• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مراد از نوع جهنم

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: جهنم، درجات جهنم، مراتب جهنم.

پرسش: چند نوع جهنم داریم؟

پاسخ: جهنم اسم‌های گوناگونی دارد و گاهی هم اسم بعضی مرتبه‌ها و قسمت‌ها در قرآن آمده، اگر مراد از نوع، در سؤال مجموع مراتب باشد، فقط یک جهنم داریم و اگر مراد مراتب جهنم باشد، دارای هفت طبقه و هفت مرتبه است و هر مرتبه ممکن است مراتبی داشته باشد.



قبل از پرداختن به پاسخ، نخست این نکته قابل یادآوری است که چنان‌که از بعضی آیات و روایات استفاده می‌شود، بهشت دارای درجات و به تعبیری دارای درجات عرضی است (متن روایت این است «وَإِنَّ اللَّهَ وَضَعَ الْجِنَانَ عَلَى الْعَرْضِ ...». و جهنم دارای درکات رو به پایین است.

۱.۱ - کلام خداوند

قرآن می‌فرماید: «منافقین در پایین‌ترین و سخت‌ترین طبقات قرار دارند». پس بهشت درجاتی دارد و دوزخ نیز درکاتی.
[۶] قرائتی، محسن، معاد، ص۳۷۰، مؤسسه در راه حق، جامعه مدرسین.



پس از این مقدمه جواب این است که اگر مراد از نوع جهنم، مجموع مراتب و درکات جهنم باشد، یک نوع جهنم بیشتر نداریم. منتهی این یک نوع جهنم به اعتبار مراتب اسم‌های مختلفی دارد و اگر مراد از نوع جهنم، هر یک از مراتب جهنم باشد، جهنم دارای هفت طبقه (درکه) و هفت مرتبه است که هر مرتبه اسم خاص خودش را دارد.

۲.۱ - روایتی از امام علی

چنان‌که امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) فرمود: «جهنم دارای هفت در است که هر یک مخصوص یک طبقه از طبقات جهنم است که روی هم قرار گرفته‌اند و یکی از دست‌های خود را روی دست دیگر قرار داده، فرمود: طبقات جهنم به این صورت است و اما بهشت را در عرض هم قرار داده است؛ ولی آتش دارای هفت طبقه می‌باشد: ۱. طبقه زیرین آن، جهنم است؛ ۲. بعد از آن نطی (شعله زیاد) است و بعد از آن حطمه (آتشی که از درون شعله‌ور می‌شود.) و بعد از آن سقر و بالاتر از سقر، جحیم و بعد از آن سعیر و بالاترین طبقه آن‌، هاویه باشد.
در بعضی روایات دارد که بالاترین طبقه، جهنم است و پایین‌ترین آن‌، هاویه است.

۲.۲ - روایتی دیگر

و مؤید این مطلب (که جهنم هفت طبقه دارد) روایاتی است که می‌فرمایند: بهشت دارای هشت در (چون هشت درجه دارد) و جهنم دارای هفت درب است که هر گروهی از یکی از آن درها وارد جهنم می‌شود.


قابل یادآوری است که هر طبقه ممکن است که دارای مراتب و نقاط مختلفی باشد؛ چنان‌که می‌خوانیم ویل چاهی است در جهنم یا «حصینه» شهری است در یکی از طبقات جهنم و یا سجّین زندان بدکاران است در یکی از مرتبه‌ها و...


خلاصه مطلب این است که جهنم اسم‌های مختلفی دارد و گاهی هم اسم بعضی مرتبه‌ها و قسمت‌ها در قرآن آمده، اگر مراد از نوع، در سؤال مجموع مراتب باشد، فقط یک جهنم داریم و اگر مراد مراتب جهنم باشد، دارای هفت طبقه و هفت مرتبه است و هر مرتبه ممکن است مراتبی داشته باشد.


۱. تفسیر نمونه، آیت‌الله مکارم شیرازی و همکاران ـ (ناشر: دارالکتب الاسلامیة چاپ هشتم تاریخ نشر ۱۳۷۰ ش) ج۲۷/۱۹/۱۱/۲۳/۲۲ و...۱۸/۲۱/ و...۲۰....
۲. نهج‌البلاغه ـ مترجم محمد دشتی (ناشر مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امیرالمؤمنین). نامه ۲۷/۳ ـ خطبه ۱۰۹ و خطبه ۱۲۰ و خطبه ۸۳/۵۴ و خطبه ۱۸۳/۱۵.
۳. معاد، محسن قرائتی ـ (ناشر جامعه مدرسین).
۴. سیاحت غرب سرنوشت ارواح بعد از مرگ، آقا نجفی قوچانی ـ (ناشر نشر روح ـ تاریخ انتشار تابستان ۱۳۷۶).


۱. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۶۳.    
۲. انفال/سوره۸، آیه۴.    
۳. طه/سوره۲۰، آیه۷۵.    
۴. حویزی، عبد علی بن جمعه، تفسیر نورالثقلین، ج۴، ص۵۰۴، بالتعلیقه رسولی محلاتی، قم، مطبقة الحکمة.    
۵. نساء/سوره۴، آیه۱۴۵.    
۶. قرائتی، محسن، معاد، ص۳۷۰، مؤسسه در راه حق، جامعه مدرسین.
۷. حویزی، عبد علی بن جمعه، تفسیر نورالثقلین، ج۴، ص۵۰۴، بالتعلیقه رسولی محلاتی، قم، مطبقة الحکمة.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۲، ص۴۰۲، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۰ش.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۲، ص۴۶، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۰ش.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۶، ص۲۵۶، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۰ش.    




سایت ‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «مراد از نوع جهنم»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۴/۲۰.    







جعبه ابزار