نشانه بودن زمین بر قدرت خدا
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: قرآن،
حدیث، حکمت، قدرت.
پرسش: قرآن و احادیث،
قدرت و
حکمت خدا را چگونه با
زمین نشان داده‌اند؟
قرآن و احادیث اسلامی در تبیین شگفتی‌های زمین و نشانه بودنِ آن بر قدرت و حکمت آفریدگار جهان، نکات مهمّی را مطرح کرده‌اند که اینک توضیح کوتاهی در‌باره چهار مورد از آنها ارائه می‌گردد:
نخستین نکته‌ای که در مطالعه زمین قابل توجّه است، رها بودن آن در فضا و کنترل آن به‌وسیله قوّه جاذبه است. قرآن، این پدیده اعجاب‌انگیز را یکی از نشانه‌های توانایی و تدبیر آفریدگار حکیم جهان می‌داند:
«وَ مِنْ ءَایَاتِهِ اَن تَقُومَ السَّمَآءُ وَ الْاَرْضُ بِاَمْرِهِ؛
و از نشانه‌های او، این است که آسمان و زمین، به فرمان او می‌ایستند.»
این آیه به‌روشنی دلالت دارد که
کرات آسمانی و زمین، بدون ستون و بدون پیوند مادّی (محسوس) و تنها به فرمان خداوند متعال، در فضا استوارند.
در آیه‌ای دیگر، تأکید شده که تنها
خداوند است که آسمان‌ها و زمین را نگهبانی می‌کند و مانع از سقوط آنها می‌شود:
«اِنَّ اللَّهَ یُمْسِکُ السَّمَاوَاتِ وَ الْاَرْضَ اَن تَزُولَا؛
خداوند، آسمان‌ها و زمین را نگه می‌دارد تا نیفتند.»
احادیث اسلامی نیز با الهام از این آیات، موضوع معلّق بودن زمین در فضا را با تعابیری مانند: «بسط الارض علی الهواء بغیر ارکان؛
زمین را در فضا بی‌هیچ ستونی گسترانید»، «اقامها بغیر قوائم و رفعها بغیر دعائم؛
آن را بدون پایه برپا داشت و بدون ستون بر‌افراشت»، «اقام الارض بغیر سند؛
زمین را بی‌هیچ تکیه گاهی برپا داشت» و «استقرّت الارضونَ باوتادها فوق الماء؛
زمین‌ها با میخ‌هایشان بر روی آب قرار گرفتند» به‌روشنی، بیان کرده‌اند.
نکته مهم و قابل توجّه، چگونگی اجرای امر الهی در استوار ماندن کرات آسمانی و زمین در فضا و باقی ماندن آنها در مدار خویش است که در دو
آیه دیگر توضیح داده شده است:
«اللَّهُ الَّذِی رَفَعَ السَّمَاوَاتِ بِغَیْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا؛
خدا کسی است که آسمان‌ها را بدون ستون‌هایی که آنها را ببینید، بر افراشت».
«خَلَقَ السَّمَاوَاتِ بِغَیْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا؛
آسمان‌ها را بدون ستون‌هایی که آنها را ببینید، آفرید.»
این دو آیه، چگونگی «فرمان» و «نگه‌داشتن» خداوند را (که در آیات قبلی آمده بود) این‌گونه توضیح می‌دهند که جلوگیری از سقوط آسمان‌ها و زمین، به فرمان خدا و به وسیله پایه‌هایی نامرئی است که در دانش امروز، «
قوّه جاذبه» نامیده می‌شود. از این‌رو، وقتی یکی از
اصحاب امام رضا (علیه‌السّلام) به نام
حسین بن خالد از ایشان در باره سخن خداوند متعال: «وَ السَّمَآءِ ذَاتِ الْحُبُکِ؛
سوگند به آسمان مشبّک» می‌پرسد، امام (علیه‌السّلام) انگشتانش را به هم قلّاب می‌کند و می‌فرماید:
«هِیَ مَحبوکَةٌ الَی الاَرضِ؛ آسمان
[بدین گونه
] به زمین، تنیده شده است.»
حسین بن خالد مجدّدا سؤال می‌کند که: چگونه به زمین تنیده شده است، در صورتی که خداوند می‌فرماید: «رَفَعَ السَّمَاوَاتِ بِغَیْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا؛ آسمان‌ها را بدون ستون‌هایی که آنها را ببینید، بر افراشت»؟
امام (علیه‌السّلام) در پاسخ می‌فرماید:
سُبحانَ اللّهِ! الَیسَ اللّهُ یَقولُ: «بِغَیْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا»
سبحان اللّه! مگر خدا نمی‌فرماید: «بدون ستون‌هایی که آنها را ببینید»؟!
حسین پاسخ می‌دهد: آری.
امام (علیه‌السّلام) می‌فرماید:
«ثَمَّ عَمَدٌ وَ لکِن لا تَرَونَها؛
آن جا ستون‌هایی وجود دارد؛ امّا شما آنها را نمی‌بینید.»
یکی دیگر از نشانه‌های حکمت و تدبیر در آفرینش زمین، آرامش آن است. هنگامی به اهمّیت این موضوع پی خواهیم برد که بدانیم این سفینه بزرگ فضایی با وزنی برابر ۶۶۰۰ میلیارد میلیارد تُن که امروزه نزدیک به شش میلیارد مسافر دارد، با سرعتی معادل ۱۴۴۰ کیلومتر در ساعت در
حرکت وضعی و ۰۰۰/۷۰ کیلومتر در ساعت در
حرکت تبعی و ۲۸۰/۱۰۷ کیلومتر در
حرکت انتقالی، در فضا حرکت می‌کند؛ امّا با همه این حرکات، کاملاً آرام است.
آیات قرآن و احادیث اسلامی، مکرّر به این نکته بسیار مهمّ توحیدی اشاره کرده و مردم را به تأمّل در آن فرا خوانده‌اند.
زمین از دو جهت در معرض لرزش و تکانِش شدید و متلاشی شدن قرار دارد:
الف ـ حرکت‌های سریع و گوناگونِ وضعی، تبعی و انتقالی.
ب ـ گازهای متراکمی که در درون آن با شدّت تمام، آماده انفجارند.
از این‌رو،
زمین، نیازمند رشته‌های محکم و بادوام و میخ‌های بزرگ متناسب با حجم و وزن خود است تا قطعات مختلف آن را به هم پیوند دهند و مانع از لرزش و متلاشی شدن آن گردند.
تحقیقات علمی نشان می‌دهند که این رشته‌های بادوام و میخ‌های محکم، کوه‌ها هستند که با ریشه‌های عمیق و وزن سنگین خود، موجب استحکام و آرامش زمین می‌شوند.
قرآن کریم در سه مورد، فایده کوه‌ها را جلوگیری از تکانِش زمین و مردم، بیان کرده و
امام علی (علیه‌السّلام) آنها را بسیار دقیق و زیبا تفسیر و تبیین نموده است.
همه یا عمده مواردی که در قرآن و احادیث به عنوان نشانه‌های
خداشناسی در زمین بدانها اشاره شده (مانند: نیروی جاذبه، آرامش زمین، معادن،
شب،
روز،
باد،
ابر،
باران،
گیاه)، در واقع، تدبیرهایی هستند که در نظام آفرینش، جهت آماده‌سازی زمین برای زندگی انسان به‌کار رفته‌اند.
حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «نشانه بودن زمین بر قدرت خدا» تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۳/۲۵.
