• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نشانه‌های آخرالزمان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: آخرالزمان، علایم حتمی، علایم غیر حتمی.

پرسش: نشانه‌های آخرالزمان را تشریح فرمایید؟

پاسخ: علایم آخرالزمان (اشراط الساعة) شامل برخی فتنه‌های آخرالزمان می‌شود که عبارت‌اند از: أ. تضییع نماز؛ ب. حکومت حاکمان جور؛ ج. بدی بر پدر و مادر؛ د. گرفتن قوانین از شرق و غرب؛ ه. تزئین مساجد؛ و. انجام گرفتن معاملات با غیبت و رشوه؛ ز. فزونی طلاق؛ ک. ظهور لهوولعب؛ ل. تظاهر اغنیا به انجام مناسک حج و رفتن به حج برای تفریح؛ م. فزونی گناه و فساد و دریده شدن پرده‌های عصمت؛ ن. زشت‌ دانستن امر به معروف و نهی از منکر.
هم‌چنین از جمله علایم آخرالزمان، ظهور حضرت مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) است که این علایم به دو دسته تقسیم می‌شود: علایم حتمی و غیر حتمی که در ذیل به آن‌ها اشاره می‌شود.

فهرست مندرجات

۱ - ایام پایانی جهان
       ۱.۱ - نشانه‌ها نزدیک ظهور
       ۱.۲ - نشانه‌ها پیش از ظهور
              ۱.۲.۱ - یادآوری یک نکته
              ۱.۲.۲ - روایتی از امام صادق
۲ - قیام پیامبر از علایم آخرالزمان
۳ - علایم آخرالزمان (اشراط الساعة)
       ۳.۱ - فتنه‌های آخرالزمان
       ۳.۲ - موارد دیگر
۴ - نشانه‌های ظهور امام زمان
       ۴.۱ - علایم حتمی
              ۴.۱.۱ - خروج دجّال
              ۴.۱.۲ - صیحه آسمانی
              ۴.۱.۳ - خروج سفیانی
              ۴.۱.۴ - فرورفتن لشکر سفیانی در بیدا
              ۴.۱.۵ - قتل نفس زکیه
              ۴.۱.۶ - خروج سید حسنی
              ۴.۱.۷ - ظهور کف دست
              ۴.۱.۸ - کسوف آفتاب و خسوف قمر
              ۴.۱.۹ - انقراض دولت بنی‌عباس
       ۴.۲ - علایم غیر حتمی
۵ - نشانه‌های دیگر
       ۵.۱ - مردم آخرالزمان
       ۵.۲ - دولت یهود
       ۵.۳ - نهضت امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه)
       ۵.۴ - روایت اول
       ۵.۵ - روایت دوم
۶ - نکته پایانی
۷ - پانویس
۸ - منبع


مقدمتاً باید دانست که نشانه‌های آخرالزمان به معنای ایام پایانی جهان بر دو قسم می‌باشند:

۱.۱ - نشانه‌ها نزدیک ظهور

علایمی که نشانگر نزدیک شدن به روز رستاخیز و برپایی قیامت است که در قرآن از نشانه‌های آن به اشراط‌ الساعة یاد شده است.

۱.۲ - نشانه‌ها پیش از ظهور

نشانه‌هایی که پیش از ظهور امام عصر پدید می‌آید که گاهی به عنوان علایم‌ الظهور و گاهی به عنوان نشانه‌های آخرالزمان و پیش‌گویی‌های آخرالزمان مورد بحث قرار گرفته است؛ و در روایات معصومین ‌(علیهم‌السلام) به طور مشروح بیان شده است.

۱.۲.۱ - یادآوری یک نکته

البته قابل ذکر است وقتی که آخرالزمان و نشانه‌های آن به صورت کلی مطرح می‌شود، ظهور حضرت مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) یکی از نشانه‌های آخرالزمان به حساب می‌آید؛ زیرا به عقیده همه مسلمان‌ها قبل از لحظات پایانی دنیا و بر پا شدن قیامت، ظهور حضرت حتمی و قطعی است.

۱.۲.۲ - روایتی از امام صادق

چنان‌که این مطلب از روایات فراوان استفاده می‌شود؛ در یکی از روایات به نقل از امام صادق (علیه‌السلام) چنین آمده است:
«لَوْ لَمْ یَبْقَ مِنَ الدُّنْیَا اِلَّا یَوْمٌ وَاحِدٌ لَطَوَّلَ اللَّهُ ذَلِکَ الْیَوْمَ حَتَّی یَخْرُجَ قَائِمُنَا اگر عمر دنیا جزء یک روز باقی نماند خداوند آن روز را آن قدر طولانی می‌کند تا قائم ما خروج کند».


عصر کنونی، دوره آخرالزمان، و پیامبر اسلام، پیامبر آخرالزمان است، برای این‌که قیام پیامبر اسلام، یکی از علایم آخرالزمان به حساب آمده است؛ در این‌جا البته این سؤال پیش می‌آید که چگونه قیام پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) از نشانه‌های آخرالزمان شمرده شده، درحالی‌که پانزده قرن می‌گذرد و هنوز از نقطه پایانی جهان و حدوث قیامت خبری نیست؟
جواب این سؤال را پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) ضمن خطبه‌ای به یارانش بیان نموده و فرموده است: «سوگند به کسی که جان محمد (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) به دست اوست، آنچه از دنیا گذشته نسبت به آنچه باقی مانده، مانند مقداری است که از امروز شما گذشته نسبت به آنچه باقی مانده است و می‌بینید که جز مقدار کمی باقی نمانده است.
به هر حال در روایات نشانه‌ها و علایم آخرالزمان به طور مشروح بیان شده است که از جمله‌ نشانه‌ها، موارد ذیل است، که خود به دو دسته تقسیم می‌شود: علامات آخرالزمان و علامات ظهور.


برخی علایم آخرالزمان بدین شرح است:

۳.۱ - فتنه‌های آخرالزمان

نابسامانی اوضاع اجتماعی و فتنه و فسادهای اجتماعی، یکی از علایم آخرالزمان است که در حدیثی از پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) چنین بیان شده است:
أ. تضییع نماز
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) فرمود: از نشانه‌های آخرالزمان تضییع نماز، پیروی از شهوات، تمایل به هواپرستی، گرامی داشتن ثروتمندان، فروختن دین به دنیاست، در این هنگام است که قلب مؤمن در درونش آب می‌شود؛ آن‌چنان که نمک در آب، از این همه، زشتی‌ها که می‌بینید و توانایی تغییر ندارد.
ب. حکومت حاکمان جور.
ج. بدی بر پدر و مادر.
د. گرفتن قوانین از شرق و غرب.
ه. تزئین مساجد با مناره‌های طولانی و صفوف نمازگزاران فراوان؛ اما دل‌ها نسبت به یکدیگر دشمن و زبان‌ها مختلف است.
و. انجام گرفتن معاملات با غیبت و رشوه.
ز. فزونی طلاق.
ک. ظهور لهوولعب.
ل. تظاهر اغنیا به انجام مناسک حج و رفتن به حج برای تفریح.
م. فزونی گناه و فساد و دریده شدن پرده‌های عصمت.
ن. زشت‌ دانستن امر به معروف و نهی از منکر از نشانه‌های آخرالزمان به حساب آمده است.

۳.۲ - موارد دیگر

غیر از فتنه‌هایی که در بالا بیان شد، در روایات به اموری دیگر نیز اشاره شده است:
بعثت پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) که پیش از آن گذشت؛
• خروج یأجوج و مأجوج؛
• دخان مبینی که شرق و غرب عالم را فرامی گیرد؛
• نزول حضرت مسیح عیسی بن مریم (علیه‌السلام) از آسمان پس از ظهور امام عصر (عجل‌الله‌فرجه‌الشریف)؛
• خروج دابه از زمین که با مردم سخن می‌گویند؛
دجال؛
طلوع خورشید از مغرب؛
• پیش آمدن سه خسوف در مشرق و مغرب و جزیرة‌العرب؛
• آتشی که مردم محشر روانه می‌سازد. (به این منبع رجوع شود:
[۹] سبحانی، جعفر، الالهیات، ج۴، ص۲۴۲-۲۵۰.
)


از جمله‌ علایم آخرالزمان، ظهور حضرت مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) است که پیش از ظهور آن حضرت، علایمی در روایات بیان شده که این علایم به دو دسته تقسیم می‌شود: علایم حتمی و غیر حتمی.

۴.۱ - علایم حتمی

عبارت از نشانه‌هایی است که قبل از ظهور حضرت به طور حتم و قطع واقع می‌شود و آنها عبارت‌اند از:

۴.۱.۱ - خروج دجّال

آن ملعون ادعای الوهیت کند و به وجود و سخن او خون‌ریزی و فتنه در عالم، واقع خواهد شد.

۴.۱.۲ - صیحه آسمانی

صیحه و ندای آسمانی است که اخبار زیادی دلالت دارد که حضرت قائم در مکه در جانب خانه کعبه ظاهر می‌شود و منادی ندا می‌کند و می‌گوید: ‌ای گروه خلایق! آگاه باشید که این مهدی آل‌محمد (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) است. شرق و غرب عالم همه این ندا را می‌شنوند.

۴.۱.۳ - خروج سفیانی

اسم او، عثمان بن عنبسه است و از اولاد یزید بن معاویه است.

۴.۱.۴ - فرورفتن لشکر سفیانی در بیدا

فرورفتن لشکر سفیانی در بیدا (در بین مکه و مدینه) است.

۴.۱.۵ - قتل نفس زکیه

نفس زکیه، پسری است از آل‌محمد (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) در مابین رکن و مقام.

۴.۱.۶ - خروج سید حسنی

خروج سید حسنی است که ظاهراً از اولاد امام حسن مجتبی است و از طرف دیلم و قزوین خروج نماید و به یاری دین محمد (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) بشتابد.

۴.۱.۷ - ظهور کف دست

ظاهر شدن کف دستی است که در آسمان طلوع کند و در روایت دیگر، صورت و سینه و کف دستی در نزد چشمه خورشید ظاهر شود.

۴.۱.۸ - کسوف آفتاب و خسوف قمر

کسوف آفتاب است در نیمه ماه رمضان و خسوف قمر در آخر آن.

۴.۱.۹ - انقراض دولت بنی‌عباس

اختلاف بنی‌عباس و انقراض دولت ایشان است که قبل از قیام حضرت منقرض خواهد شد از سمت خراسان.
[۱۰] قمی، شیخ عباس، منتهی‌الآمال، ج۲، ص۸۷۳ـ۸۷۹، قم، هجرت، ۱۳۷۳ ش، چ۸.


۴.۲ - علایم غیر حتمی

علامات غیر حتمی که ظهورشان ممکن است اتفاق بیفتد؛ گرچه قطعی نیست. این علایم بعضی ظاهر شده و بعضی هنوز واقع نشده و ما در این‌جا به بعضی از آنها به نحو اجمال اشاره می‌کنیم:
۱. خراب شدن دیوار مسجد کوفه.
۲. جاری شدن نهری است از شط فرات در کوچه‌های کوفه.
۳. آباد شدن شهر کوفه است بعد از خراب شدن آن.
۴. آب درآوردن دریای نجف است.
۵. ظاهر شدن ستاره دنباله‌دار است.
۶. ظاهر شدن قحطی شدید است، قبل از ظهور حضرت.
۷. وقوع زلزله و طاعون شدید در کثیری از بلاد.
۸. قتل بیوح است؛ یعنی قتلی که آرام نمی‌گیرد.
۹. کثرت قتل و خون‌ریزی در کوفه از ناحیه پرچم‌های مختلف است.
۱۰. فراگرفتن ظلمت کفر و فسوق و معاصی است تمام عالم را و ده‌ها علایم دیگر در این رابطه ذکر شده است که به این مقدار اکتفا می‌شود.
[۱۱] قمی، شیخ عباس، منتهی‌الآمال، ج۲، ص۸۷۳ـ۸۷۹، قم، هجرت، ۱۳۷۳ ش، چ۸.



اکنون به چند نشانه دیگر اشاره می‌شود:

۵.۱ - مردم آخرالزمان

در مورد مردم آخرالزمان آمده است: دو ثلث مردم از دین اسلام باطناً برگردند، عمامه از سر بردارند، به کمی اولاد خوشحال شوند، مذهب شیعه در اولاد عجم (ایران) شهرت جهانی پیدا کند، خوف و ترس در کشور عراق حکم‌فرما شود، موت احمر که عبارت از خون‌ریزی زیاد است، فراوان گردد، مردم به زبان مسلمان، ولی دین خود را به دنیا بفروشند، اهل قم مبارز و رزمنده‌تر از بلاد دیگر شوند.
[۱۲] علی فلسفی، پیش‌گویی‌های آخرالزمان، ص۱، مشهد به خط‌ هاشمی‌نژاد، چ۶، ۱۳۶۰ش.
[۱۳] علی فلسفی، پیش‌گویی‌های آخرالزمان، ص۱۱، مشهد به خط‌ هاشمی‌نژاد، چ۶، ۱۳۶۰ش.
[۱۴] علی فلسفی، پیش‌گویی‌های آخرالزمان، ص۲۰، مشهد به خط‌ هاشمی‌نژاد، چ۶، ۱۳۶۰ش.
[۱۵] علی فلسفی، پیش‌گویی‌های آخرالزمان، ص۱۵ - ۱۶، مشهد به خط‌ هاشمی‌نژاد، چ۶، ۱۳۶۰ش.


۵.۲ - دولت یهود

یکی از علایم آخرالزمان تشکیل دولت یهود در فلسطین است. در کتاب پیشگویی‌های آخرالزمان به نقل از کتاب عقائد الامامیه الاثنا عشریه، از حجت‌الاسلام سیدابراهیم موسوی ص۲۷۰ می‌نویسد: حضرت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) فرمود: یهود از اطراف جهان به فلسطین گرد آیند و برای خود دولت قرار دهند.
[۱۶] علی فلسفی، پیش‌گویی‌های آخرالزمان، ص۱، مشهد به خط‌ هاشمی‌نژاد، چ۶، ۱۳۶۰ش.
[۱۷] علی فلسفی، پیش‌گویی‌های آخرالزمان، ص۱۱، مشهد به خط‌ هاشمی‌نژاد، چ۶، ۱۳۶۰ش.
[۱۸] علی فلسفی، پیش‌گویی‌های آخرالزمان، ص۲۰، مشهد به خط‌ هاشمی‌نژاد، چ۶، ۱۳۶۰ش.
[۱۹] علی فلسفی، پیش‌گویی‌های آخرالزمان، ص۱۵ - ۱۶، مشهد به خط‌ هاشمی‌نژاد، چ۶، ۱۳۶۰ش.


۵.۳ - نهضت امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه)

یکی از نشانه‌های آخرالزمان، نهضت جهانی امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه) است.این مسئله در ضمن روایاتی که از علی (علیه‌السلام) و رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) اشاره‌ای شده است و علمای نهضت امام (رحمة‌الله‌علیه) را از مصادق آن روایات شمرده‌اند.

۵.۴ - روایت اول

در کتاب ملاحم سید مولانا از کتاب ملاحم بن طاووس می‌نویسد: رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) فرمود: در آخرالزمان فتنه‌ها بر پا شود تا این‌که خانه‌ای باقی نماند، مگر آن‌که از آن فتنه به او برسد و مورد هتک و بی‌احترامی و زدن واقعه گردد و بعد سیّدی از عترت من خروج کند و آسایش و آزادی دهد.
[۲۰] علی فلسفی، پیش‌گویی‌های آخرالزمان، ص۱، مشهد به خط‌ هاشمی‌نژاد، چ۶، ۱۳۶۰ش.
[۲۱] علی فلسفی، پیش‌گویی‌های آخرالزمان، ص۱۱، مشهد به خط‌ هاشمی‌نژاد، چ۶، ۱۳۶۰ش.
[۲۲] علی فلسفی، پیش‌گویی‌های آخرالزمان، ص۲۰، مشهد به خط‌ هاشمی‌نژاد، چ۶، ۱۳۶۰ش.
[۲۳] علی فلسفی، پیش‌گویی‌های آخرالزمان، ص۱۵ - ۱۶، مشهد به خط‌ هاشمی‌نژاد، چ۶، ۱۳۶۰ش.


۵.۵ - روایت دوم

در روایت دیگری آمده است: شخصی از اهل قم مردم را به حق می‌خواند و گروهی مانند پاره‌های آهن به دور او گرد آیند.

حاصل آنکه بعضی از نشانه‌های ظهور امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) و اشراط‌ الساعة مشترک‌اند.


شایان ذکر است که در کتاب پیش‌گویی‌های آخرالزمان، پیشرفت‌های علمی و صنعتی، اختراعات و اکتشافات، از علایم آخرالزمان به حساب آمده است و این مطلب را مؤلف این کتاب از بعضی روایات استفاده کرده است که خود قابل دقت است.
[۲۵] علی فلسفی، پیش‌گویی‌های آخرالزمان، ص۱، مشهد به خط‌ هاشمی‌نژاد، چ۶، ۱۳۶۰ش.
[۲۶] علی فلسفی، پیش‌گویی‌های آخرالزمان، ص۱۱، مشهد به خط‌ هاشمی‌نژاد، چ۶، ۱۳۶۰ش.
[۲۷] علی فلسفی، پیش‌گویی‌های آخرالزمان، ص۲۰، مشهد به خط‌ هاشمی‌نژاد، چ۶، ۱۳۶۰ش.
[۲۸] علی فلسفی، پیش‌گویی‌های آخرالزمان، ص۱۵ - ۱۶، مشهد به خط‌ هاشمی‌نژاد، چ۶، ۱۳۶۰ش.



۱. محمد/سوره۴۷، آیه۱۸.    
۲. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۳۶، ص۴۰۸.    
۳. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۱، ص۴۵۰، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چ۱۴، ۱۳۷۵ش.    
۴. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۱، ص۱۶۵، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چ۱۴، ۱۳۷۵ش.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۱، ص۱۶۵، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چ۱۴، ۱۳۷۵ش.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۱، ص۱۶۵، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چ۱۴، ۱۳۷۵ش.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۱، ص۴۵۶ - ۴۵۹، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چ۱۴، ۱۳۷۵ش.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۱، ص۴۵۰، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چ۱۴، ۱۳۷۵ش.    
۹. سبحانی، جعفر، الالهیات، ج۴، ص۲۴۲-۲۵۰.
۱۰. قمی، شیخ عباس، منتهی‌الآمال، ج۲، ص۸۷۳ـ۸۷۹، قم، هجرت، ۱۳۷۳ ش، چ۸.
۱۱. قمی، شیخ عباس، منتهی‌الآمال، ج۲، ص۸۷۳ـ۸۷۹، قم، هجرت، ۱۳۷۳ ش، چ۸.
۱۲. علی فلسفی، پیش‌گویی‌های آخرالزمان، ص۱، مشهد به خط‌ هاشمی‌نژاد، چ۶، ۱۳۶۰ش.
۱۳. علی فلسفی، پیش‌گویی‌های آخرالزمان، ص۱۱، مشهد به خط‌ هاشمی‌نژاد، چ۶، ۱۳۶۰ش.
۱۴. علی فلسفی، پیش‌گویی‌های آخرالزمان، ص۲۰، مشهد به خط‌ هاشمی‌نژاد، چ۶، ۱۳۶۰ش.
۱۵. علی فلسفی، پیش‌گویی‌های آخرالزمان، ص۱۵ - ۱۶، مشهد به خط‌ هاشمی‌نژاد، چ۶، ۱۳۶۰ش.
۱۶. علی فلسفی، پیش‌گویی‌های آخرالزمان، ص۱، مشهد به خط‌ هاشمی‌نژاد، چ۶، ۱۳۶۰ش.
۱۷. علی فلسفی، پیش‌گویی‌های آخرالزمان، ص۱۱، مشهد به خط‌ هاشمی‌نژاد، چ۶، ۱۳۶۰ش.
۱۸. علی فلسفی، پیش‌گویی‌های آخرالزمان، ص۲۰، مشهد به خط‌ هاشمی‌نژاد، چ۶، ۱۳۶۰ش.
۱۹. علی فلسفی، پیش‌گویی‌های آخرالزمان، ص۱۵ - ۱۶، مشهد به خط‌ هاشمی‌نژاد، چ۶، ۱۳۶۰ش.
۲۰. علی فلسفی، پیش‌گویی‌های آخرالزمان، ص۱، مشهد به خط‌ هاشمی‌نژاد، چ۶، ۱۳۶۰ش.
۲۱. علی فلسفی، پیش‌گویی‌های آخرالزمان، ص۱۱، مشهد به خط‌ هاشمی‌نژاد، چ۶، ۱۳۶۰ش.
۲۲. علی فلسفی، پیش‌گویی‌های آخرالزمان، ص۲۰، مشهد به خط‌ هاشمی‌نژاد، چ۶، ۱۳۶۰ش.
۲۳. علی فلسفی، پیش‌گویی‌های آخرالزمان، ص۱۵ - ۱۶، مشهد به خط‌ هاشمی‌نژاد، چ۶، ۱۳۶۰ش.
۲۴. قمی، شیخ عباس، سفینة البحار، ج۷، ص۳۵۸.    
۲۵. علی فلسفی، پیش‌گویی‌های آخرالزمان، ص۱، مشهد به خط‌ هاشمی‌نژاد، چ۶، ۱۳۶۰ش.
۲۶. علی فلسفی، پیش‌گویی‌های آخرالزمان، ص۱۱، مشهد به خط‌ هاشمی‌نژاد، چ۶، ۱۳۶۰ش.
۲۷. علی فلسفی، پیش‌گویی‌های آخرالزمان، ص۲۰، مشهد به خط‌ هاشمی‌نژاد، چ۶، ۱۳۶۰ش.
۲۸. علی فلسفی، پیش‌گویی‌های آخرالزمان، ص۱۵ - ۱۶، مشهد به خط‌ هاشمی‌نژاد، چ۶، ۱۳۶۰ش.




سایت ‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «نشانه‌های آخرالزمان»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۵/۰۲.    







جعبه ابزار