نیاز به استاد اخلاق
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: مشکلات روحی، اعتماد به نفس، استاد اخلاق.
پرسش: با توجه به وجود مشکلات روحی زیاد و عدم اعتماد به نفس، احساس نیاز شدیدی به استاد اخلاق دارم. لطفاً مرا راهنمایی کنید؟
پاسخ:
ابتدا باید گفت که مشکلات در
زندگی همیشه وجود دارند؛ اما این ما هستیم که با
عقل و
مشاوره و کمک دیگران می‌توانیم به آن جهت دهیم و با کمک
دعا و نیایش و قدرت ایمان بر آن غلبه کنیم. در ادامه به برخی راه‌های غلبه بر مشکلات اشاره می‌کنیم و بعد از آن در مورد
اعتماد به نفس،
اخلاق و اهمیت مشاوره سخن می‌گوییم و در آخر یک نگاه کلی به بحث خواهیم داشت.
اکنون به برخی راه‌های غلبه بر مشکلات اشاره می‌کنیم:
۱. مشکلات همگانی است؛ مرفه‌ترین افراد هم مشکلات و فشارهای کاری خود را دارند. با نگاهی دقیق به افراد جامعه درمی‌یابیم که بسیاری از افراد با سخت‌ترین مشکلات مبارزه می‌کنند که نسبت به مشکل ما واقعاً بسیار پیچیده‌تر و دشوارتر است.
۲. بی‌صبری و تحمل کم در سختی‌ها غالبا گرفتاری را دو برابر می‌کند. اول ما مشکل را یک امر غیر قابل حل در نظر می‌گیریم و بعد این
اندیشه غلط باعث
افسردگی و تشویش در ما می‌شود.
آری باارزش‌ترین سنگ‌های قیمتی در اثر تحمل و
انتظار در زیر فشار سنگ‌ها به این
مقام رسیدند.
گویند سنگ لعل شود در مقام صبر ••• آری شود ولیکن به خون جگر شود
۳. سعی کنید مشکل خود را حل کنید؛ بسیار پسندیده است که با یک فرد متخصص آن را حضوراً مطرح کنید. توجه داشته باشید همیشه به مشکل فکر کردن و دنبال راه‌حل نرفتن، خود دو مشکل است:
أ. خود آن مشکل که با آن روبه‌رو هستید.
ب. دغدغه و تشویشی که با چه کنم چه کنم برای شما حاصل می‌شود. پس از همین ابتدا به خودتان بگویید که مشکل من قابل حل است. من از مشاوران خوبی می‌توانم برای حل مشکلم کمک بگیرم. آینده روشن است.
۴. سعی کنید توانمندیهای خود را روی کاغذی بیاورید و نعمت‌هایی را که از آن بهره‌مند هستید، فهرست نمایید. حتماً خواهید دید که الطاف و مهربانی‌های
خداوند بر شما احاطه دارد.
۵. از افرادی که همیشه حرف‌های مأیوس‌کننده می‌زنند، فاصله بگیرد و در عوض
دوستان مثبت‌اندیش و معقول برای خود پیدا کنید.
۶. مربیان
تعلیم و تربیت می‌گویند: اگر مردم به دنبال
آرامش که در
مذهب و دعاهای مذهبی پنهان است می‌رفتند، بیش‌تر این مشکلات حل می‌شد. پس شما از قدرت ایمان و
توکل به خداوند کمک بگیرد.
ویلیام جمیز
روان‌شناس مشهور می‌گوید:
ایمان نیروی است که در جاهایی که همه وسایل مادی بی‌اثر می‌ماند مؤثر واقع می‌شود، درمان می‌کند، برمی‌انگیزد و... .
۷. توجه داشته باشید که بسیاری از بزرگان اذعان دارند که مشکلات زندگی نقش سازنده‌ای در
رشد و تعالی آنها داشته است. فقط کافی است خود را نبازیم و دنبال راه‌حل خوبی (بدون از دست دادن تعادل عاطفی و احساسی) بگردیم؛ و توجه داشته باشید راز زندگی در آن چیزی نیست که اتفاق می‌افتد؛ بلکه در واکنش مثبت و عاقلانه‌ای است که شما نسبت به آن اتفاق‌ها نشان می‌دهید.
کارل منینکر روان‌شناس مشهور معتقد است:
انسان سقوط می‌کند نه به این سبب که شکست خورده است؛ بلکه به این دلیل که چنین می‌پندارد (که شکست خورده). بنابراین تصور نکنید شکست خورده‌اید، بزرگ بیندیشید، اعتقادات بزرگ و قوی (توکل به خدا،
ایمان و...) داشته باشید، دعاهای بزرگ کنید و اعمال بزرگ (نه خارج از توان خود که این‌جا لازم است از مشاور و متخصص کمک بگیرید) انجام دهید، کار و تلاش را به این‌ها بیفزایید و در نتیجه رمز
پیروزی بر مشکلات را به دست خواهید آورد.
نیروی باور، کلید طلایی
اعتماد به نفس است.
باور به این‌که خدا شما را تنها نمی‌گذارد، خداوند مهربان با شماست، کارهای خداوند حکیمانه است و باور به این‌که او در نهاد شما
استعداد و توانمندیهای بسیار خوبی گذاشته است. با مجموع این نیروها شما می‌توانید بر مشکلات خود فائق آیید. شما اگر خجالتی هستید، می‌توانید از این نیروها کمک بگیرید. به توانمندیهای خود ایمان داشته باشید، برای رفع خجالت تمرین کنید، از جملات مثبت تأکیدی استفاده کنید. (مثل من می‌توانم، برای
خجالت خود دلیل منطقی‌ای می‌خواهم و...) ابتدا از فرد آشنا و نزدیک شروع کنید، بعد با افرادی مثل دوستان هم بحث، تمرین کنید، با اعتماد به نفس در بین گروه خود
سخن بگویید، حرف دلتان را بزنید، لیستی از کارهایی را که بدون خجالت در جمع انجام داده‌اید، تهیه کنید، و همراه داشته باشید و دائماّ
مطالعه کنید. پیش مشاور بروید و با اعتماد به نفس با او سخن بگویید، مشکلات خودتان را به همان
زیبایی که نوشته‌اید برای ایشان بشمارید و منتظر راه‌حل او باشید.
اگرچه دست‌یابی به استادان اخلاق مشکل است، اما ما می‌توانیم از زندگانی استاد بزرگ اخلاق،
امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه) درس بگیریم، کتاب‌های ایشان را مطالعه کنیم و خودمان را به این الگو صحیح نزدیک‌تر کنیم. چه خوب است ما به سخنان دلسوزانه بزرگان گوش بدهیم و
عمل کنیم.
حضرت
آیت‌الله بهجت که به
اخلاق و ورع معروف هستند می‌فرمایند: بهترین کار برای شما این است که به
واجبات خود عمل کنید و از محرمات الهی دوری کنید. بعد همین عمل کردن‌ها باعث رشد بیش‌تر می‌شود؛ به شرط این‌که این دستورالعمل را پیاده کنیم. ما می‌توانیم از همین الان شروع کنیم، حتی از پشت میز مطالعه نسبت به گناهان گذشته
توبه کنیم و جدی سعی کنیم به دستور فوق عمل کنیم و این راه به قول اساتید اخلاق، برترین راه است؛ به شرط این‌که با
توسل به
ائمه (علیهم‌السّلام) صورت بگیرد که البته مقدار آن هم باید در شروع کار زیاد نباشد (آهسته و پیوسته).
آری
حضرت علی (علیه‌السّلام) می‌فرمایند: کار خوب اگر مدام و کم باشد (اکتفا به واجبات و محرمات) بهتر است از کار خوب زیادی است که ملال‌آور باشد.
وقتی از بزرگان درباره موفقیت‌ها سؤال می‌کنیم، هنگامی که به افرادی که از سخت‌ترین شرایط عبور کردند رجوع می‌کنیم، زمانی که رمز پیروزی مردان بزرگ را در کتاب‌ها مشاهده می‌کنیم، می‌بینیم که آنها به
مشورت بسیار اهمیت می‌داده‌اند. امروزه مشاوره جزء
فرهنگ افراد تحصیل کرده شده است. آنها برای تحصیل،
شغل،
ازدواج، مشکلات زندگی، تغذیه و... از مشاوران کار آزموده استفاده می‌کنند و طبق فرمایش حضرت علی (علیه‌السّلام) با
مشورت با آنها
عقل با تجربه و کارآزموده، آنها را به عقل خود پیوند زده است؛ در نتیجه به جای درجا زدن، عبور از موانع و رسیدن به پیروزی را یاد می‌گیرد.
حضرت
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نیز در این باره فرموده‌اند: هیچ نیروی پشتیبانی همچون مشورت نیست.
به نکاتی که در مورد غلبه بر مشکلات گفته شد، به صورت کلی نگاه کنید و از مجموع آنها کمک بگیرید. برای پیروزی هرگز ادغام شدن در مشکل راه خوبی نیست. به حل مشکل بیندیشید و از متخصصان امر حتماً استفاده کنید و از فعالیت‌های نشاط‌آور استفاده کنید؛ چراکه
آرامش و نشاط، روحیه شما را برای موفقیت بیش‌تر، اعتماد به نفس بالاتر و حل مشکلات بالا می‌برد. به نکات زیر توجه کنید:
۱. تحرک داشته باشید. بیرون بروید در هوای تازه قدم بزنید، از
طبیعت استفاده کنید. اکسیژن بیش‌تری بگیرید تا سرحال‌تر شوید.
۲. از کتاب‌هایی مثل لطیفه،
شعر،
کشکول استفاده کنید.
تبسم و لبخند زدن را تمرین کنید؛ چراکه آن مثل
ورزش دو درونی است. (مانند دونده به آرامش دست می‌یابید و بر نگرانی‌ها فائق می‌آیید.) از خود می‌پرسم چرا اخم کرده‌ایم؟ چرا؟
۳. از گفت‌وگوی مثبت با خود و دوستان استفاده کنید
(توجه به استعدادها و راه‌های کسب روش‌های زندگی بهتر).
۴. پرهیز از افکار آزارنده خود و دوستان و... (مشکل فعلی را همیشه از یک بعد نگاه نکنید. به موفقیت‌های خود که از سختی‌ها حاصل شد، بیندیشید.)
۵. دوش
آب ولرم بگیرید و با حوله پس از استحمام بدن خود را چند دقیقه ماساژ دهید.
۶. از رنگ‌های روشن استفاده کنید و همراه خود عطر داشته باشید.
۷. از مصاحبت از دوستان و
خانواده خود لذت ببرید. سعی کنید فقط به نکات منفی آدم‌ها نگاه نکنید. زمینه
تفریح کوتاه و سالم را فراهم آورید.
۸. از خستگی مطبوع از کار بدنی و ورزش متعادل و منظم، از لذت خواب عمیق‌تر و در نتیجه آرامش بیش‌تر استفاده کنید و لذت ببرید.
۱. راز کام‌یابی در بحران‌های زندگی، دکتر آل‌سیبرت، ترجمه امین برجسته، انتشارات خدمات فرهنگی کرمان.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «نیاز به استاد اخلاق»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۰۳/۰۵.
