مسخ از منظر علامه طباطبائی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: علامه طباطبائی،
مسخ.
پرسش: نظر علامه طباطبائی در مورد مسخ چیست؟
پاسخ: علامه طباطبائی مسخی را که علامه طباطبائی پذیرفته است مسخی است که اگر انسانی را فرض کنیم، که صورت انسانیش به صورت نوعی دیگر از انواع حیوانات؛ مانند
میمون، و
خوک، مبدل شده باشد، و صورت حیوانیت روی صورت انسانیتش نقش بسته باشد، چنین کسی انسانی است خوک نما، و یا انسانی است میمون نما، نه این که به کلی انسانیتش باطل گشته باشد.
علامه طباطبائی بر اساس برخی از آیات
قرآن «فقلنا لهم کونوا قردة».
و روایات اهل بیت (علیه‌السّلام) : محمد بن یحیی عن احمد بن محمد عن محمد بن الحسن الاشعری عن ابی الحسن الرضا قال: الفیل مسخ کان ملکا زناء و الذئب مسخ کان اعرابیا دیوثا و الارنب مسخ کانت امراة تخون زوجها و لا تغتسل من حیضها و الوطواط مسخ کان یسرق تمور الناس و القردة و الخنازیر قوم من بنی اسرائیل اعتدوا فی السبت و الجریث و الضب فرقة من بنی اسرائیل لم یؤمنوا حیث نزلت المائدة علی عیسی ابن مریم فتاهوا فوقعت فرقة فی البحر و فرقة فی البر و الفارة فهی الفویسقة و العقرب کان نماما و الدب و الزنبور کانت لحاما یسرق فی المیزان»
مسخ را در یک نوع و معنای خاص آن پذیرفته است. (زیرا برخی از انواع مسخ از نظر حکم همانند نسخ است که قابل پذیرش نیست.) مسخی را که وی پذیرفته این است که اگر انسانی را فرض کنیم، که صورت انسانیش به صورت نوعی دیگر از انواع حیوانات؛ مانند میمون، و خوک، مبدل شده باشد، و صورت حیوانیت روی صورت انسانیتش نقش بسته باشد، چنین کسی انسانی است خوک نما، و یا انسانی است میمون نما، نه این که به کلی انسانیتش باطل گشته، و ماهیتش تبدیل به خوک و میمون شده باشد. این نوع از تغییر ذات و مسخ قابل پذیرش است؛ زیرا وقتی انسان در اثر تکرار عمل، صورتی از صورت‌های ملکات را کسب کند، نفسش بهمان صورت متصور می‌شود، و هیچ دلیلی نداریم بر محال بودن این که نفسانیات و صورت‌های نفسانی همان طور که در
آخرت مجسم می‌شود، در دنیا نیز از باطن به ظاهر در آمده، و مجسم شود.
علاوه بر این، نفس انسانیت که در اول حدوثش هیچ نقشی نداشت، اما قابل و پذیرای هر نقشی بود، می‌تواند به صورت‌های خاصی متنوع شود، بعد از ابهام مشخص، و بعد از اطلاق مقید شود. بنابر این همان طور که گفته شد، انسان مسخ شده، انسان است اما مسخ شده، نه این که مسخ شده‌ای فاقد انسانیت باشد.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «نسخ از منظر علامه طباطبائی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱/۱۴.
