• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قنوت در قرآن

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: قنوت، تواضع، اطاعت، قانتین، قانتات
پرسش: قنوت در قرآن به چه معنا است و در چه آیاتی به آن اشاره شده است؟
پاسخ: قنوت در لغت به معنای دوام اطاعت همراه با فروتنی است. برخی مفسران، قنوت را به معنی دعا و عبادت و نماز نیز بیان کرده‌اند. واژه قنوت با تمام مشتقاتش در قرآن کریم ۱۳ مرتبه در ۱۲ آیه ذکر شده است



واژه قنوت با تمام مشتقاتش در قرآن کریم ۱۳ مرتبه در ۱۲ آیه ذکر شده است


قنوت در لغت به معنای دوام اطاعت همراه با فروتنی است.
برخی از مفسران می‌گویند: اصل قنوت به معنای دعا، عبادت، صلاة، و اطاعت استعمال شده است. و در آیات شریفه قرآن، تمام این معانی به مناسبت های مختلف، اراده شده است.
[۳] طیب، سید عبد الحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، انتشارات اسلام، تهران، چاپ دوم، ۱۳۷۸ ش، ج ۳، ص ۱۳۶.



همانطور که گفته شد واژه قنوت با تمام مشتقاتش در قرآن کریم ۱۳ مرتبه در ۱۲ آیه ذکر شده است که در این جا با ترجمه فارسی ذکر می شود.
۱. «أَمَّنْ هُوَ قانِتٌ آناءَ اللَّیْلِ ساجِداً وَ قائِماً یَحْذَرُ الْآخِرَةَ وَ یَرْجُوا رَحْمَةَ رَبِّهِ قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الَّذینَ یَعْلَمُونَ وَ الَّذینَ لا یَعْلَمُونَ إِنَّما یَتَذَکَّرُ أُولُوا الْأَلْباب»؛ (آیا چنین کسی با ارزش است) یا کسی که در ساعات شب به عبادت مشغول است و در حال سجده و قیام، از عذاب آخرت می‌ترسد و به رحمت پروردگارش امیدوار است؟! بگو: «آیا کسانی که می‌دانند با کسانی که نمی‌دانند یکسانند؟! تنها خردمندان متذکّر می‌شوند!».
۲. «یا مَرْیَمُ اقْنُتی‌ لِرَبِّکِ وَ اسْجُدی وَ ارْکَعی‌ مَعَ الرَّاکِعینَ»؛ ای مریم! (به شکرانه این نعمت) برای پروردگار خود، خضوع کن و سجده بجا آور! و با رکوع‌کنندگان، رکوع کن.
۳. «الصَّابِرینَ وَ الصَّادِقینَ وَ الْقانِتینَ وَ الْمُنْفِقینَ وَ الْمُسْتَغْفِرینَ بِالْأَسْحار»؛ آنها که (در برابر مشکلات، و در مسیر اطاعت و ترک گناه،) استقامت می‌ورزند، راستگو هستند، (در برابر خدا) خضوع، و (در راه او) انفاق می‌کنند، و در سحرگاهان، استغفار می‌نمایند.
۴. «حافِظُوا عَلَی الصَّلَواتِ وَ الصَّلاةِ الْوُسْطی‌ وَ قُومُوا لِلَّهِ قانِتینَ»؛ در انجام همه نمازها، (به خصوص) نماز وسطی ظهر     کوشا باشید! و از روی خضوع و اطاعت، برای خدا بپاخیزید.
۵. «وَ مَنْ یَقْنُتْ مِنْکُنَّ لِلَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تَعْمَلْ صالِحاً نُؤْتِها أَجْرَها مَرَّتَیْنِ وَ أَعْتَدْنا لَها رِزْقاً کَریم»؛ و هر کس از شما برای خدا و پیامبرش خضوع کند و عمل صالح انجام دهد، پاداش او را دو چندان خواهیم ساخت، و روزی پرارزشی برای او آماده کرده‌ایم.
۶. «وَ لَهُ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ کُلٌّ لَهُ قانِتُونَ»؛ و از آن اوست تمام کسانی که در آسمانها و زمین‌اند و همگی در برابر او خاضع و مطیع‌اند.

۷. «وَ قالُوا اتَّخَذَ اللَّهُ وَلَداً سُبْحانَهُ بَلْ لَهُ ما فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ کُلٌّ لَهُ قانِتُون»؛ و (یهود و نصاری و مشرکان) گفتند: «خداوند، فرزندی برای خود انتخاب کرده است»!- منزه است او- بلکه آنچه در آسمانها و زمین است، از آن اوست و همه در برابر او خاضع اند.
۸. «الرِّجالُ قَوَّامُونَ عَلَی النِّساءِ بِما فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلی‌ بَعْضٍ وَ بِما أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوالِهِمْ فَالصَّالِحاتُ قانِتاتٌ حافِظاتٌ لِلْغَیْبِ بِما حَفِظَ اللَّهُ وَ اللاَّتی‌ تَخافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَ اهْجُرُوهُنَّ فِی الْمَضاجِعِ وَ اضْرِبُوهُنَّ فَإِنْ أَطَعْنَکُمْ فَلا تَبْغُوا عَلَیْهِنَّ سَبیلاً إِنَّ اللَّهَ کانَ عَلِیًّا کَبیراً»؛ مردان، سرپرست و نگهبان زنانند، بخاطر برتریهایی که خداوند (از نظر نظام اجتماع) برای بعضی نسبت به بعضی دیگر قرار داده است، و بخاطر انفاقهایی که از اموالشان (در مورد زنان) می‌کنند. و زنان صالح، زنانی هستند که متواضعند، و در غیاب (همسر خود،) اسرار و حقوق او را، در مقابل حقوقی که خدا برای آنان قرار داده، حفظ می‌کنند. و (امّا) آن دسته از زنان را که از سرکشی و مخالفتشان بیم دارید، پند و اندرز دهید! (و اگر مؤثر واقع نشد،) در بستر از آنها دوری نمایید! و (اگر هیچ راهی جز شدت عمل، برای وادار کردن آنها به انجام وظایفشان نبود،) آنها را تنبیه کنید! و اگر از شما پیروی کردند، راهی برای تعدّی بر آنها نجویید! (بدانید) خداوند، بلندمرتبه و بزرگ است. (و قدرت او، بالاترین قدرتهاست.
۹. «عَسی‌ رَبُّهُ إِنْ طَلَّقَکُنَّ أَنْ یُبْدِلَهُ أَزْواجاً خَیْراً مِنْکُنَّ مُسْلِماتٍ مُؤْمِناتٍ قانِتاتٍ تائِباتٍ عابِداتٍ سائِحاتٍ ثَیِّباتٍ وَ أَبْکار»؛ امید است که اگر او شما را طلاق دهد، پروردگارش به جای شما همسرانی بهتر برای او قرار دهد، همسرانی مسلمان، مؤمن، متواضع، توبه کار، عابد، هجرت‌کننده، زنانی غیر باکره و باکره.
۱۰. «إِنَّ إِبْراهیمَ کانَ أُمَّةً قانِتاً لِلَّهِ حَنیفاً وَ لَمْ یَکُ مِنَ الْمُشْرِکین»؛ ابراهیم (به تنهایی) امّتی بود مطیع فرمان خدا خالی از هر گونه انحراف و از مشرکان نبود.
۱۱. «إِنَّ الْمُسْلِمینَ وَ الْمُسْلِماتِ وَ الْمُؤْمِنینَ وَ الْمُؤْمِناتِ وَ الْقانِتینَ وَ الْقانِتاتِ وَ الصَّادِقینَ وَ الصَّادِقاتِ وَ الصَّابِرینَ وَ الصَّابِراتِ وَ الْخاشِعینَ وَ الْخاشِعاتِ وَ الْمُتَصَدِّقینَ وَ الْمُتَصَدِّقاتِ وَ الصَّائِمینَ وَ الصَّائِماتِ وَ الْحافِظینَ فُرُوجَهُمْ وَ الْحافِظاتِ وَ الذَّاکِرینَ اللَّهَ کَثیراً وَ الذَّاکِراتِ أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً وَ أَجْراً عَظیماً»؛ به یقین، مردان مسلمان و زنان مسلمان، مردان با ایمان و زنان با ایمان، مردان مطیع فرمان خدا و زنان مطیع فرمان خدا، مردان راستگو و زنان راستگو، مردان صابر و شکیبا و زنان صابر و شکیبا، مردان با خشوع و زنان با خشوع، مردان انفاق کننده و زنان انفاق کننده، مردان روزه‌دار و زنان روزه‌دار، مردان پاکدامن و زنان پاکدامن و مردانی که بسیار به یاد خدا هستند و زنانی که بسیار یاد خدا می‌کنند، خداوند برای همه آنان مغفرت و پاداش عظیمی فراهم ساخته است.

۱۲. «وَ مَرْیَمَ ابْنَتَ عِمْرانَ الَّتی‌ أَحْصَنَتْ فَرْجَها فَنَفَخْنا فیهِ مِنْ رُوحِنا وَ صَدَّقَتْ بِکَلِماتِ رَبِّها وَ کُتُبِهِ وَ کانَتْ مِنَ الْقانِتی»؛و همچنین به مریم دختر عمران که دامان خود را پاک نگه داشت، و ما را از روح خود در آن دمیدیم او کلمات پروردگار و کتابهایش را تصدیق کرد و از مطیعان فرمان خدا بود.



۱. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن،ج ۱، ص۴۱۳    
۲. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن،ج ۱، ص۴۱۳    
۳. طیب، سید عبد الحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، انتشارات اسلام، تهران، چاپ دوم، ۱۳۷۸ ش، ج ۳، ص ۱۳۶.
۴. سوره زمر/۳۹، آیه ۹    
۵. سوره آل‌عمران/۳، آیه ۴۳    
۶. سوره آل‌عمران/۳، آیه ۱۷    
۷. سوره بقره/۲، آیه ۲۳۸    
۸. سوره احزاب/۳۳، آیه ۳۱    
۹. سوره روم/۳۰، ایه ۲۶    
۱۰. سوره بقره/۲، آیه ۱۱۶    
۱۱. سوره نساء/۴، آیه ۳۴    
۱۲. سوره تحریم/۶۶، آیه ۵    
۱۳. سوره نحل/۱۶، آیه ۱۲۰    
۱۴. سوره احزاب/۳۳، آیه ۳۵    
۱۵. سوره تحریم/۶۶، آیه ۱۲    



اسلام کوئست    


رده‌های این صفحه : تفسیر | قرآن شناسی | واژگان قرآنی




جعبه ابزار