نارضایتی فاطمه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: نارضایتی، حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها، ابوبکر، عمر، عفو، رضایت.
پرسش: آیا حضرت زهرا ـ سلام‌الله‌علیها ـ از عمر، ابو بکر ابراز رضایت کردند؟
پاسخ:
عدم رضایت حضرت زهرا ـ سلام‌الله‌علیها ـ دختر گرامی
رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله از خلیفه اول و دوم در روایات نقل شده است. اگر چه عمر و ابوبکر برای دریافت رضایت از کارها و
اعمال خود به حضور حضرت زهرا ـ سلام‌الله‌علیها ـ رسیدند؛ اما حضرت فاطمه ـ سلام‌الله‌علیها ـ هرگز آنان را نبخشیدند و از آنان ابراز رضایت نکردند. دلیل این کار آن است که بخشش آن حضرت مربوط به ظلم‌هایی است که نسبت به حقوق فردی و شخصی ایشان مرتکب می‌شدند و عدم گذشت ایشان در مورد خلیفه اول و دوم به جهت مخالفت عالمانه آنان با دستورات پیامبر از جمله جانشینی امام علی ـ علیه‌السلام ـ بوده است و این حق مکتبی، دینی و اجتماعی است نه حق فردی. اگر حضرت زهرا ـ سلام‌الله‌علیها ـ از این
انحراف بزرگ چشم‌پوشی می‌کردند ممکن بود بعضی از نسل‌های آینده بگویند که کار آنان اشکال چندانی نداشته است. علاوه بر اینکه این افراد گرچه به زبان عذرخواهی کردند، ولی واقعاً از اعمال خود پشیمان نبودند؛ زیرا برای جبران اشتباهات خود و باز گرداندن منصب امامت به
امام علی علیه‌السلام و باز گرداندن دیگر حقوق غصب شده نظیر فدک، اقدامی انجام ندادند.
عدم رضایت
حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها دختر گرامی رسول خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ از خلیفه اول و دوم مطلب مسلمی است که در
روایات نقل شده است. توجه شما را به روایتی در این زمینه جلب می‌کنیم:
حَدَّثَنَا عَلِیُّ بْنُ أَحْمَدَ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُوالْعَبَّاسِ أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ عَمْرِو بْنِ أَبِی الْمِقْدَامِ وَ زِیَادِ بْنِ عَبْدِاللَّهِ قَالَا أَتَی رَجُلٌ أَبَا عَبْدِاللَّهِ ـ علیه‌السلام ـ فَقَالَ لَهُ یَرْحَمُکَ اللَّه.... فَلَمَّا مَرِضَتْ فَاطِمَةُ ـ سلام‌الله‌علیها ـ مَرَضَهَا الَّذِی مَاتَتْ فِیهِ أَتَیَاهَا عَائِدَیْنِ وَ اسْتَأْذَنَا عَلَیْهَا فَأَبَتْ أَنْ تَأْذَنَ لَهُمَا فَلَمَّا رَأَی ذَلِکَ أَبُوبَکْرٍ أَعْطَی اللَّهَ عَهْداً لَا یُظِلُّهُ سَقْفُ بَیْتٍ حَتَّی یَدْخُلَ عَلَی فَاطِمَةَ ـ علیهاالسلام ـ وَ یَتَرَاضَاهَا فَبَاتَ لَیْلَةً فِی الصَّقِیعِ مَا أَظَلَّهُ شَیْ‌ءٌ ثُمَّ إِنَّ عُمَرَ أَتَی عَلِیّاً ـ علیه‌السلام ـ فَقَالَ لَهُ إِنَّ أَبَا بَکْرٍ شَیْخٌ رَقِیقُ الْقَلْبِ وَ قَدْ کَانَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ فِی الْغَارِ فَلَهُ صُحْبَةٌ وَ قَدْ أَتَیْنَاهَا غَیْرَ هَذِهِ الْمَرَّةِ مِرَاراً نُرِیدُ الْإِذْنَ عَلَیْهَا وَ هِیَ تَأْبَی أَنْ تَأْذَنَ لَنَا حَتَّی نَدْخُلَ عَلَیْهَا فَنَتَرَاضَی فَإِنْ رَأَیْتَ أَنْ تَسْتَأْذِنَ لَنَا عَلَیْهَا فَافْعَلْ قَالَ نَعَمْ فَدَخَلَ عَلِیٌّ عَلَی فَاطِمَةَ ـ سلام‌الله‌علیها ـ فَقَالَ یَا بِنْتَ رَسُولِ اللَّهِ قَدْ کَانَ مِنْ هَذَیْنِ الرَّجُلَیْنِ مَا قَدْ رَأَیْتِ وَ قَدْ تَرَدَّدَا مِرَاراً کَثِیرَةً وَ رَدَدْتِهِمَا وَ لَمْ تَأْذَنِی لَهُمَا وَ قَدْ سَأَلَانِی أَنْ أَسْتَأْذِنَ لَهُمَا عَلَیْکِ فَقَالَتْ وَ اللَّهِ لَا آذَنُ لَهُمَا وَ لَا أُکَلِّمُهُمَا کَلِمَةً مِنْ رَأْسِی حَتَّی أَلْقَی أَبِی فَأَشْکُوَهُمَا إِلَیْهِ بِمَا صَنَعَاهُ وَ ارْتَکَبَاهُ مِنِّی قَالَ عَلِیٌّ ع فَإِنِّی ضَمِنْتُ لَهُمَا ذَلِکِ قَالَتْ إِنْ کُنْتَ قَدْ ضَمِنْتَ لَهُمَا شَیْئاً فَالْبَیْتُ بَیْتُکَ وَ النِّسَاءُ تَتْبَعُ الرِّجَالَ لَا أُخَالِفُ عَلَیْکَ بِشَیْ‌ءٍ فَأْذَنْ لِمَنْ أَحْبَبْتَ فَخَرَجَ عَلِیٌّ ـ علیه‌السلام ـفَأَذِنَ لَهُمَا فَلَمَّا وَقَعَ بَصَرُهُمَا عَلَی فَاطِمَةَ ـ سلام‌الله‌علیها ـ سَلَّمَا عَلَیْهَا فَلَمْ تَرُدَّ عَلَیْهِمَا وَ حَوَّلَتْ وَجْهَهَا عَنْهُمَا فَتَحَوَّلَا وَ اسْتَقْبَلَا وَجْهَهَا حَتَّی فَعَلَتْ مِرَاراً وَ قَالَتْ یَا عَلِیُّ جَافِ الثَّوْبَ وَ قَالَتْ لِنِسْوَةٍ حَوْلَهَا حَوِّلْنَ وَجْهِی فَلَمَّا حَوَّلْنَ وَجْهَهَا حَوَّلَا إِلَیْهَا فَقَالَ أَبُوبَکْرٍ یَا بِنْتَ رَسُولِ اللَّهِ إِنَّمَا أَتَیْنَاکِ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِکِ وَ اجْتِنَابَ سَخَطِکِ نَسْأَلُکِ أَنْ تَغْفِرِی لَنَا وَ تَصْفَحِی عَمَّا کَانَ مِنَّا إِلَیْکِ قَالَتْ لَا أُکَلِّمُکُمَا مِنْ رَأْسِی کَلِمَةً وَاحِدَةً حَتَّی أَلْقَی أَبِی وَ أَشْکُوَکُمَا إِلَیْهِ وَ أَشْکُوَ صُنْعَکُمَا وَ فِعَالَکُمَا وَ مَا ارْتَکَبْتُمَا مِنِّی.
•••
امام صادق علیه‌السلام در روایتی از دیدار عمر و ابوبکر با حضرت زهرا ـ سلام‌الله‌علیها ـ به منظور عذرخواهی گزارش فرموده است. این دیدار با وساطت
حضرت علی علیه‌السلام انجام شد. در این
روایت آمده است: هنگامی که چشم آنان به حضرت زهرا ـ سلام‌الله‌علیها ـ افتاد، به او سلام کردند؛ اما زهرا جواب
سلام آنان را نداد و صورت خود را از آنان برگرداند!. پس آن دو نفر جای خود را عوض کرده و در مقابل حضرت زهرا ـ سلام‌الله‌علیها ـ نشستند، چند بار این کار تکرار شد!. تا اینکه حضرت زهرا ـ سلام‌الله‌علیها ـ گفت: علی جان پرده را بینداز ! و به زنانی که در پیرامونش بودند فرمود: صورت مرا برگردانید وقتی صورتش را برگرداندند، مجدداً
عمر و ابوبکر به‌سوی او آمدند ! ابوبکر گفت: ای دختر رسول خدا! ما آمده‌ایم تا رضایت شما را جلب کنیم و از نارضایتی شما برحذر باشیم. از شما درخواست بخشش و گذشت داریم !. حضرت زهرا فرمود: "یک کلمه با شما
سخن نخواهم گفت تا پدرم را ملاقات کنم و شکایت کارها و ظلم‌هایی را که در
حق من کرده‌اید، به آن حضرت بیان کنم."
مطابق این روایت اگرچه عمر و
ابوبکر برای دریافت رضایت از کارها و اعمال خود به حضور حضرت زهرا ـ سلام‌الله‌علیها ـ رسیدند، اما حضرت فاطمه ـ سلام‌الله‌علیها ـ هرگز آنان را نبخشیدند و از آنان ابراز رضایت نکردند.
هم‌چنین در روایات دیگر وارد شده است که حضرت زهرا با
وصیت و
سفارش حضرت علی ـ علیه‌السلام ـ به اینکه مراسم تجهیز و تدفین ایشان در شب برگزار شود، از حضور این افراد در تشییع جنازه خود جلوگیری نمودند.!
اما چرا حضرت زهرا ـ علیهاالسلام ـ با آن مقام
عصمت و با آن
لطف و مهربانی و گذشت و بخششی که در سیره ایشان ثبت شده است، این دو نفر را نبخشیدند؟ باید بگوییم لطف و مهربانی و گذشت و بخشش آن حضرت مربوط ظلم‌هایی است که افراد نا آگاه نسبت به حقوق فردی و شخصی ایشان مرتکب می‌شدند. در چنین مواردی ایشان نه‌تنها از کسی کینه‌ای به دل نمی‌گرفتند که برای
هدایت او از صمیم دل و از روی عطوفت و مهربانی
دعا می‌کردند.
اما عدم گذشت ایشان در مورد خلیفه اول و دوم به این جهت بوده است که اینان دستورات پیامبر را زیر پا گذاشتند و علی‌رغم اینکه خود در مواقع و زمان‌های مختلف شاهد تصریح
پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله به جانشینی امام علی ـ علیه‌السلام ـ بودند، اما عالمانه و از روی عمد این فرمان را زیر پا گذاشتند و
امامت حضرت علی را نادیده گرفتند و با این کار خود در
حق پیامبر و همه مسلمانان و همه بشریت
ظلم کردند! و با این کار خود دیگر قابل
عفو نبودند. بنابراین اینجا مسئله بسیار فراتر از یک اذیت و آزار شخصی بوده است تا آن حضرت آنان را مورد عفو قرار دهد. از طرف دیگر اگر حضرت زهرا از این انحراف بزرگ چشم‌پوشی کرده و آنان را مورد عفو قرار می‌دادند، ممکن بود بعضی نسل‌های آینده از این کار ایشان استفاده کنند که حضرت زهرا هیچ‌گونه اعتراضی به این اعمال نداشته‌اند. علاوه بر اینکه این افراد گرچه به
زبان عذرخواهی کردند، ولی واقعاً از اعمال خود پشیمان نبودند؛ زیرا درصدد جبران اشتباهات خود و باز گرداندن منصب امامت به امام علی ـ علیه‌السلام ـ و باز گرداندن دیگر حقوق غصب شده نظیر
فدک، اقدامی انجام ندادند! درحالی‌که شرط
توبه واقعی این است که اعمال ناشایست گذشته را جبران نماید. بنابراین حضرت زهرا ـ سلام‌الله‌علیها ـ برای آگاهی دادن به همه نسل‌های جویای حقیقت که تا
قیامت می‌آیند و
تاریخ را مطالعه می‌کنند، این موضع را اختیار کردند.
پایگاه اسلام کوئست.
