مرگ جاهلیت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: مردن، مرگ جاهلیت، ضرورت وجود امام، شناخت امام، بیعت، بیعت‌کننده، بیعت‌شونده، جایگاه پیامبر صلي‌الله‌عليه‌وآله، روایات، اهل بیت عليهم‌السلام.
پرسش: حدیثی را که اهل سنت در مسئله بیعت
روایت می‌کنند (هر که بمیرد و در گردن او بیعتی نباشد، به مرگ جاهلیت مرده است) آیا این حدیث شامل حال پیامبر می‌شود یا نه؟ سؤال بنده این است که اگر این حدیث شامل حال خود پیامبر می‌شود، چرا در زمان خودش کسی را جانشین انتخاب نکرد؟ از دیدگاه سنی‌ها؟
پاسخ: بیعت دو طرف دارد: یک طرف آن که پی‌روی‌کننده و طرف دیگر آن پی‌روی شده (رسول یا امام) است و با توجه به این‌که پیامبر، رهبر و امام است، بر همین اساس است که پیامبر بیعت‌شونده است نه بیعت‌کننده؛ از‌این‌رو بدیهی است که منظور این روایت (که در پرسش آمده) تنها شناختن صرف امام نیست؛ بلکه پی‌روی و حرکت در راه پیامبر و
امام است.
در نتیجه این حدیث، خود پیامبر ـ صلي‌الله‌عليه‌وآله ـ را شامل نمی‌شود؛ زیرا او کسی است که با او بیعت می‌شود، نه این‌که بیعت‌کننده باشد؛ اما در مورد نصب جانشین برای بعد از خودش این با دلیل قطعی ثابت شده است که پیامبر ـ صلي‌الله‌عليه‌وآله ـ
امیرالمؤمنین علیه‌السلام را برای جانشینی خود نصب نموده است. برای توضیح بیش‌تر در این رابطه به پاسخ تفصیلی مراجعه نمایید.
برای تبیین مسئله، پرداختن به چند نکته ضروری است:
۱. مفهوم بیعت؛
۲. جایگاه پیامبر
اسلام ـ صلي‌الله‌عليه‌وآله ـ در جامعه اسلامی؛
۳. روایاتی که از
اهل بیت علیهم‌السلام پیرامون ضرورت شناخت امام ـ عليه‌السلام ـ وارد شده است.
برخی گفتند: مبایعه از ریشه "بیع" است که به باب مفاعله رفته است. این‌گونه بود که وقتی می‌خواستند با پیامبر یا امام
بیعت کنند، برای تأکید بر این مسئله دست ایشان را می‌گرفتند که این
عمل شبیه به عمل فروشنده و مشتری بود که هنگام
معامله دست هم دیگر را می‌گرفتند، اما در عرف، بیعت عبارت است از: پیمان با پیامبر یا امام به‌گونه‌ای که در همه امور مطیع اوامر او بوده و هیچ‌گونه
اختلافی با او نداشته باشند.
بیعت دو طرف دارد؛ یک طرف آن پی‌روی‌کننده و طرف دیگر آن پی‌روی‌شده (رسول یا امام) است و با توجه به این‌که پیامبر، رهبر و امام است و خداوند می‌فرماید: "
محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله پدر هیچ‌یک از
مردان شما نبوده و نیست؛ ولی رسول خدا و ختم‌کننده و آخرین
پیامبران است و خداوند به همه چیز آگاه است"،
بر همین اساس است که پیامبر بیعت‌شونده است نه بیعت‌کننده؛ از‌این‌روست که
قرآن از این نوع بیعت
سخن می‌گوید:" کسانی که با تو بیعت می‌کنند (در حقیقت) تنها با خدا بیعت می‌نمایند، و دست خدا بالای دست آنهاست پس هرکس
پیمان‌شکنی کند، تنها به زیان خود پیمان شکسته است و آن کس که نسبت به عهدی که با
خدا بسته وفا کند، به‌زودی
پاداش عظیمی به او خواهد داد".
باز خداوند می‌فرماید:"خداوند از
مؤمنان ـ هنگامی که در زیر آن درخت با تو بیعت کردند راضی و خشنود شد خدا آن‌چه را در درون دل‌هایشان (از
ایمان و
صداقت) نهفته بود می‌دانست؛ از‌این‌رو
آرامش را بر دل‌هایشان نازل کرد و پیروزی نزدیکی به‌عنوان پاداش نصیب آنها فرمود".
این سخن ما را از روایاتی که از منابع
شیعه رسیده تأیید می‌نماید: کسی که بمیرد و امام زمانش را نشناسد، به مرگ جاهلیت مرده است.
بدیهی است که منظور این
روایات تنها شناختن امام نیست؛ بلکه پی‌روی و حرکت در راه پیامبر و امام است.
در نتیجه این
حدیث، خود پیامبر ـ صلي‌الله‌عليه‌وآله ـ را شامل نمی‌شود؛ زیرا او کسی است که با او بیعت می‌شود، نه این‌که بیعت کننده باشد.
اما در مورد نصب جانشین برای بعد از خودش این با دلیل قطعی ثابت شده است که پیامبر ـ صلي‌الله‌عليه‌وآله ـ
امیر المؤمنین علیه‌السلام را برای جانشینی خود نصب نموده است که ما در این مورد پیش از این در پرسش‌های مشابه به بحث پرداختیم و شما می‌توانید برای اطلاع بیش‌تر به نمایه "امامت علی در خطبه غدیر شماره ۶۸۲۲ (سایت:۶۹۰۹) "، "نظر عالمان اهل سنت در مورد غدیر خم شماره ۶۸۸۹ (کاربر) "، "آیه سوم سوره مائده (الیوم اکملت لکم دینکم) و حادثه غدیر شماره ۷۴۴۵ (سایت:۸۲۵۸) "، "احتجاج امام علی ـ عليه‌السلام ـ بر حق خلافت خود شماره ۳۰۲۱ (سایت:۳۶۵۷) "، "اشاره به امامت حضرت علی ـ عليه‌السلام ـ در نهج البلاغه شماره ۶۴۳۷ (سایت:۶۶۵۰) " و "امامت حضرت علی ـ عليه‌السلام ـ شماره ۷۲۷۷ (سایت:۷۵۵۴) " که در همین سایت موجود است مراجعه نمایید.
پایگاه اسلام کوئست.
