بودن لازم است- .
امام صادق (علیه السلام) فرمود: القلب حرم اللّه فلا تسکن فى حرم اللّه غیر اللّه.
،
پایگاه اسلام کوئست
