نقد رابطه برخی آیات با واقعه یازده سپتامبر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: سوره توبه،
سوره واقعه، یازدهم سپتامبر.
پرسش: با توجه به تناسب‌های ذکرشده بین آیه ۱۰۹ سوره توبه و واقعه، ۱۱ سپتامبر از جمله (شبهات اسم خیابان جرد هاردن، با کلمه (حرف‌هار) و شماره ۱۰۹ آیه، با برخورد هواپیما به طبقه ۱۰۹ ساختمان و جزء ۱۱ با روز ۱۱ و سوره ۹ با ماه نهم و...) آیا ارتباطی بین این دو وجود دارد یا خیر؟
پاسخ: نمی‌توان بدون دلیل عقلی یا نقلی،
آیات قرآن را
تفسیر کرد و کسی
حق ندارد به علت تشابه لفظی بدون این‌که به معنا توجه کند یا روایتی موجود باشد، یا
آیه دیگری آن را تفسیر کند و یا دلیل علمی یا عقلی قطعی آن را حمایت کند، چیزی را به
قرآن کریم نسبت بدهیم.
آیات ۱۰۷ و ۱۰۸ سوره توبه در مورد جریان
مسجد ضرار است، این مسجد را عده‌ای از
منافقین مدینه در مقابل
مسجد پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله بنا کردند که پایگاه اصلی
اسلام، برای منافقین بود. برخی احتمال داده‌اند، این داستان با
دشمنان بیرون سرزمین
مدینه (مثل مسیحی‌های
روم) نیز ارتباط داشته است.
در
آیه ۱۰۷ و ۱۰۸ ویژگی‌های این دو
مسجد و افرادشان بیان می‌شود و در آیه ۱۰۹ که مورد بحث است، به مقایسه این دو مسجد پرداخته است، می‌فرماید: «آیا کسی که بنیانش را بر تقوا می‌نهد و کارش را براساس
تقوا انجام می‌دهد و دنبال
رضوان و خشنودی خداوند است، بهتر است
[یعنی کسانی که مسجد پیامبر را ساختند
] یا کسانی که بنیانشان بر لبه‌های پرتگاه
جهنم است؛ در حالی که در آن سقوط می‌کنند و
خداوند ستم‌کاران را
هدایت نمی‌کند».
در این آیه، چند
واژه آمده است که موجب این سؤال شده است که عبارت‌اند از:
«بنیانه علی شفا جرف هار»:
«بنیان» به معنای ساختمان؛
«شفا» به معنای لبه‌های چیزی است؛
«جرف» کنار نهر
آب یا چاه را می‌گویند، که زیر آن را خالی کرده باشند؛
«هار» به معنای شخص یا ساختمان سستی است که در حال سقوط است؛ یعنی
نفاق و
منافقان، ظاهری زیبا دارند؛ اما محتوا و بنیان آن‌ها سست و در حال سقوط است.
بنابراین «این آیه» منافقین را تشبیه می‌کند به کسی که در لب پرتگاهی ایستاده و زیر پایش خالی شده است و به‌زودی سقوط می‌کند، که اشاره به مسجد ضرار است و افرادی که بنیان کارشان براساس تقواست، جای پای محکمی دارند و براساس «
رضایت الهی» و
تقوا کارشان را انجام می‌دهند. آن یکی در جهنم سقوط می‌کند و آن یکی
نجات پیدا می‌کند و سعادتمند می‌شود.
چنان‌چه معلوم می‌شود این آیه مقایسه‌ای بین
مؤمنان و
منافقان است.
بنا بر آن‌چه گذشت، این آیه از لحاظ تفسیری به جریان یازدهم سپتامبر ارتباطی ندارد و تناسب‌هایی که برخی شمرده‌اند، از قبیل خیابانی که این اتفاق در آن رخ داده است، از لحاظ
اسم شبیه به «جرف هار» بوده و برخی برای تأیید گفته‌اند آیه ۱۰۹ که دو عدد کشیده دارد، «۱» و «۹» شبیه برج‌های دوقلو می‌باشد، دلیل بر این ادعا نمی‌شود. به نظر می‌رسد این‌ها نوعی برداشت شخصی می‌باشد که دلیلی از برای آن وجود ندارد.
آیات قرآن را نمی‌توان براساس نظر شخصی تفسیر کرد. این‌گونه تفسیر، «
تفسیر به رأی» است و تفسیر به رأی
حرام می‌باشد. در روایت متعددی از
شیعه و
اهل سنت، وعده
آتش بر آن داده شده است.
بنابراین نمی‌توان بدون دلیل عقلی یا نقلی، آیات قرآن را تفسیر کرد و کسی
حق ندارد به علت تشابه لفظی بدون این‌که به معنا توجه کند یا روایتی موجود باشد، یا آیه دیگری آن را تفسیر کند و یا دلیل علمی یا عقلی قطعی آن را حمایت کند، چیزی را به
قرآن کریم نسبت بدهیم.
۱. تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ذیل آیه ۱۰۹ سوره توبه.
۲. تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ذیل آیه ۱۰۹ سوره توبه.
۳. شمیم مهر، ج۲، جمعی از پژوهشگران قرآنی، ص۱۴۳- ۱۴۵.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «نقد رابطه برخی آیات با واقعه یازدهم سپتامبر»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۱/۲۶.
