لباس دین

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

کلیدواژه: حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها، خطبه‌ فدکیه، چادر، دین.
پرسش: این عبارت درخطبه‌ی فدکیه به چه معناست؟: «و سمل جلباب الدین». این مسئله در نتیجه حوادث پس از رحلت پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ به‌وجود آمد؟ یا چون جامعه چنین معضلی داشت، آن حوادث در آن به‌وجود آمد؟
پاسخ:

---

«و سمل جلباب الدین»؛ و لباس دین و معنویت کهنه و فرسوده شد. «جلباب» چیزی شبیه عبا و چادر است که تمام بدن انسان را می‌پوشاند. از آن جهت به دین «جلباب» گفته شده است که تمام زوایای زندگی فردی و اجتماعی دین‌داران را می‌پوشاند و دربر می‌گیرد. «سمل» یعنی کهنه شد.

---

حضرت زهرا ـ سلام‌الله‌علیها ـ در این سخن می‌فرماید: پیش از رحلت پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ دین و معنویت تمام جامعه را پوشانده بود؛ یعنی همه‌ی کارها و امور جامعه براساس موازین دینی تنظیم شده بود، ولی با رحلت آن‌ حضرت این پوشش کهنه و فرسوده شد و گمراهان ساکت به سخن درآمدند!: «و نطق کاظم الغاوین».

---

هنگامی که پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ از دنیا رفت، آن گمراهانی که تا به حال سکوت اختیار کرده بودند و منتظر فرصت و موقعیت بودند، از فرصت استفاده کرده و به سخن درآمدند و همه کاره شدند. وقتی افرادی که دشمنی آنان با اسلام آشکار بود می‌آیند و میدان‌دار می‌شوند، دیگر حساب بقیه افراد معلوم است و در مقابل، افرادی همچون علی علیه‌السلام، سلمان، مقداد، ابوذر و عمار که بیشترین زحمات را در راه اسلام متحمل شده‌اند، کنار گذاشته و خانه‌نشین می‌شوند.

---

حضرت زهرا ـ سلام‌الله‌علیها ـ در این‌جا با یک جمله کوتاه به این واقعیت تلخ اشاره کرده‌اند که پس از رحلت پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ این دسته از افراد فرصت را مناسب دیده و به میدان آمدند: «و هدر فنیق المبطلین»؛ و نازپروردگان گروه باطل به‌ صدا درآمدند.
«فنیق» یعنی آدم‌های نازپرورده و سختی نکشیده،«هدر» هم یعنی به‌صدا درآمدن.

---

منظور حضرت این است که نازپروردگان گروه باطل که تا به حال ساکت بودند و در زمان پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ جرأت نداشتند حرفی بزنند، حالا به صدا درآمده‌اند: «فخطر فی عرصاتکم»؛ پس در میدان‌های شما به جولان درآمدند. آن کسانی که مسلمانان آنان را به‌حساب نمی‌آوردند، حالا آمده‌اند در عرصه و میدان شما و تصمیم‌گیرنده شده‌اند.

---

بر‌این‌اساس این حوادث مربوط به پس از رحلت حضرت می‌باشد. البته بدیهی است، به‌دلیل آن‌که تفکرات جاهلی و مشکلات قبل از اسلام کاملاً از بین نرفته بود و به تعبیر روایات، امت اسلامی «قریبو عهد بالجاهلیة»؛ نزدیک به زمان جاهلیت بودند، بعد از ارتحال پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ برخی معضلاتی که چون آتشی زیر خاکستر پنهان مانده بودند، مجدداً شعله برافروخت.

---