• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مدفن امام حسن

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: امام حسن علیه‌السلام، مدفن.
پرسش: چرا دشمنان امام حسن ـ علیه‌السلام ـ اجازه ندادند که بدن مبارک آن حضرت بعد از شهادت کنار مرقد پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله ـ دفن شود؟
پاسخ: یکی از امامان معصوم و نوه بزرگ پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله ـ حضرت امام حسن مجتبی است که مورد ظلم بنی‌امیه و دیگر دشمنان واقع شده و با زهر کینه به شهادت رسیده و بعد از شهادت نیز، جنازه مطهر آن حضرت مورد حمله و تیرباران واقع شد.
[۱] قرشی، سیدعلی‌اکبر، شخصیت امام مجتبی، چاپ میهن، ۱۳۸۰ هـ، ص ۳۷۲، نوبت چاپ اول.

این دشمنان چه کسانی بودند؟ و چرا با امام حسن مجتبی که به گفته پیامبر سید جوانان اهل بهشت بود، این‌گونه برخورد کردند؟ و هدفشان چه بود؟





۱.۱ - معاویة بن ابی‌سفیان

به گفته مورخین یکی از این افراد که در آزار و اذیت امام حسن علیه‌السلام، چه در حال حیات و چه بعد از شهادت آن حضرت نقش مؤثری داشت، معاویه، پسر ابی‌سفیان است که از طرف امام حسن احساس خطر می‌کرد و لذا با حیله و فریب جعده که همسر امام حسن بود، آن حضرت را به شهادت رساند.
[۲] اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ترجمه سیدهاشم رسولی محلاتی، تهران، کتا‌بفروشی صدوق، ۱۳۴۹، ص ۶۵.


۱.۲ - مروان بن حکم

فرد دیگر که امام حسن را خیلی اذیت می‌کرد و حتی در جلوگیری از دفن جنازه امام حسن در کنار مرقد پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله ـ نقش مؤثری داشت، مروان پسر حکم بود. همان کسی که پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله ـ او و پدرش را به‌خاطر کارهای خلاف و دشمنی‌هایشان نسبت به اسلام از مدینه بیرون کرده بود؛ اما عثمان در زمان خلافتش، آنها را به شهر آورد و مروان را داماد خود کرد؛ لذا مروان نسبت به خاندان پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله ـ بغض و کینه شدیدی داشت و هیچ زمانی از آزار و اذیت اهل‌بیت دریغ نمی‌کرد.

۱.۳ - عایشه بنت ابی‌بکر

فرد دیگری که در جلوگیری از دفن امام در کنار مرقد پیامبر نقش داشت، عایشه دختر ابی‌بکر و همسر پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله ـ بود که به تحریک مروان و همچنین به‌خاطر عداوتی که از امام علی ـ علیه‌السلام ـ و فرزندان آن حضرت داشت، از دفن امام در روضه پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله ـ جلوگیری کرد.


علت ممانعت آنها از دفن حضرت این بود که مروان پسر حکم که داماد عثمان بود، عضو اصلی مخالفین بود و در تحریک عایشه هم نقش مؤثری داشت و می‌گفت: که چرا عثمان باید بیرون مدینه دفن شود و حسن ـ علیه‌السلام ـ در کنار پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم. در این میان نیز آل‌امیه و آل‌ابی‌سفیان و فرزندان عثمان با او هم‌صدا شدند و از این کار جلوگیری کردند. عایشه نیز به فرزندان امام علی ـ علیه‌السلام ـ مخصوصاً به امام حسن ـ علیه‌السلام ـ بدبین بود و نسبت به او کینه داشت.


عایشه در جریان دفن امام حسن ـ علیه‌السلام ـ گفت: می‌خواهید کسی را که من دوست ندارم، به خانه من داخل کنید.
[۴] . قائمی، علی، در مکتب کریم اهل‌بیت امام حسن مجتبی علیه‌السلام، انتشارات امیری، چاپ اول، ۷۴، ص ۴۴۲.
[۵] قمی، شیخ عباس، منتهی الآمال، ج ۱، انتشارات هجرت چاپ هشتم، ۷۳، قم، ص ۴۴۰.
و البته ادعای عایشه هم مانند ادعای سایرین بهانه بود؛ چون عایشه از خانه پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله ـ سهم کمی داشت و نمی‌توانست ادعا کند که خانه همه‌اش مال اوست؛ اما چون از حضرت علی ـ علیه‌السلام ـ و فرزندان آن حضرت به‌خاطر وقایعی که پیش از این جریان اتفاق افتاده بود کینه و عداوت داشت، لذا با این بهانه از دفن امام جلوگیری کرد.


مسلمان شدن بنی‌امیه و آل‌ابی‌سفیان از روی ناچاری بود، برای اینکه آنها زمانی مسلمان شدند که مسلمانان قدرت حاکم شده بود و آنها نتوانستند با آن مقابله کنند، آنها مسلمان شدند تا جانشان حفظ شود؛ لذا هیچ وقت با خلوص نیت مسلمان نشدند و از هر فرصتی استفاده می‌کردند و به اسلام ضربه می‌زدند. آنها به گفته‌های پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم ـ و دستورات حضرت اعتنایی نداشتند.


در جریان دفن امام حسن ـ علیه‌السلام ـ وقتی که ابوسعید خدری (از اصحاب پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم) به مروان گفت: آیا از دفن حسن در کنار جدش ممانعت می‌کنی، در‌حالی‌که رسول خدا او را سیدجوانان اهل بهشت نامید؛ مروان با تمسخر به او گفت: اگر امثال تو حدیث پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم ـ را روایت نمی‌کردند، ضایع شده و از بین می‌رفت.
[۶] جعفریان، رسول، حیات فکری سیاسی امامان شیعه، قم، انتشارات انصاریان،‌ چاپ پنجم، ۸۱، ص ۱۶۸.

با توجه به روایت می‌فهمیم که مروان و امثال او چقدر به اسلام پایبند بودند! و حتی سعی داشتند احادیث و سفارشات پیامبر گفته نشود و مردم آنها را فراموش کنند. بنی‌امیه از اسلام به‌عنوان سپری برای پیشبرد اهداف خود استفاده می‌کردند.


دلیل دیگری که در رابطه با مروان در جلوگیری از دفن امام حسن ـ علیه‌السلام ـ گفته شده عبارت از این است که چون مروان آن زمان از حکومت مدینه عزل شده بود، با این اقدام می‌خواست معاویه را از خودش راضی کند و به این وسیله، خوش‌خدمتی خود را به معاویه نشان دهد و دوباره به حکومت مدینه برسد و به همین خاطر بعد از اینکه از دفن امام جلوگیری کرد، آن را با آب‌و‌تاب برای معاویه گزارش کرد.
[۷] جعفریان، رسول، حیات فکری سیاسی امامان شیعه، قم، انتشارات انصاریان،‌ چاپ پنجم، ۸۱، ص ۱۶۹.
[۸] به نقل از انساب الاشراف، ج ۳، ص ۶۵.

بدون شك مروان يكی از كثيف ترين چهره‌های بنی‌اميه است كه در تمام مدتی كه حاكم مدينه بود، با زبان تند خود امام علی ـ عليه‌السلام ـ و بنی‌هاشم را دشنام می‌داد و اينها همه به‌خاطر عداوت و بغض و كينه‌ای بود كه از اسلام و پيامبر و خاندان آن حضرت داشت و حتی در جلوگيری از دفن امام حسن ـ عليه‌السلام ـ در كنار پيامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله ـ به هدف پليد خود رسيد.


اما هدف دشمنان اهل‌بيت از اين اقدام اين بود كه می‌خواستند اهل‌بيت پيامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله ـ را از پيامبر دور كنند و خودشان را در ظاهر به آن حضرت نزديك‌تر جلوه دهند تا خاندان پيامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله ـ در اذهان مردم به فراموشی سپرده شود؛ غافل از اينكه مردم عموماً، علاقه و محبت شديدی به خاندان رسالت داشتند و اين محبت خدادادی بود و با هيچ ترفندی نمی‌شد آن را از بين برد. دشمنان اسلام و خاندان پيامبر سعی كردند كه اين محبت بين مردم و خاندان پيامبر را كمرنگ كنند؛ ولی اين محبت روز‌به‌روز بيشتر شد و آنها به‌خاطر اعمال زشت خود هميشه مورد لعن و نفرت دوستداران خاندان پيامبر هستند و تا ابد هم خواهند بود.


بنابراين دشمنان خاندان پيامبر به‌خاطر عداوت و كينه و دشمنی كه با اسلام و اهل‌بيت پيامبر و اولاد علی ـ عليه‌السلام ـ داشتند، مانع از همجواری امام حسن ـ عليه‌السلام ـ با پيامبر اسلام شدند.


۱. قرشی، سیدعلی‌اکبر، شخصیت امام مجتبی، چاپ میهن، ۱۳۸۰ هـ، ص ۳۷۲، نوبت چاپ اول.
۲. اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ترجمه سیدهاشم رسولی محلاتی، تهران، کتا‌بفروشی صدوق، ۱۳۴۹، ص ۶۵.
۳. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، مؤسسه وفاء، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۳ ه، ج ۴۴، ص ۱۵۷.    
۴. . قائمی، علی، در مکتب کریم اهل‌بیت امام حسن مجتبی علیه‌السلام، انتشارات امیری، چاپ اول، ۷۴، ص ۴۴۲.
۵. قمی، شیخ عباس، منتهی الآمال، ج ۱، انتشارات هجرت چاپ هشتم، ۷۳، قم، ص ۴۴۰.
۶. جعفریان، رسول، حیات فکری سیاسی امامان شیعه، قم، انتشارات انصاریان،‌ چاپ پنجم، ۸۱، ص ۱۶۸.
۷. جعفریان، رسول، حیات فکری سیاسی امامان شیعه، قم، انتشارات انصاریان،‌ چاپ پنجم، ۸۱، ص ۱۶۹.
۸. به نقل از انساب الاشراف، ج ۳، ص ۶۵.



سایت اندیشه قم    


رده‌های این صفحه : امام حسن | تاریخ معصومان




جعبه ابزار