• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نقش انگشتری امامان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: نقش انگشتری امامان معصوم (علیهم‌السلام).

پرسش: نقش انگشتری امامان معصوم (علیهم‌السلام) چه بوده است؟ یعنی، چه چیزی در آن حک شده بود؟

پاسخ: نقش نگین انگشتری، گزیده شعارها، نماد باورها و ارزش‌های پذیرفته هر شخص است؛ باورهایی که امیدآفرین هستند و با جهت‌گیری خاص سیاسی، همگان را به دعوتی خاص فرا می‌خوانند. هر یک از امامان معصوم (علیهم‌السلام) انگشترهای مختلفی داشتند که بر آن عبارت‌هایی نوشته و حَک شده بود و محتوای بیش‌تر این عبارات، نشانگر تکیه و توکل ائمه اطهار (علیهم‌السلام) بر خدای متعال و بندگی اوست و بدین وسیله مردم را نیز به این حقیقت دعوت می‌فرمودند.
پیش از این‌که نقش انگشتری امامان معصوم (علیهم‌السلام) ذکر شود، توجه به دو نکته لازم به نظر می‌آید:



نقش نگین انگشتری، گزیده شعارها، نماد باورها و ارزش‌های پذیرفته هر شخص است؛ باورهایی که امیدآفرین هستند و با جهت‌گیری خاص سیاسی، همگان را به دعوتی خاص فرا می‌خوانند. در گذشته، پیشوایان دین و مردان الهی، عبارتی خاص بر روی نگین انگشترشان نقش می‌کردند و تاریخ‌نگاران، آن را ثبت و گزارش نموده‌اند.
[۱] قربانی، علی‌اصغر، امام کاظم (علیه‌السلام) از دیدگاه اهل سنت، ص۱۵، مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما، تهران، ۱۳۸۵ش.



هر یک از امامان معصوم (علیهم‌السلام) انگشترهای مختلفی داشتند که بر آن عبارت‌هایی نوشته و حَک شده بود و ـ چنان‌چه خواهیم دید ـ محتوای بیش‌تر این عبارات، نشانگر تکیه و توکل ائمه اطهار (علیهم‌السلام) بر خدای متعال و بندگی اوست و بدین وسیله مردم را نیز به این حقیقت دعوت می‌فرمودند.


در روایات، نقش نگین انگشتری، با عبارت‌های مختلفی توصیف و ترسیم شده است. در این‌جا نمونه‌ای از آنان در زیر ذکر می‌شود که برخی از آن عبارات، در انگشتری چند امام معصوم (علیه‌السلام) مشترک است:

۳.۱ - امام علی

نقش انگشتری امام علی (علیه‌السلام): «اللَّهُ‌ الْمَلِکُ‌ وَ عَلِیٌّ‌ عَبْدُه»؛ «خداوند، فرمان‌روا، و علی، بنده اوست».

۳.۲ - نقلی دیگر

ـ در نقلی دیگر فقط «اللَّهُ‌ الْمَلِکُ» آمده است.
ـ و «اَسْنَدْتُ‌ ظَهْرِی‌ اِلَی‌ اللَّه»؛
[۵] فیروزآبادی‌، سیدمرتضی، فضائل پنج تن (علیهم‌السلام) در صحاح شش‌گانه اهل سنت، ج۱، ص۳۴۴‌، ترجمه: ساعدی، محمدباقر، نشر فیروزآبادی، قم، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.
«پشت من به خداوند متکی است».

۳.۳ - امام حسن

نقش انگشتری امام حسن مجتبی (علیه‌السلام): «الْعِزَّةُ لِلَّهِ»؛ «عزت و قدرت از آن خداست».
ـ و «حَسْبِی اللَّه»؛ «خدا مرا بس است».

۳.۴ - امام حسین

نقش انگشتری امام حسین (علیه‌السلام): «حَسْبِی اللَّه»؛ «خدا مرا بس است».
ـ و «اِنَ‌ اللَّهَ‌ بالِغُ‌ اَمْرِه‌»؛ «همانا خدا امر و فرمان خود را همه جا     رسانده است».

۳.۵ - امام سجاد

نقش انگشتری امام سجاد (علیه‌السلام): آن حضرت انگشتر امام حسین (علیه‌السلام) را که نقش «اِنَ‌ اللَّهَ‌ بالِغُ‌ اَمْرِه‌» داشت، در دست می‌کردند.

۳.۵.۱ - انگشترهای دیگر

هم‌چنین دارای انگشترهایی با نقش‌های دیگری بودند؛ مانند:
ـ «وَ ما تَوْفِیقِی‌ اِلَّا بِاللَّه»؛ «و توفیق من، جز به خدا نیست»؛
ـ و «خَزِی‌ وَ شَقِی‌ قَاتِلُ الْحُسَینِ بْنِ عَلِی»؛
«رسوا و بدبخت شد کشنده حسین بن علی (علیه‌السلام)».

۳.۶ - امام باقر

نقش انگشتری امام باقر (علیه‌السلام): «رَبِّ‌ لا تَذَرْنِی فَرْداً»؛ «پروردگارا! مرا تنها مگذار».
ـ و «الْقُوَّةُ لِلَّهِ‌ جَمِیعاً»؛ «تمامِ قدرت، از آنِ خداست». ‌

۳.۷ - امام صادق

نقش انگشتری امام جعفر صادق (علیه‌السلام): «اللَّهُ‌ خالِقُ‌ کُلِ‌ شَی‌ء»؛ «خدا آفریننده همه چیز است».
ـ و «اللَّهُمَّ اَنْتَ‌ ثِقَتِی‌ فَقِنِی‌ شَرَّ خَلْقِک‌»؛ «خدایا! تو مورد اعتماد من هستی پس مرا از شر خلق تو نگهدار».
ـ و در برخی منابع حدیثی عبارت «ربّ اَنْتَ‌ ثِقَتِی‌ فَقِنِی‌ شَرَّ خَلْقِک».
ـ و نیز «رَبِّ یَسِّرْ لِی اَنْتَ‌ ثِقَتِی‌ فَقِنِی‌ شَرَّ خَلْقِک» آمده است.

۳.۸ - امام کاظم

نقش انگشتری امام موسی کاظم (علیه‌السلام): «الْمُلْکُ‌ لِلَّهِ‌ وَحْدَه».

۳.۹ - امام رضا

نقش انگشتری امام رضا (علیه‌السلام): «ما شاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ اِلَّا بِاللَّهِ». «هر چه خدا بخواهد قوت (و نیرویی) جز از ناحیه خدا نیست».

۳.۱۰ - امام جواد

نقش انگشتری امام جواد (علیه‌السلام): «حَسبیَ اللهُ حافِظی»؛ «بس است مرا خدایی که حافظ من است».

۳.۱۱ - امام هادی

نقش انگشتری امام‌ هادی (علیه‌السلام): «الله رَبّی و هو عِصمَتی مِن خَلقِه»؛
[۲۵] جزایری، سیدنعمت‌الله، ریاض الابرار فی مناقب الائمة الاطهار، ج۲، ص۴۶۰.
«خدا، پروردگار من است و او پناه من از خلقش است».
ـ و «حِفْظُ الْعُهُودِ مِنْ‌ اَخْلَاقِ‌ الْمَعْبُود»؛
[۲۶] حسینی عاملی‌، سید تاج‌الدین، التتمة فی تواریخ الائمة (علیه‌السلام)، ص۱۳۶، نشر بعثت، قم، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.
«حفظ اموری که خدا در ترک یا انجام آن با ما عهد بسته است، از خُلقیاتی است که خدا دوست دارد».

۳.۱۲ - امام حسن عسکری

نقش انگشتری امام حسن عسکری (علیه‌السلام): «سُبْحَانَ‌ مَنْ‌ لَهُ‌ مَقَالِیدُ السَّمَاوَاتِ وَ الْاَرْض»؛ «پاک و منزه است خدایی که کلیدهای آسمان‌ها و زمین از آن اوست».

۳.۱۳ - امام زمان

نقش انگشتری امام زمان حضرت حجت (عجل‌الله‌فرجه‌الشریف): «انا حجة الله و خالصته»؛ «من حجت و خالص خدا هستم».
ـ و به نقلی «انا حجّة الله»
[۳۱] شیخ عباس قمی، منتهی الآمال، ج۳، ص۱۹۷۵، نشر دلیل ما، قم، چاپ اول، ۱۳۷۹ش.
است.

البته روایات مختلف دیگری نیز درباره نقش انگشتری ائمه اطهار (علیه‌السلام) نقل شده است که می‌توان به منابع حدیثی و تاریخی مربوط به سیره معصومان (علیه‌السلام) مراجعه کرد.
برای آگاهی از ثواب انگشتر به دست کردن، نمایه «ثواب و فواید انگشتر با سنگ‌های گران‌بها»، سؤال ۱۷۹۷ (سایت: ۱۹۶۲) را مطالعه کنید.


۱. قربانی، علی‌اصغر، امام کاظم (علیه‌السلام) از دیدگاه اهل سنت، ص۱۵، مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما، تهران، ۱۳۸۵ش.
۲. شریف الرضی، محمد بن حسین، خصائص الائمه (علیهم‌السلام) (خصائص امیرالمؤمنین علیه‌السلام)، ص۳۹،، محقق و مصحح:امینی، محمدهادی آستان قدس رضوی، مشهد، چاپ اول، ۱۴۰۶ق.    
۳. ابن بطریق، یحیی بن حسن، عمدة عیون صحاح الاخبار فی مناقب امام الابرار، ص۳۱، جامعه مدرسین، قم، چاپ اول، ۱۴۰۷ق.    
۴. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۶، ص۴۷۳، محقق و مصحح:غفاری، علی‌اکبر آخوندی، محمد، دارالکتب الاسلامیة، تهران، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.    
۵. فیروزآبادی‌، سیدمرتضی، فضائل پنج تن (علیهم‌السلام) در صحاح شش‌گانه اهل سنت، ج۱، ص۳۴۴‌، ترجمه: ساعدی، محمدباقر، نشر فیروزآبادی، قم، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.
۶. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۶، ص۴۷۴، محقق و مصحح:غفاری، علی‌اکبر آخوندی، محمد، دارالکتب الاسلامیة، تهران، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.    
۷. شیخ صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا (علیه‌السلام)، ج۱، ص۶۱، محقق و مصحح:لاجوردی، مهدی، نشر جهان، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۸ق.    
۸. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۶، ص۴۷۳، محقق و مصحح:غفاری، علی‌اکبر آخوندی، محمد، دارالکتب الاسلامیة، تهران، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.    
۹. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۶، ص۴۷۳، محقق و مصحح:غفاری، علی‌اکبر آخوندی، محمد، دارالکتب الاسلامیة، تهران، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.    
۱۰. شیخ صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا (علیه‌السلام)، ج۱، ص۶۱، محقق و مصحح:لاجوردی، مهدی، نشر جهان، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۸ق.    
۱۱. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۶، ص۴۷۴، محقق و مصحح:غفاری، علی‌اکبر آخوندی، محمد، دارالکتب الاسلامیة، تهران، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.    
۱۲. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۶، ص۴۷۴، محقق و مصحح:غفاری، علی‌اکبر آخوندی، محمد، دارالکتب الاسلامیة، تهران، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.    
۱۳. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۶، ص۱۴، دار احیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.    
۱۴. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۶، ص۴۷۴، محقق و مصحح:غفاری، علی‌اکبر آخوندی، محمد، دارالکتب الاسلامیة، تهران، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.    
۱۵. شیخ صدوق، محمد بن علی، الامالی، ص۱۹۴، نشر کتابچی، تهران، چاپ ششم، ۱۳۷۶ش.    
۱۶. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۶، ص۳۴۵، دار احیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.    
۱۷. اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمة فی معرفة الائمة، ج۲، ص۱۳۳، محقق و مصحح:رسولی محلاتی،‌ هاشم، نشر بنی‌هاشمی، تبریز، چاپ اول، ۱۳۸۱ق.    
۱۸. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۶، ص۴۷۳، محقق و مصحح:غفاری، علی‌اکبر آخوندی، محمد، دارالکتب الاسلامیة، تهران، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.    
۱۹. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۶، ص۴۷۳، محقق و مصحح:غفاری، علی‌اکبر آخوندی، محمد، دارالکتب الاسلامیة، تهران، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.    
۲۰. نوری، حسین بن محمدتقی، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج۳، ص۳۰۲، مؤسسه آل البیت (علیه‌السلام)، قم، چاپ اول، ۱۴۰۸ق.    
۲۱. ابن حیون، نعمان بن محمد، دعائم الاسلام، ج۲، ص۱۶۵‌، محقق و مصحح:فیضی، آصف، مؤسسه آل البیت (علیه‌السلام)، قم، چاپ دوم، ۱۳۸۵ق.    
۲۲. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۸، ص۱۱، دار احیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.    
۲۳. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۶، ص۴۷۴، محقق و مصحح:غفاری، علی‌اکبر آخوندی، محمد، دارالکتب الاسلامیة، تهران، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.    
۲۴. طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، ص۹۱، نشر شریف رضی، قم، چاپ چهارم، ۱۴۱۲ق.    
۲۵. جزایری، سیدنعمت‌الله، ریاض الابرار فی مناقب الائمة الاطهار، ج۲، ص۴۶۰.
۲۶. حسینی عاملی‌، سید تاج‌الدین، التتمة فی تواریخ الائمة (علیه‌السلام)، ص۱۳۶، نشر بعثت، قم، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.
۲۷. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۰، ص۱۱۷، دار احیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.    
۲۸. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۰، ص۲۳۸، دار احیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.    
۲۹. یزدی حایری، علی، الزام الناصب فی اثبات الحجة الغائب (عجل‌الله‌فرجه‌الشریف)، ج۱، ص۴۲۸، محقق و مصحح:عاشور، علی، مؤسسة الاعلمی، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.    
۳۰. محدث نوری، میرزا حسین، نجم الثاقب فی احوال الامام الغائب‌، ج۱، ص۱۰۱، نشر مسجد جمکران، قم، چاپ دهم، ۱۳۸۴ش.    
۳۱. شیخ عباس قمی، منتهی الآمال، ج۳، ص۱۹۷۵، نشر دلیل ما، قم، چاپ اول، ۱۳۷۹ش.



پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «نقش انگشتری امامان (علیهم‌السلام)»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۰۷/۱۸.    



جعبه ابزار