• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فلسفه امام غائب

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



پرسش: فلسفه وجودی امام زمان (عج) در عصر غیبت چیست؟



اگر چه حضور امام معصوم (ع) دارای برکات بسیار زیادی است اما وجود امام معصوم در حال غیبت نیز دارای برکات زیادی است که به طور اجمال بیان می شود:
۱. واسطه فیض الهی بودن.
۲. استفاده مردم از وجود ایشان.
۳. افاضات علمی و عنایات ربانی ایشان که به مؤمنان اختصاص دارد.
۴. حجت الهی بودن که برای خدا با برهان روشن قیام می کند.
و از این روی و به خاطر صدها آثاری وجودی دیگر است که در روایات آمده است: زمین هیچگاه از حجت خداوند، خالی نمی ماند.





وجود امامان معصوم (ع) دارای برکات بسیار زیادی است. تعدادی از این فواید مربوط به حضور و ظهور آنها در میان مردم است اما چنین نیست که اگر یکی از آنها از نظرها غایب شود دیگر وجود مبارکش برای مردم و کل عالم هستی فایده ای نداشته باشد. در ذیل با الهام از احادیث و کلام بزرگان دین بعضی از برکات وجود امام زمان (در حال غیبت) شمرده می شود:

۳.۱ - قیام به براهین واضحه

امامان چه ظاهر باشند چه غایب، خود حجت های خداوند بر روی زمین و براهین آشکار الهی اند و همچنین برای خدا با برهان روشن قیام می کنند.
امام علی (ع) می فرماید: ای کمیل زمین هیچ گاه از حجت الهی خالی نیست که برای خدا با برهان روشن قیام کند چه آشکار و یا بیمناک و پنهان.
[۱] نهج البلاغه، دشتی، حکمت ۱۴۷، ص ۶۶۱.
به این مضمون از دیگر معصومین نیز روایاتی رسیده است که تاکید دارد زمین هیچگاه از حجت خدا خالی نیست.

۳.۲ - واسطه فیض الهی بودن

امام سجاد (ع) می فرماید: ما (امامان) امان اهل زمین هستیم، به واسطه ماست که آسمان بر زمین فرود نمی آید به واسطه ما باران رحمت حق نازل و برکات زمین خارج می شود ما اگر روی زمین نبودیم زمین اهلش را فرو می برد... تا به حال هیچ وقت زمین از حجت خالی نبوده ولی آن حجت گاهی ظاهر و گاهی غایب است.
[۳] فرهنگ الفبایی موعودنامه، مجتبی تونه ای، ص ۵۲۹؛

در زیارت مبارکه ی جامعه ی کبیره نیز به بعضی از این آثار اشاره شده است:
خداوند به خاطر و به واسطه شما باران می فرستد و به خاطر شما است که آسمان بر زمین نمی افتد و به خاطر شما غم ها و ضررها برداشته می شود
[۵] مفاتیح الجنان، زیارت جامعه ی کبیره.

بوسیله ایشان نعمتهای خاص و عام خداوند بر مردم و شیعیان نازل می شود .

۳.۳ - استفاده مردم از وجود ایشان

از امام سجاد (ع) سؤال شد مردم چگونه از امام غایب استفاده می کنند؟ فرمود: همان گونه که از خورشید پشت ابر استفاده می کنند.
[۷] فرهنگ موعودنامه، ص ۵۲۹.

همان طور که خورشید پشت ابر نور افشانی می کند نور ولایت آن حضرت نیز پرتو افشانی کرده و مردم (آگاه یا ناخودآگاه) از برکات این روشنایی استفاده می کنند.
[۸] مجله تخصصی انتظار، ش ۵، ص ۱۳۰، مقاله ی علی ربانی گلپایگانی.

مرحوم محقق طوسی می فرماید: وجود امام (ع) لطف است و تصرفش لطف دیگری است و این که ایشان حضور ندارد بخاطر اعمال ماست.
[۹] انحصار اللطف فیه معلوم للعقلاء و وجوده لطف و تصرفه آخر و عدمه منا»، کشف المراد، ص ۳۶۳.

یعنی برای همگان این وجود لطف است و وجودش دارای برکات و آثار است، اگر چه حضور امام در اجتماع لطف دیگری است و برکات بسیاری را در پی دارد که ما از آن محرومیم و عامل این محرومیت هم اعمال ناشایشت ماست.
علاوه؛ اعتقاد به این که امام اگر چه غایب است ولی از گفتار و رفتار مردم آگاه است و اصولاً غیبت او به این صورت، که در میان مردم زندگی می کند ولی کسی او را نمی شناسد می تواند نقش مؤثری در گرایش انسان ها به سوی فضیلت و معنویت و دوری از معصیت داشته باشد.
۴. افاضات علمی و عنایات ربانی ایشان که به مؤمنان اختصاص دارد.
[۱۱] مکیال المکارم، ج ۱، ص ۲۷۱، به نقل از فرهنگ موعودنامه، ص ۵۹۳.

حضرت به مؤمنان و شیعیان خود توجه کامل دارند و به واسطه ایشان بلاها از شیعیان برداشته می شود و به کمالات معنوی می رسند. آن حضرت می فرمایند: ما ذکر شما را فراموش نمی کنیم و به وسیله ما است که خداوند بلا را از اهل و شیعیانم برطرف می کند.
[۱۲] جمعه انتظار، ش ۵، ص ۱۴۲ – ۱۳۵.



۱. نهج البلاغه، دشتی، حکمت ۱۴۷، ص ۶۶۱.
۲. کافی ج ۱ ص ۱۷۹.    
۳. فرهنگ الفبایی موعودنامه، مجتبی تونه ای، ص ۵۲۹؛
۴. بحار الانوار ج ۵۲ ص ۹۲.    
۵. مفاتیح الجنان، زیارت جامعه ی کبیره.
۶. برای آگاهی بیشتر، نک:نمایه:مبانی فلسفی مهدویت، سؤال:۲۲۱.    
۷. فرهنگ موعودنامه، ص ۵۲۹.
۸. مجله تخصصی انتظار، ش ۵، ص ۱۳۰، مقاله ی علی ربانی گلپایگانی.
۹. انحصار اللطف فیه معلوم للعقلاء و وجوده لطف و تصرفه آخر و عدمه منا»، کشف المراد، ص ۳۶۳.
۱۰. برای آگاهی بیشتر، نک:نمایه:مبانی کلامی مهدویت،سؤال:۲۲۰.    
۱۱. مکیال المکارم، ج ۱، ص ۲۷۱، به نقل از فرهنگ موعودنامه، ص ۵۹۳.
۱۲. جمعه انتظار، ش ۵، ص ۱۴۲ – ۱۳۵.



اسلام کویست.    


رده‌های این صفحه : غیبت کبری | فلسفه غیبت | مهدویت




جعبه ابزار