موفی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: خداوند،
قرآن،
حدیث.
پرسش: صفات مُتوفّی و مُوفی و مُوفّی
خداوند را توضیح دهید؟
صفت «مُتوفّی (تمام گیرنده)»،
اسم فاعل از «توفّی، یتوفّی» و صفت «مُوفی (وفا کننده)»، اسم فاعل از «اوفی، یُوفی» و صفت «مُوَفّی (تمام دهنده)»، اسم فاعل از «وفّی، یوفّی» است.
هر سه واژه، از ریشه «وفی» برگرفته شدهاند که بر کامل کردن و تمام کردن دلالت میکند. واژه «وفاء»، بهمعنای تمام کردن پیمان و کامل کردن شرط، از همین ریشه است. وقتی گفته میشود: «توفّیتُ الشیء و استوفیتُه»، که تمام چیزی را برداشته باشی، به گونهای که چیزی از آن را رها نکرده باشی. از همین ریشه است که در مورد مُرده میگویند: «توفّاه اللّه؛ خدا
[
روح]
او را به تمامی گرفت». دو جمله «اوفاه حقّه» و «وفّاه» به یک معناست؛ یعنی: حقّ او را بطور کامل به او داد.
مشتقّات ریشه «وفی»، ۲۲ بار در
قرآن کریم آمده و به خدای متعال، نسبت داده شده است، و صفت «مُتوفّی» یک بار و صفت «موفّی» یک بار به صورت جمع، بکار رفته است.
در قرآن کریم، تَوَفّیِ خدا در مورد
نفس انسان، هنگام
مرگ و
خواب، و نیز در مورد
عیسی بن مریم (علیهماالسلام) و رهایی او از دست مخالفان، بکار رفته است. به نظر میرسد در همه این موارد، منظور، گرفتن و برداشتنِ مورد توفّی بهصورت کامل و حفظ آن از آفات است.
در قرآن کریم، مُوفی بودن و مُوَفّی بودن خدا نسبت به
پیمان، اعمال، پاداشها، روزیها و
حساب، آمده است. چنین مینماید که در همه این موارد، مقصود، بخشیدن موارد یاد شده به صورت کامل است. برای مثال، وقتی قرآن کریم میگوید: «وَ اَوْفُواْ بِعَهْدِی اُوفِ بِعَهْدِکُمْ؛
به پیمان من وفا کنید تا به پیمان شما وفا کنم»، مقصود این است که اگر انسانها به پیمان خود عمل کنند، خدا نیز بطور کامل به پیمان خود عمل میکند و به وعدهاش بطور کامل، عمل خواهد کرد.
حدیثنت، برگرفته از مقاله «موفی» تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۳/۱.