• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مبین قرآن

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: مبین قرآن، ائمه علیهم‌السلام، رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله.
پرسش: آیا روایاتی از اهل سنت داریم که پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ و یا ائمه ـ علیهم‌السلام ـ «مبیّن قرآن» یا «حامل علم الهی» معرفی کرده باشند؟
پاسخ:



آیاتی از قرآن کریم و روایاتی از شیعه و سنی وجود دارد که پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ و ائمه اطهار علیهم‌السلام را مبین و روشن‌کننده قرآن، معارف آن، حاملان و معدن علم الهی معرفی می‌کند. در این مختصر به چند نمونه اشاره می‌شود:

۱.۱ - نمونه‌ای از آیات



۱.۱.۱ - آیه ۴۴ سوره نحل

«بِالْبَیناتِ وَ الزُّبُرِ وَ أَنْزَلْنا إِلَیکَ الذِّکْرَ لِتُبَینَ لِلنَّاسِ ما نُزِّلَ إِلَیهِمْ وَ لَعَلَّهُمْ یتَفَکَّرُون»؛ (از آنها بپرسید که) از دلایل روشن و کتب (پیامبران پیشین آگاهند!) و ما این ذکر (قرآن‌) را بر تو نازل کردیم، تا آن‌چه به‌سوی مردم نازل شده است، برای آنها روشن سازی و شاید اندیشه کنند.

۱.۱.۲ - تفسیر آیه

همان‌طور که خدای متعال، پیامبران قبل از پیامبر گرامی اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ را برای هدایت بشر فرستاد و کتاب‌های آسمانی را بر آنان نازل نمود، همان‌طور هم حضرت محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله را برای هدایت و اتمام حجت بر بشر برانگیخت و قرآن را برای او نازل کرد تا آن وظیفه و برنامه‌هایی که در این قرآن برای ایشان فرو فرستاده‌، برای مردم بیان کند، شاید ایشان در این‌باره فکر کنند و طریق حق و حقیقت را برگزینند. عبارت «أَنْزَلْنا إِلَیکَ الذِّکْرَ لِتُبَینَ لِلنَّاسِ» بیانگر این است که پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله مبیّن و روشن‌کننده و مفسر قرآن است.
[۳] بغوی، حسین بن مسعود، معالم التنزیل فی تفسیر القرآن، تحقیق:المهدی‌، عبدالرزاق، ج ۳، ص ۸۰، داراحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۰ق.


۱.۲ - نمونه‌ای از روایات

در منابع شیعه و اهل سنت روایاتی نقل شده است که از آنها می‌توان فهمید ائمه اطهار ـ علیهم‌السلام ـ معدن علم الهی و وارثان به حق علوم پیامبران و دروازه علم هستند؛ از جمله:

۱.۳ - روایت اول

پیامبر خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ فرمود: «ما اهل بیت را خدا پاک ساخته است و اهل بیت درخت نبوت، جایگاه رسالت، محل رفت و آمد ملائکه‌، خانه رحمت و معدن و کانون علم هستند».
[۷] ابن ابی‌حاتم، عبدالرحمن بن محمد، تفسیر القرآن العظیم، تحقیق: الطیب، اسعد محمد، ج ۹، ص ۳۱۳۳، مکتبة نزار مصطفی الباز، عربستان سعودی، چاپ سوم، ۱۴۱۹ق.
[۹] سیوطی، جلال‌الدین، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، ج ۵، ص ۱۹۹، کتاب‌خانه آیة الله مرعشی نجفی، قم، ۱۴۰۴ق؛


۱.۴ - روایت دوم

«من شهر دانشم‌ و علی دروازه آن است».
[۱۲] طبرانی، سلیمان بن أحمد، المعجم الکبیر، محقق: سلفی، حمدی بن عبد المجید، ج ۱۱، ص ۶۵، مکتبة ابن تیمیة، قاهرة، چاپ دوم، بی‌تا.


۱.۵ - روایت سوم

« امام علی علیه‌السلام عالم‌ترین مردم نسبت به خداست و شدیدترین مردم از حیث محبت و بزرگ‌داشت برای اهل لا اله الا الله محمد رسول الله می‌باشد».
[۱۳] شعرانی، عبدالوهاب بن أحمد، الطبقات الکبری (لوافح الأنوار فی طبقات الأخیار)، ج ۱، ص ۱۷، مکتبة محمد الملیجی الکتبی و أخیه، مصر، ۱۳۱۵ق.


۱.۶ - روایت چهارم

امام علی ـ علیه‌السلام ـ فرمود: «پیامبر خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ کلید هزار باب از علم را پنهانی به من آموخت که از هر بابی هزار باب باز می‌شود».
[۱۴] قمی نیشابوری، نظام‌الدین حسن بن محمد، غرائب القرآن و رغائب الفرقان، محقق:عمیرات، شیخ زکریا، ج ۲، ص ۱۴۴، دار‌الکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۶ق.
[۱۵] حنبلی دمشقی نعمانی، عمر بن علی، اللباب فی علوم الکتاب، ج ۵، ص ۱۶۴، دارالکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۹ق
[۱۶] سالوس، علی بن أحمد علی، مع الاثنی عشریة فی الأصول والفروع، ص ۷۰۳، دارالفضیلة، دار الثقافة، مکتبة دار القرآن، ریاض، قطر، مصر، چاپ هفتم، ۱۴۲۴ق.




۱. نحل (۱۶)، آیه ۴۴.    
۲. فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ج ۲۰، ص ۲۱۲، دار احیاء التراث العربی، بیروت، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق.    
۳. بغوی، حسین بن مسعود، معالم التنزیل فی تفسیر القرآن، تحقیق:المهدی‌، عبدالرزاق، ج ۳، ص ۸۰، داراحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۰ق.
۴. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح:غفاری، علی‌اکبر، آخوندی، محمد، ج ۱، ص ۲۲۱، دارالکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.    
۵. فرات کوفی، ابوالقاسم، تفسیر فرات، تحقیق:محمودی، محمد کاظم، ص ۸۲، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی، تهران، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.    
۶. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، محقق و مصحح:موسوی جزائری، سید طیب،‌ ج ۲، ص ۱۰۵، دار الکتاب، قم، چاپ سوم، ۱۴۰۴ق.    
۷. ابن ابی‌حاتم، عبدالرحمن بن محمد، تفسیر القرآن العظیم، تحقیق: الطیب، اسعد محمد، ج ۹، ص ۳۱۳۳، مکتبة نزار مصطفی الباز، عربستان سعودی، چاپ سوم، ۱۴۱۹ق.
۸. ابن اثیر، أبو الحسن علی بن محمد، اسد الغابة فی معرفة الصحابة، ج ۳، ص ۱۸۷، دار الفکر، بیروت، ۱۴۰۹ق.    
۹. سیوطی، جلال‌الدین، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، ج ۵، ص ۱۹۹، کتاب‌خانه آیة الله مرعشی نجفی، قم، ۱۴۰۴ق؛
۱۰. حسکانی، عبید الله بن احمد، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، تحقیق:محمودی‌، محمدباقر، ج ۱، ص ۱۰۴، سازمان چاپ وانتشارات وزارت ارشاد اسلامی، تهران، چاپ اول، ۱۴۱۱ق.    
۱۱. حقی بروسوی، اسماعیل، تفسیر روح البیان، ج ۵، ص ۲۷۲، دارالفکر، بیروت، بی‌تا؛ ملاحویش آل غازی، عبدالقادر، بیان المعانی، ج ۶، ص ۵۲۵، مطبعة الترقی، دمشق، چاپ اول، ۱۳۸۲ق.    
۱۲. طبرانی، سلیمان بن أحمد، المعجم الکبیر، محقق: سلفی، حمدی بن عبد المجید، ج ۱۱، ص ۶۵، مکتبة ابن تیمیة، قاهرة، چاپ دوم، بی‌تا.
۱۳. شعرانی، عبدالوهاب بن أحمد، الطبقات الکبری (لوافح الأنوار فی طبقات الأخیار)، ج ۱، ص ۱۷، مکتبة محمد الملیجی الکتبی و أخیه، مصر، ۱۳۱۵ق.
۱۴. قمی نیشابوری، نظام‌الدین حسن بن محمد، غرائب القرآن و رغائب الفرقان، محقق:عمیرات، شیخ زکریا، ج ۲، ص ۱۴۴، دار‌الکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۶ق.
۱۵. حنبلی دمشقی نعمانی، عمر بن علی، اللباب فی علوم الکتاب، ج ۵، ص ۱۶۴، دارالکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۹ق
۱۶. سالوس، علی بن أحمد علی، مع الاثنی عشریة فی الأصول والفروع، ص ۷۰۳، دارالفضیلة، دار الثقافة، مکتبة دار القرآن، ریاض، قطر، مصر، چاپ هفتم، ۱۴۲۴ق.



پایگاه اسلام کوئست.    






جعبه ابزار